Nabycie udziałów w celu umorzenia nie jest czynnością wykonywaną w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, a zatem nie podlega opodatkowaniu. Bez znaczenia jest, czy wynagrodzenie jest w formie pieniężnej, czy rzeczowej.
Sprawa rozpatrywana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach dotyczyła spółki kapitałowej, która planowała dobrowolne umorzenie udziałów za wynagrodzeniem, którym miała być nieruchomość. Spółka powzięła wątpliwość, czy od przekazania składników majątku trwałego na rzecz wspólnika powinna zapłacić VAT.
WSA orzekł, że nie można takiej czynności uznać za opodatkowaną. Zwrócił uwagę na to, że ma ona charakter incydentalny i nie stanowi przedmiotu działalności spółki. To, że posiada ona status podatnika VAT, nie może – zdaniem sądu – powodować automatycznego rozciągnięcia skutków podatkowych na całą strefę jej aktywności.
Sąd podkreślił, że na rozstrzygnięcie to nie ma żadnego wpływu sposób rozliczenia z udziałowcem. Jeżeli spółka przekazuje wynagrodzenie (w postaci nieruchomości czy w formie gotówkowej) jako świadczenie wzajemne, związane z niepodlegającą opodatkowaniu czynnością umorzenia udziałów, to świadczenie to nie podlega opodatkowaniu VAT. Przedmiotem transakcji jest przekazanie udziałów w celu umorzenia, będące przyczyną wypłaty wynagrodzenia, a nie samo wynagrodzenie oderwane od zaistnienia określonego zdarzenia – podkreślił sąd.
WSA wskazał przy tym na tezy płynące z orzecznictwa TSUE, zgodnie z którymi warunkiem opodatkowania jest to, by dana czynność była zawarta w katalogu podlegających opodatkowaniu i została wykonana przez podmiot, który jest podatnikiem VAT, a także by można było przypisać jej cechy działalności gospodarczej, w tym profesjonalny i ciągły charakter.
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Gliwicach z 5 marca 2014 r., sygn. akt III SA/Gl 1550/13.

Stefan Dasiewicz, specjalista w 8Tax Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o.