Kwestia opodatkowania dochodów z tytułu dywidend jest jednym z najważniejszych i jednocześnie niekiedy trudniejszych tematów w międzynarodowym prawie podatkowym. Jakie są zasady opodatkowania dywidend otrzymywanych przez polskie spółki od powiązanych z nimi spółek zagranicznych z siedzibą w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, względnie w państwie należącym do tzw. Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia oraz Liechtenstein) albo Szwajcarii?

dr JANUSZ FISZER

partner White & Case, adiunkt UW

Artykuł 20 ust. 3 i następne ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przewiduje zwolnienie z podatku dla dywidend otrzymywanych przez polskie spółki od powiązanych z nimi spółek zagranicznych. Skorzystanie z zawartego w tym przepisie zwolnienia polskich spółek z CIT może nastąpić dopiero po łącznym spełnieniu wielu warunków. Warunki te to: podleganie spółki wypłacającej dywidendy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości dochodów w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, w państwie należącym do tzw. Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii; podleganie spółki otrzymującej dywidendy, mającej siedzibę lub zarząd w Polsce, opodatkowaniu podatkiem dochodowym w zakresie całości dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania; posiadanie przez tę spółkę bezpośrednio co najmniej określonego procentu udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej dywidendy (25 proc w przypadku gdy dywidendy wypłaca spółka z siedzibą w Szwajcarii) – przez nieprzerwany okres co najmniej dwóch lat (aczkolwiek okres ten może upłynąć już po dacie wypłaty dywidendy). Należy zauważyć, że wskazany przepis może powodować wiele nieporozumień i pomyłek. Otóż trzeba przypomnieć, że polski ustawodawca, dokonując stosownych zmian w treści ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie inkorporował do treści tej ustawy zmieniających się stopniowo progów kapitałowych na lata 2005–2008. Tak więc w tekście ustawy o CIT widnieje – jako minimalny warunek kapitałowy – 10 proc. Jednak trzeba pamiętać, że próg ten będzie obowiązywał dopiero od 1 stycznia 2009 r., natomiast w latach 2007 i 2008 wynosi on jeszcze 15 proc. Wysokość progów kapitałowych w tym okresie nie wynika bezpośrednio z treści samej ustawy, lecz z przepisów ustawy nowelizacyjnej ustawę o CIT z dnia 16 listopada 2004 r. Ujednolicony tekst ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie obejmuje regulacji dotyczących aktualnie obowiązujących minimalnych progów udziału kapitałowego i dlatego niezbędne jest jednoczesne odesłanie do tekstu ustawy nowelizującej z 2004 roku. Zastosowana technika legislacyjna może i w tym przypadku prowadzić do pomyłek, wynikających z błędnego przyjęcia wysokości minimalnego progu kapitałowego na poziomie 10 proc., podczas gdy faktycznie wynosi on obecnie 15 proc. Jest to ważna okoliczność dla kierownictw wszystkich spółek planujących otrzymanie dywidendy (udziału w zysku osoby prawnej) od innych spółek europejskich, gdyż niezachowanie omawianego warunku minimalnego progu kapitałowego spowoduje brak możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego przez beneficjenta dywidend i może tym samym rodzić odpowiedzialność karną skarbową osób działających w imieniu podatnika.