"Projektowane zmiany w Ordynacji podatkowej mają na celu wprowadzenie w przepisach krajowych podstawy prawnej do nałożenia obowiązków na instytucje finansowe, dotyczących zbierania, przetwarzania i przekazywania w odpowiednich terminach przez nie informacji do krajowej administracji podatkowej, które wymagane są na podstawie FATCA" - wyjaśniło MF w uzasadnieniu do projektu. Odpowiednie zmiany zostaną także wprowadzone w Kodeksie karnym skarbowym.

"W efekcie instytucje finansowe uzyskają upoważnienie do dokonywania identyfikacji rachunków amerykańskich rezydentów podatkowych oraz przekazania do krajowej administracji podatkowej informacji o ich właścicielach oraz dochodach i saldach związanych z tymi rachunkami" - dodano.

Projekt zakłada, że organem właściwym w sprawach dotyczących informacji w dziedzinie opodatkowania, określonych w umowie FATCA, będzie minister finansów. Będzie on mógł delegować swoje uprawnienia podległym mu służbom. MF zaznaczyło, że podobne rozwiązanie sprawdza się w przypadku wymiany informacji podatkowych z innymi państwami.

"Zadania w zakresie kontroli amerykańskich rachunków raportowanych zostaną przekazane jednemu, podległemu ministrowi właściwemu ds. finansów publicznych, organowi podatkowemu (...) zasadne jest, aby takim organem był tzw. wyspecjalizowany urząd skarbowy" - napisano w uzasadnieniu do projektu. Wskazano, że to urząd, który odpowiedzialny jest za obsługę m.in. banków, zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych, czy funduszy emerytalnych.

Projekt wprowadza ponadto do Ordynacji podatkowej m.in. odesłania do definicji, którymi posługuje się FATCA. Określa też "podstawowe obowiązki raportujących polskich instytucji finansowych, związane z identyfikowaniem amerykańskich rachunków raportowanych oraz rachunków posiadanych przez wyłączone instytucje finansowe, a także obowiązek sporządzania i przekazywania informacji w tym zakresie".

Według autorów projektu, dzięki zmianom wymagane przez FATCA informacje o amerykańskich rezydentach podatkowych będą zbierane przez polskie instytucje finansowe, przekazywane do krajowej administracji podatkowej, a następnie automatycznie wymieniane z USA na podstawie obowiązującej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zdaniem MF raportowanie amerykańskich rachunków przez polskie instytucje finansowe powinno się rozpocząć 30 czerwca 2015 r., a więc zmiana w Ordynacji podatkowej powinna wejść w życie wiosną tego roku.

Przyjęta w 2010 r. w Stanach Zjednoczonych ustawa o ujawnianiu informacji o rachunkach zagranicznych dla celów podatkowych (FATCA - z ang. Foreign Account Tax Compliance Act) nakłada na zagraniczne instytucje finansowe obowiązek zawierania z amerykańską administracją podatkową (IRS) umów o przekazywaniu informacji o rachunkach finansowych amerykańskich rezydentów. Instytucje, które nie podpiszą porozumienia z IRS zostaną ukarane podatkiem w wysokości 30 proc. dochodów uzyskiwanych ze źródeł w USA.

W połowie sierpnia ub. r. polski rząd zgodził się na podpisanie umowy z USA, przewidującej możliwość udzielania amerykańskiej administracji skarbowej informacji o rachunkach amerykańskich podatników w Polsce. Zgodnie z nią informacje o rachunkach i dochodach polskich rezydentów będą zaś trafiały do Polski. Umowę podpisano w październiku 2014 r. Zostanie ona przedłożona prezydentowi do ratyfikacji po uchwaleniu ustawy w tej sprawie.

Umowa określa np. zakres i terminy przekazywania informacji, sposób identyfikacji rachunków posiadanych przez amerykańskich rezydentów podatkowych oraz katalog podmiotów (np. fundusze emerytalne) i produktów finansowych, które będą wyłączone spod obowiązku przekazywania informacji. Regulacje FATCA w Polsce dotyczą głównie banków, biur maklerskich, funduszy inwestycyjnych oraz zakładów ubezpieczeń. Porozumienie międzyrządowe z USA podpisało dotąd ponad 50 krajów. Wśród państw Unii Europejskiej są to m.in. Niemcy, Hiszpania, Francja, Włochy, Wielka Brytania.

Formalną podstawą do wymiany informacji określonych w umowie FATCA będzie obowiązująca, dwustronna umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub wielostronna Konwencja o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych z 1988 r. Aby umowa weszła w życie, konieczna jest jej ratyfikacja ustawowa.

Przygotowany w resorcie finansów dokument przekazano do konsultacji społecznych i międzyresortowych.