W 2014 r. mogą zmienić się zasady dotyczące podatków, które zasilają gminne kasy, czyli głównie tego od nieruchomości. Pozostanie jednak problem z rozliczaniem VAT.
Zasady rozliczania podatku od towarów i usług przez gminy i ich jednostki budżetowe zostaną ustalone dopiero po orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Na wydanie wyroku trzeba jednak czekać rok albo nawet dwa lata. Wszystko za sprawą uchwały NSA i ostatniego pytania tego sądu do TSUE.
Eksperci przyznają, że to ostatnie, które 10 grudnia tego roku zadał Trybunałowi jeden ze składów orzekających NSA (w sprawie o sygn. akt I FSK 311/12) zakwestionowało w praktyce uchwałę z 24 czerwca tego roku (sygn. akt I FPS 1/13), w której sąd ten uznał, że to gmina, a nie jej jednostki budżetowe są podatnikami VAT. Uchwała ta spowodowała ogromne zamieszanie wśród samorządów, które traktowały dotychczas swoje jednostki jako odrębnych podatników VAT. Stanowisko takie prezentowało też Ministerstwo Finansów.
W praktyce do dziś nie został rozwiązany problem, czy jednostki są podatnikami czy nie. Kwestia ta wpływa na rozliczenie VAT przez gminy, a zwłaszcza na możliwość odliczenia podatku za lata wcześniejsze. Wnioski dotyczące rozliczeń na przyszłość miało do końca tego roku przedstawić Ministerstwo Finansów. Resort wyjaśnił, że do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez Trybunał Sprawiedliwości, aktualne jest dotychczasowe jego stanowisko, wyrażane w wydawanych interpretacjach indywidualnych. Zgodnie z nim samorządowe jednostki budżetowe są odrębnymi podatnikami VAT.
W 2014 r. samorządy mogą jednocześnie spodziewać się konkretnych propozycji zmian w podatkach lokalnych. W tym roku Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przedstawiło założenia do ustawy o poprawie warunków świadczenia usług przez jednostki samorządu terytorialnego.
W przyszłym roku resort powinien przedstawić projekt. Zmiany obejmą bardzo ważne i wywołujące spory przepisy, dotyczące m.in. definicji budowli, względów technicznych, które powodują, że budynku nie można wykorzystywać do prowadzenia działalności gospodarczej czy garaży.
Zmiana dotycząca miejsc postojowych w tych ostatnich interesuje nie tylko gminy i miasta, ale również tysiące obywateli, którzy muszą płacić podatek od tych nieruchomości według dużo wyższych stawek niż od mieszkań. Zmiana obecnych zasad na korzyść mieszkańców (płaciliby podatek od garażu według stawek podobnych, jakie obowiązują w stosunku do mieszkań i domów) spowodowałaby zmniejszenie wpływów do gminnej kasy.
W założeniach do powyższej ustawy znalazły się również przepisy upraszczające rozliczanie gminnych podatków. Przykładowo, samorządy nie musiałyby pobierać daniny, jeśli należność byłaby bardzo mała. Podatnicy musieliby też płacić podatek od nieruchomości jednorazowo, a nie w ratach w przypadku, gdy kwota do zapłaty nie przekraczałaby 100 zł.
Resort administracji zakłada, że zmiany te poprawią skuteczność poboru podatków i opłat lokalnych oraz usprawnią pracę gminy.