Przedsiębiorca, który wypłaca odszkodowanie za przedwczesne wypowiedzenie umowy najmu lub dzierżawy lokalu użytkowego, może potrącić naliczony podatek – potwierdził dyrektor katowickiej izby skarbowej.
Pytanie zadała firma prowadząca sieć samoobsługowych sklepów spożywczych w wynajmowanych lokalach. Jeden z nich został wynajęty w 2012 r. na 5 lat. Z umowy najmu wynikało, że może być ona rozwiązana tylko w niektórych, ściśle określonych w niej wypadkach, i nie może być przedwcześnie wypowiedziana. Mimo to firma zdecydowała się na likwidację sklepu, ponieważ przynosił on duże straty. W związku z tym w listopadzie 2013 r. wysłała wynajmującemu oświadczenie o rozwiązaniu umowy najmu. Przegrała jednak przed sądem powszechnym, który orzekł, że porozumienie nie mogło być wypowiedziane i obowiązuje. Firma, aby nie płacić czynszu w nieużywanym lokalu, postanowiła wynegocjować z wynajmującym rozwiązanie umowy w zamian za odszkodowanie. Wypłaciła je i zapytała dyrektora katowickiej izby, czy może odliczyć VAT naliczony na dokumentującej rozwiązanie umowy fakturze.
Uważała, że ma takie prawo, bo zapłaciła kontrahentowi za usługę związaną z odstąpieniem od umowy. Może więc odliczyć podatek z dokumentującej to faktury.
Potwierdził to dyrektor katowickiej izby. Powołał się na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE z 3 marca 1994 r. (w sprawie C-16/93), z którego wynika, że usługi są świadczone odpłatnie wtedy, gdy istnieje stosunek prawny między podmiotem je świadczącym a ich odbiorcą i równocześnie występują świadczenia wzajemne. W tej sprawie tak było, a firma płaciła odszkodowanie w zamian za zgodę na odstąpienie od umowy. Takie wynagrodzenie jest pośrednio związane z wykonywaną przez nią działalnością opodatkowaną i daje prawo do odliczenia – podsumował dyrektor katowickiej izby.
Interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2015 r., nr IBPP2/443-1290/14/ICz.
Uwaga na podatek dochodowy
Mniej korzystne dla przedsiębiorców jest stanowisko fiskusa w sprawie zaliczenia odszkodowania za przedwczesne rozwiązanie umowy najmu do kosztów uzyskania przychodów. Wskazuje na to interpretacja katowickiej izby z 20 marca 2015 r. (nr IBPBI/2/423-1511/14/JP). Zdaniem fiskusa wydatki poniesione w celu ograniczenia straty nie mogą być kosztem podatkowym. Są nim wyłącznie te, które skutkują uzyskaniem przychodów lub ewentualnie zabezpieczeniem i zachowaniem ich źródła.
Interpretacje te są jednak uchylane przez sądy, czego przykładem wyrok krakowskiego WSA z 5 lutego 2015 r. (sygn. akt I SA/Kr 2/15, nieprawomocny). Sąd uznał, że odszkodowanie za rozwiązanie umowy najmu powinno być uznane za koszt podatkowy. Gdyby bowiem przedsiębiorca nie odstąpił od umowy przed terminem, to nadal ponosiłby straty, a jego działalność stałaby się nierentowna.