Nie można odliczyć VAT, jeśli nie ma bezpośredniego i niezwłocznego związku pomiędzy transakcją, z której wynika podatek naliczony, a czynnością opodatkowaną – wynika z wyroku NSA.

Chodziło o firmę zajmującą się m.in. usługami szkoleniowymi i prowadzeniem kampanii reklamowych. Spółka realizowała dwa projekty współfinansowane ze środków UE. Jeden z nich polegał na szkoleniach w małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach działających w branży hotelarskiej i gastronomicznej. Celem było podniesienie kwalifikacji zawodowych pracowników w związku z przygotowaniami do organizacji Euro 2012. Drugi projekt dotyczył wsparcia sektora ekonomii społecznej. Uczestnicy szkoleń nie płacili za nie.
W celu realizacji projektów spółka kupiła m.in. usługi księgowe, materiały biurowe, ulotki reklamowe, usługi telekomunikacyjne, wynajęła sale. Przy wszystkich tych zakupach odliczyła VAT.
Organy podatkowe to zakwestionowały. Uznały, że spółka nie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego, bo projekty finansowane ze środków UE nie stanowią świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT. Zakupy były zatem wykorzystane do czynności niepodlegających opodatkowaniu.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu spółka zarzuciła organom zbyt wąskie podejście do związku zakupów z czynnościami opodatkowanymi. Przekonywała, że wprawdzie bezpośrednim celem szkoleń dofinansowanych ze środków UE jest realizacja zadań ustalonych w unijnych projektach, ale pośrednio jest to ewidentne promowanie spółki i jej usług. Spółka tłumaczyła, że wydatki na organizację szkoleń, sfinansowane ze środków unijnych, służą w ogólnym ujęciu reklamie spółki i umocnieniu jej pozycji na rynku. Służą też zdobyciu bazy danych potencjalnych klientów.
WSA oddalił jej skargę. Stwierdził, że choć faktycznie pośrednim celem spółki była budowa jej wizerunku i bazy nowych klientów, to nawet te pośrednie cele nie są czynnościami opodatkowanymi. Sąd nie wykluczył, że spółka nawiąże kontakt z klientami, a następnie współpracę, ale nie można uznać, że tak dalekie, hipotetyczne, powiązanie zakupów z czynnościami opodatkowanymi, stanowi wykorzystanie kupionych towarów i usług do czynności opodatkowanych.
Spółka przegrała także w Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Sąd przyznał, że w tej sprawie zachodziła logiczna konsekwencja pomiędzy poniesieniem wydatku a wpływem na prowadzoną przez spółkę działalność opodatkowaną. Jednak związek ten jest hipotetyczny, a nawet gdyby rzeczywiście zaistniał – jest dalece pośredni. Nie może być więc podstawą do odliczenia podatku naliczonego.
Zdaniem NSA przepisy dotyczące odliczeń powinny być interpretowane tak, aby warunkiem prawa do odliczenia podatku było co do zasady istnienie bezpośredniego i niezwłocznego związku pomiędzy daną transakcją, z którą związany jest podatek naliczony, a transakcją opodatkowaną, dla której zakup ten poczyniono.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 29 stycznia 2015 r., sygn. akt I FSK 2043/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia