Polscy podatnicy dokonujący wypłat należności licencyjnych podmiotom zagranicznym w większości sytuacji zobowiązani są do poboru podatku dochodowego. Jak powinny wyglądać związane z tym rozliczenia?

Andrzej Dębiec

partner Kancelaria Lovells

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatek z tytułu należności licencyjnych wypłacanych przez polskich podatników podmiotom zagranicznym wynosi 20 proc. przychodu. Przychodem jest wartość brutto wypłaconej należności. Do obliczenia, pobrania i wpłacenia podatku na rachunek właściwego urzędu skarbowego obowiązany jest podatnik, który należność tę wypłaca. Ustawa definiuje pojęcie należności licencyjnych. Uważa się za nie należności z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej (know-how). Jednocześnie ust. 2 wymienionego artykułu stanowi, że przepisy te stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Polska. Zapis te wskazuje zatem, że jeżeli umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania ustala inne zasady opodatkowania należności licencyjnych, to mają one pierwszeństwo przed uregulowaniami polskiej ustawy. Różnice pomiędzy przepisami polskiej ustawy a postanowieniami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mogą dotyczyć nie tylko stawek podatkowych, ale również samego pojęcia należności licencyjnych. Większość umów o unikaniu podwójnego opodatkowania przewiduje w przypadku należności licencyjnych niższe stawki podatku niż polska ustawa. Najczęściej wysokość stawek podatku wynosi 5, 10 lub 15 proc. Są również umowy, które wszystkie należności licencyjne lub tylko niektóre zwalniają z podatku u źródła, tj. w kraju siedziby wypłacającego te należności. Jako przykład można podać umowę z Francją, gdzie do należności licencyjnych stosowana jest stawka podatku w wysokości 10 proc., ale z podatku zwolnione są należności z praw autorskich z tytułu twórczości literackiej, artystycznej lub naukowej. Analizując przepisy dotyczące należności licencyjnych należy zwrócić również uwagę, że ich definicja zawarta w polskiej ustawie różni się od tej zawartej w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Przede wszystkim w rozumieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania nie są traktowane jako należności licencyjne opłaty z tytułu sprzedaży praw autorskich oraz praw wartości przemysłowej. Tego rodzaju wynagrodzenia opodatkowane są najczęściej na zasadach obowiązujących przy opodatkowaniu dochodów uzyskiwanych z przeniesienia własności majątku i w konsekwencji nie podlegają podatkowi u źródła. Również w wielu umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania definicja należności licencyjnych nie obejmuje należności za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego. W konsekwencji tego typu dochody również nie będą opodatkowane w Polsce (z nielicznymi wyjątkami). Zastosowanie postanowień wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania i pobranie podatku w niższej wysokości lub też niepobranie go wcale wymaga spełnienia dodatkowego warunku. Otóż podatnik, zgodnie z art. 26 ust. 1, jest uprawniony do poboru podatku według stawki wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub też do niepobrania tego podatku, jeżeli posiada certyfikat rezydencji, dokumentujący siedzibę odbiorcy należności licencyjnych. Certyfikat powinien być wystawiony przez właściwe władze podatkowe państwa siedziby odbiorcy dywidendy. Powinno z niego wynikać, że w danym państwie odbiorca posiada swoją rezydencje podatkową.