Nowy protokół, który wszedł w życie 1 maja 2015 r., zawęzi możliwość wykorzystania spółek ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich w planowaniu podatkowym
Regulacje wprowadzone protokołem będą miały zastosowanie do dochodu uzyskanego od 1 stycznia 2016 r.
W ostatnim czasie Polska zmienia wiele dwustronnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku. Celem jest przede wszystkim wyeliminowanie możliwości podwójnego nieopodatkowania. Ma to miejsce wtedy, gdy określone kategorie dochodu nie są w drugim państwie opodatkowane, a Polska z kolei musi zastosować metodę wyłączenia z podstawy opodatkowania. Zmiany polegają więc na zastępowaniu metody wyłączenia (zazwyczaj z progresją) metodą zaliczenia zwykłego, czyli proporcjonalnego – jako podstawową.
Stało się to już w umowach m.in. z: Cyprem (marzec 2012 r.), Maltą (kwiecień 2011 r.), Islandią (maj 2012 r.), Luksemburgiem (czerwiec 2012 r.), Norwegią (lipiec 2012 r.), Singapurem (listopad 2012 r.), Indiami (styczeń 2013 r.), Słowacją (sierpień 2013 r.), Koreą Południową (październik 2013 r.) oraz Belgią (kwiecień 2014 r.).

Optymalizacja coraz trudniejsza

Dotychczasowa metoda wyłączenia z progresją została zastąpiona metodą zaliczenia zwykłego (proporcjonalnego) również w umowie ze Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi (ZEA). Wynika to z nowego protokołu z 11 grudnia 2013 r., który wszedł w życie 1 maja 2015 r.
Inna istotna zmiana wprowadzona przez protokół polega na dodaniu nowego specjalnego artykułu 23A – „Ograniczenie korzyści umownych”. Zgodnie z nim korzyści przewidziane umową nie przysługują w przypadku, gdy można uznać, że „głównym celem lub jednym z głównych celów zawarcia transakcji było uzyskanie takich korzyści, których osiągnięcie nie byłoby możliwe w inny sposób”. Przepis ten znajdzie również zastosowanie w przypadku podmiotów, które nie prowadzą rzeczywistej działalności gospodarczej.
Protokół rozszerza także zakres wymiany informacji w sprawach podatkowych. Obejmie ona wszystkie podatki, bez względu na ich rodzaj lub nazwę.

Niekorzystna definicja

Do ograniczenia korzyści traktatowych zmierza również zmiana definicji osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie. W przypadku ZEA będzie ona oznaczać:
● osobę fizyczną, która ma miejsce zamieszkania w ZEA i jest obywatelem ZEA oraz
● spółkę, która została utworzona w ZEA i ma tam miejsce faktycznego zarządu, pod warunkiem że może ona przedstawić dowód na to, iż wyłącznym właścicielem jej kapitału jest ZEA albo instytucja rządowa ZEA bądź federalny lub lokalny rząd lub osoby fizyczne mające miejsce zamieszkania w ZEA i że jest ona kontrolowana przez osoby mające miejsce zamieszkania lub faktyczny zarząd w ZEA.
W praktyce bardzo istotnie zawęzi to możliwość wykorzystania spółek z ZEA w planowaniu podatkowym.

Wynagrodzenia dyrektorów

Nowe regulacje wprowadzają niestandardową zasadę opodatkowania wynagrodzeń dyrektorów (czyli członków organów zarządzających spółek) wyłącznie w państwie rezydencji takiej osoby. W istotny sposób odbiega to od postanowień Modelowej Konwencji OECD w tym zakresie. Tym samym oznacza to eliminację jednego z dotychczasowych instrumentów planowania podatkowego dla polskich rezydentów – osób fizycznych. Pozwalał on na podwójne nieopodatkowanie wynagrodzenia takiej osoby otrzymywanego od spółki z ZEA z tytułu pełnienia funkcji dyrektora.

Licencje i nieruchomości

Nowy protokół zmienia też nieco definicję należności licencyjnych, nadal jednak obejmuje – zgodnie z polską polityką traktatową – płatności z tytułu użytkowania lub prawa do użytkowania urządzenia przesyłowego, handlowego lub naukowego. W praktyce oznacza to prawo państwa źródła do opodatkowania transgranicznych płatności z tytułu umów leasingowych środków trwałych, np. samolotów lub statków.
Protokół nie zmienia natomiast maksymalnych stawek podatku, który może być pobrany u źródła od biernych kategorii dochodu, czyli dywidend, odsetek i należności licencyjnych. Pozostają one na dotychczasowym poziomie 5 proc.
Protokół wprowadza także klauzulę nieruchomościową. Zgodnie z nią zyski osiągane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym państwie z tytułu przeniesienia własności udziałów (akcji), których wartość w więcej niż 50 proc. pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z majątku nieruchomego położonego w drugim państwie, mogą być opodatkowane w państwie położenia takiego majątku nieruchomego.

12 miesięcy zamiast roku

Protokół modyfikuje również postanowienia dotyczące zasady 183 dni, czyli maksymalnego okresu pobytu związanego z pracą w drugim państwie, pozwalającego na uniknięcie opodatkowania dochodu z tego tytułu. Zamiast dotychczasowego zwrotu „okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w danym roku podatkowym” pojawia się standardowe sformułowanie „okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni w każdym dwunastomiesięcznym okresie rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym”.