Podatnik, który przez zasiedzenie nabył nieruchomość należącą wcześniej do bliskiego krewnego, może skorzystać ze zwolnienia z daniny – orzekł dziś Naczelny Sąd Administracyjny.
Wyrok dotyczył podatniczki, która w ten właśnie sposób nabyła prawo własności do połowy udziału w działce z domem. Naczelnik urzędu skarbowego nakazał jej w 2011 r. zapłacić 13 tys. zł podatku od spadków i darowizn.
Kobieta nie zgodziła się z tą decyzją, tłumacząc, że poprzednimi właścicielami działki byli jej brat i siostra. A nabycie własności od osób najbliższych (rodzeństwa) jest zwolnione z podatku, zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 1983 r. nr 45, poz. 207 z późn. zm.) – argumentowała.
Izba Skarbowa w Poznaniu utrzymała jednak w mocy decyzję naczelnika urzędu. Stwierdziła, że art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn nie dotyczy nabycia majątku w drodze zasiedzenia. Wyjaśniła, że zgodnie z kodeksem cywilnym zasiedzenie ma charakter pierwotny, czyli tak, jakby rzecz nie miała wcześniej właściciela, a nowy nabywa prawo własności niezależnie od praw poprzedniego właściciela. Izba stwierdziła, że zwolnienie z art. 4a ustawy odnosi się wyłącznie do nabywców wtórnych.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu podatniczka broniła swojego prawa do zwolnienia, argumentując, że spełniła wszystkie ustawowe warunki wynikające z art. 4a ustawy,
Poznański WSA przyznał jej rację. Stwierdził, że art. 4a ustawy nie wskazuje wprost, do jakich sposobów nabycia ma on zastosowanie. Podkreślił, że ustawodawca nie wprowadził żadnych ograniczeń w tym zakresie. WSA nie zgodził się z izbą, że przy zasiedzeniu nie ma poprzednika prawnego. „Byłoby tak, gdyby postępowanie o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie toczyło się tylko z udziałem samego wnioskodawcy żądającego stwierdzenia zasiedzenia. A tak przecież nie jest” – stwierdził sąd.
Tego samego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Uzasadniając wyrok, sędzia Zbigniew Kmieciak wyjaśnił, że urząd skarbowy i izba skarbowa źle zinterpretowały art. 4a ustawy. Zdaniem NSA literalne brzmienie przepisu nie budzi wątpliwości i nie ma podstaw, by twierdzić, że najbliższa rodzina nie może być zwolniona z podatku, gdy nabycie nieruchomości nastąpiło przez zasiedzenie.

Wyrok NSA z 19 marca 2014 r., sygn. akt II FSK 883/12