Rafał Kowalski partner w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO / Dziennik Gazeta Prawna
Paulina Bąk młodszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO / Dziennik Gazeta Prawna
Dziennik Gazeta Prawna
Ubiegły rok był wyjątkowo trudny dla podatników CIT, i to ze względu nie tylko na kontrowersje, które wzbudzają uchwalone zmiany, lecz także na sposób ich wprowadzenia. Zapewne długo w pamięci podatników pozostanie wręcz heroiczna walka ustawodawcy o wprowadzenie przed 1 stycznia 2015 r. nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz osób fizycznych, czyli tzw. ustawy o rajach podatkowych.
Wprowadza ona wiele zmian, lecz najważniejsze i najbardziej kontrowersyjne z nich dotyczą opodatkowania dochodów z zagranicznych spółek kontrolowanych (ang. Controlled Foreign Corporation – CFC) oraz cienkiej kapitalizacji.
Regulacje w zakresie CFC nie są pomysłem polskiego ustawodawcy. Instytucja ta – jak wskazywano w czasie prac legislacyjnych – jest powszechnie akceptowanym na arenie międzynarodowej mechanizmem zwalczania nadużyć podatkowych polegających na wykazywaniu dochodu generowanego z działalności prowadzonej w danym kraju jako dochodu podmiotów podlegających jurysdykcji podatkowej państw stosujących preferencyjne zasady opodatkowania. Z lepszym lub gorszym efektem funkcjonuje w takich krajach jak: Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Szwecja, Dania, Finlandia, Portugalia, Hiszpania, Węgry, Włochy, Estonia, ale również w państwach pozaeuropejskich, takich jak: USA, Kanada, Japonia, Nowa Zelandia, Indonezja, Meksyk, RPA, Korea Południowa, Argentyna, Brazylia, Izrael, Turcja, Chiny.
Przepisy o CFC przewidziała również Komisja Europejska w projekcie dyrektywy w sprawie wspólnej skonsolidowanej podstawy opodatkowania przedsiębiorstw. Istota tego rozwiązania sprowadza się do obowiązku dodania do podstawy opodatkowania polskiego podatnika dochodów uzyskanych z kontrolowanych podmiotów zagranicznych mających siedzibę lub zarząd w kraju o niskim poziomie opodatkowania.
Na komentarz zasługują również zmiany w zakresie cienkiej kapitalizacji. W 2015 roku przepisami w zakresie niedostatecznej kapitalizacji objęte zostały nie tylko podmioty powiązane ze sobą w sposób bezpośredni, lecz także powiązane w sposób pośredni, tj. podmioty posiadające w kapitale podatnika oraz w kapitale podmiotu udzielającego podatnikowi pożyczki udział pośredni wynoszący minimum 25 proc. udziałów (akcji). Odstąpiono od kryterium kapitału zakładowego i zastąpiono go kryterium wysokości kapitałów własnych podatnika. Wprowadzono nowy sposób kalkulacji odsetek wyłączonych z kosztów podatkowych.
W bieżącym roku podatnicy będą też mogli wybrać alternatywną metodę obliczania cienkiej kapitalizacji. Pozwala ona na zaliczenie do kosztów podatkowych odsetek do określonego limitu, bez weryfikowania, od jakich podmiotów pochodzą udzielane pożyczki. Korzystanie z tej metody będzie możliwe po złożeniu pisemnego zawiadomienia do naczelnika urzędu skarbowego. Decydując się na korzystanie z alternatywnej metody, podatnicy będą musieli pamiętać, że wartość odsetek od pożyczek podlegająca zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w danym roku podatkowym nie może być wyższa niż wartość odpowiadająca 50 proc. zysku z działalności operacyjnej ustalonego za dany rok podatkowy zgodnie z ustawą o rachunkowości.
Uwaga: Pogrubioną czcionką zaznaczyliśmy nowe i zmienione przepisy oraz informacje o uchylonych. Zmiany weszły w życie od 1 stycznia 2015 r., oprócz art. 26 ust. 1i, 1j,1k i 1l, które weszły w życie 4 stycznia 2015 r.

Tabelę przygotowały: