W wyroku z 4 kwietnia 2007 r. (I SA/Wr 1852/06) WSA we Wrocławiu uznał, że zakaz odliczenia podatku naliczonego w przypadku zakupu paliwa do samochodów, które nie spełniały wymogów określonych tzw. wzorem Lisaka, jest niezgodny z prawem wspólnotowym. Jakie konsekwencje dla podatników niesie ten przełomowy wyrok?

TOMASZ MICHALIK

doradca podatkowy, partner MDDP

To wyrok, na który podatnicy czekali długo. Wyrok ten nie jest zaskoczeniem. Naruszenie przez ustawodawcę regulacji art. 17(6) VI Dyrektywy, a obecnie art. 176 Dyrektywy 2006/112, jest bowiem na tyle oczywiste, że wyrok w sprawie paliwa musiał się w końcu pojawić. Istotą zagadnienia jest to, że przed 1 maja 2004 r. podatnicy nabywający samochody inne niż osobowe o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg mogli odliczać podatek naliczony bez ograniczeń. Zarówno przy nabyciu tych samochodów jak i przy nabywaniu paliwa do nich. O tym, czy samochód jest osobowy czy nie, decydował stosowny zapis w świadectwie homologacji. Tymczasem od 1 maja 2004 r. w życie weszły nowe przepisy, zgodnie z którymi dopuszczalna ładowność została określona specjalnym wzorem i ogólnie rzecz ujmując, uzależniona od ilości siedzeń w samochodzie. Tym samym obiektywne kryterium 500 kg straciło znaczenie, albowiem dopuszczalna ładowność wyliczana była dla każdego samochodu odrębnie. W konsekwencji spowodowało to zasadnicze zmiany w odniesieniu do wielu modeli samochodów, zakup (a także import i leasing) których dawał dotychczas pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zmiana kryteriów spowodowała, że po 1 maja 2004 r. nie tylko zakup takich samochodów, ale i zakup paliwa do nich przestał uprawniać do pełnego odliczenia podatku naliczonego. I tym właśnie podatkiem naliczonym od paliwa zajął się sąd w przedmiotowej sprawie. WSA niewątpliwie trafnie wskazał na to, iż zgodnie z art. 17(6) VI Dyrektywy państwa członkowskie mogą, po wejściu w życie dyrektywy – czyli w przypadku Polski po 1 maja 2004 r. – zachować te ograniczenia prawa do odliczenia, które funkcjonowały w prawie wewnętrznym 1 maja 2004 r. Przy czym przepis ten należy rozumieć jako konstytuujący zasadę – dzień przed – dzień po, a zatem odnoszący się do ograniczeń, które realnie istniały w przeddzień akcesji i które po tej akcesji w stanie niezmienionym zostały utrzymane. Bogate orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości nie pozostawia wątpliwości co do tego, że art. 17(6) nie dopuszcza możliwości rozszerzenia zakresu ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego. Tymczasem zmiana reguł odliczenia podatku naliczonego w przypadku samochodów spowodowała, iż po 1 maja 2004 r. (i ponownie po 22 sierpnia 2005 r.) zakres ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego został poszerzony. Stało się tak z naruszeniem art. 17(6) VI Dyrektywy. Dlatego WSA nie miał wątpliwości, że ograniczenie to – w kształcie obowiązującym od 1 maja 2004 r. – nie może być skutecznie stosowane. A zatem podatnik, który nabywał paliwo do samochodów, które przed 1 maja 2004 r. dawały prawo do odliczenia, może zdaniem sądu nadal odliczać podatek naliczony w pełnej wysokości. Dla podatników wyrok ten oznacza w praktyce możliwość odzyskania podatku naliczonego, którego po 1 maja nie odliczali. Dotyczy to paliwa do samochodów innych niż osobowe o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg. Oczywiście wyrok wiąże tylko w sprawie, w której został wydany, a poza tym może zostać złożona skarga kasacyjna, niemniej jednak wyrok ten bardzo wyraźnie podkreśla, iż ustawodawca nie może bezkarnie łamać praw podatników.