Ministerstwo Finansów zaproponowało nową wersję założeń do przyszłej nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. DGP rozmawia o tym z Krzysztofem Rutkowskim, radcą prawnym i doradcą podatkowym w PwC
Krzysztof Rutkowski radca prawny i doradca podatkowy w PwC / Dziennik Gazeta Prawna



Jakie są najważniejsze zmiany proponowane przez MF?
Takich zmian jest wiele. Z punktu widzenia odbiorców ciepła istotna jest zwłaszcza propozycja poszerzenia katalogu systemów prośrodowiskowych, uprawniających do stosowania zwolnienia z akcyzy dla wyrobów gazowych, gdyż projektowane zmiany mogą przełożyć się na niższe koszty produkcji ciepła.
Zgodnie z najnowszą wersją założeń (datowaną na 8 października 2014 r.) do zwolnienia z akcyzy uprawniać ma m.in. system białych certyfikatów, tj. system, o którym mowa w ustawie z 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. nr 94, poz. 551) . Przypomnijmy, że białe certyfikaty to świadectwa potwierdzające zaoszczędzenie określonej ilości energii w wyniku realizacji inwestycji służących poprawie efektywności energetycznej. Posiadają one prawa majątkowe i są przedmiotem obrotu na towarowej giełdzie energii.
Dlaczego właśnie ta zmiana jest taka istotna?
Dotyczy ona m.in. wielu mniejszych ciepłowni, które nie zostały objęte systemem handlu uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla (tzw. ETS-em). Dotychczas Ministerstwo Finansów stało na stanowisku, iż jako systemy prośrodowiskowe, o których mowa w ustawie akcyzowej jako uprawniających do zwolnienia, należało traktować wyłącznie właśnie system handlu uprawnieniami do emisji CO2 oraz system wynikający z ustawy z 15 lipca 2011 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) – Dz.U. nr 178, poz. 1060. W praktyce wiele mniejszych ciepłowni nie było objętych tymi systemami, przez co organy odmawiały im prawa do zwolnienia z akcyzy dla gazu zużywanego do produkcji ciepła.
Jaki był tego efekt?
Przekładało się to na nieuzasadnione zróżnicowanie sytuacji odbiorców ciepła, np. w większych i mniejszych miejscowościach. Co więcej, zróżnicowanie takie było, w mojej ocenie, nieuzasadnione merytorycznie, bowiem system białych certyfikatów jest bardzo zbliżony do systemu ETS, który Ministerstwo Finansów akceptowało.
Dlatego też zmiana ta de facto potwierdza prawo do zwolnienia również dla podmiotów objętych jedynie systemem białych certyfikatów – nawet jeżeli nie są one objętem ETS-em.
Ostatecznie oznaczać to powinno niższe koszty wytworzenia ciepła (niższe właśnie o akcyzę od zużywanego gazu). To dobra wiadomość zarówno dla ciepłowni, jak i dla odbiorców ciepła.
Czy taka zmiana będzie miała skutek tylko na przyszłość, czy też na przeszłość?
Ogólną zasadą jest prospektywny skutek zmian prawa. W tym jednak wypadku Ministerstwo Finansów zmianę tę określa jako jedynie doprecyzowującą obecne rozumienie przepisów. Mamy zatem do czynienia z sytuacją, kiedy zmieniony przepis krajowy stanowi implementację przepisu dyrektywy energetycznej – który zmianie nie ulegał.
Dlatego też jeżeli zmienione brzmienie odpowiada treści implementowanego przepisu, należy to odczytywać w ten sposób, iż również wcześniej system ten uprawniał do stosowania zwolnienia. Jest to istotny argument w toczących się aktualnie sprawach w oparciu o dawne przepisy.