Kwestia opodatkowania dochodów z tytułu dywidend jest jednym z najważniejszych i niekiedy trudniejszych tematów w międzynarodowym prawie podatkowym. Pomijając na razie tematykę zastosowania postanowień odpowiednich międzynarodowych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania dochodu, skoncentrujmy się na zasadach opodatkowania dywidend wypłacanych przez polskie spółki innym spółkom powiązanym z siedzibą w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej oraz w państwie należącym do tzw. Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia oraz Liechtenstein) oraz Szwajcarii, czyli na zakresie zwolnienia, o którym mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jakie są warunki udziału kapitałowego uprawniające do zwolnienia z podatku?

dr JANUSZ FISZER

partner White & Case, adiunkt UW

Skorzystanie z zawartego we wskazanym przepisie zwolnienia podatkowego od pobieranego u źródła podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce obejmuje wiele warunków, które muszą być spełnione łącznie. Warunki te to: podleganie spółki mającej siedzibę lub zarząd w Polsce i wypłacającej dywidendy opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w Polsce; podleganie spółki otrzymującej dywidendy opodatkowaniu podatkiem dochodowym w zakresie całości dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania; uzyskanie dywidendy albo przez tę spółkę, albo przez zagraniczny zakład tej spółki oraz posiadanie przez tę spółkę bezpośrednio co najmniej określonego procentu udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej dywidendy (25 proc. w przypadku gdy dywidendy otrzymuje spółka z siedzibą w Szwajcarii) – przez nieprzerwany okres co najmniej dwóch lat (aczkolwiek okres ten może upłynąć już po dacie wypłaty dywidendy). Należy zauważyć, że polski ustawodawca, dokonując stosownych zmian w treści ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie inkorporował do treści tej ustawy zmieniających się progów kapitałowych na lata 2005-2008. Tak więc w tekście ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych widnieje – jako minimalny warunek kapitałowy – 10 proc. Jednak trzeba pamiętać, że próg ten będzie obowiązywał dopiero od dnia 1 stycznia 2009 r. Natomiast w latach 2007-2008 wynosi on jeszcze 15 proc. Wysokość progów kapitałowych w tym okresie nie wynika bezpośrednio z treści samej ustawy, lecz z przepisów ustawy nowelizującej ustawę o CIT z dnia 16 listopada 2004 r. Tym samym więc, ujednolicony tekst ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie obejmuje regulacji dotyczących aktualnie obowiązujących minimalnych progów udziału kapitałowego i niezbędne jest jednoczesne korzystanie z tekstu ujednoliconego ustawy oraz z tekstu ustawy nowelizującej z 2004 roku. Zastosowana technika legislacyjna może prowadzić do pomyłek, wynikających z błędnego przyjęcia wysokości minimalnego progu kapitałowego na poziomie 10 proc., podczas gdy faktycznie wynosi on obecnie 15 proc. Jest to niezwykle ważna okoliczność dla wszystkich tych, którzy zamierzają – działając jako akcjonariusze (wspólnicy) spółek kapitałowych – podejmować decyzje o wypłacie dywidendy (udziału w zysku osoby prawnej), gdyż niezachowanie warunku minimalnego progu kapitałowego powoduje brak możliwości skorzystania ze zwolnienia podatkowego przez beneficjenta dywidend i w konsekwencji może rodzić odpowiedzialność osób działających w imieniu płatnika dywidend, o odsetkach za zwłokę już nie wspominając.