Nie jest opodatkowane przeniesienie z powrotem wierzytelności na pierwotnego ich właściciela, jeżeli nie ustalono za to wynagrodzenia – orzekł NSA.
Sprawa dotyczyła spółki prowadzącej działalność leasingową, która należności z tytułu rat leasingowych przelewa na bank. Spółka rozważała powrotne przeniesienie wierzytelności leasingowych – z banku na swoją rzecz, w formie aportu. W zamian za wkład niepieniężny w postaci wierzytelności bank miał objąć udziały w spółce.
Spółka uważała, że transakcja ta będzie poza zakresem VAT, bo przedmiotem opodatkowania są tylko takie aporty, w wyniku których następuje odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług. W tej sprawie nie ma to miejsca – argumentowała. Wskazywała, że bank wnoszący aport nie świadczy na jej rzecz usług w rozumieniu ustawy o VAT, bo spółka nie uzyskuje z tego powodu korzyści – cena za zbycie wierzytelności określona w umowie sprzedaży jest rynkowa.
Nie zgodził się z tym dyrektor izby skarbowej. Wskazał, że mamy do czynienia ze świadczeniem usługi opodatkowanej. Spółka wykonuje na rzecz banku świadczenie wzajemne – nabywając wierzytelności niewymagalne, uwalnia bank od ciężaru ich egzekwowania. Wyręcza go w czynnościach podejmowanych w celu odzyskania długu i tym samym uwalnia od ryzyka i kosztów posiadania wierzytelności (np. wezwań do zapłaty). Dyrektor wyjaśnił, że obrotem dla celów VAT jest różnica między wartością rynkową nabytej wierzytelności niewymagalnej a jej wartością nominalną. Jest ona wynagrodzeniem spółki za wykonanie usługi na rzecz banku.
Interpretację tę uchylił WSA w Warszawie. Orzekł, że aby usługa była opodatkowana, musi być odpłatna i musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek pomiędzy nią a wynagrodzeniem z tytułu jej wyświadczenia. W tej sprawie tak nie było – stwierdził sąd.
Tak samo orzekł NSA. Podkreślił, że spółka nie wykonuje na rzecz banku jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego ani nie otrzymuje wynagrodzenia z tytułu nabycia wierzytelności. Skoro relacja między stronami transakcji ogranicza się do przeniesienia własności wierzytelności i zapłaty należności (odpowiadających wartości rynkowej), to nie jest możliwe zidentyfikowanie świadczenia, które miałby wykonywać nabywca na rzecz zbywcy i które byłoby opodatkowane VAT – dodał sąd.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 18 grudnia 2014 r., sygn. akt I FSK 2066/13.