Czy powinna rozliczać się w Polsce osoba mieszkająca czasowo na terenie Danii, która posiada działalność gospodarczą (biuro księgowe) zarejestrowaną jednocześnie w Polsce i w Danii, ale prowadzoną wyłącznie na terenie Danii?

KATARZYNA MATEJA
ekspert podatkowy, prawnik, kancelaria adwokatów i radców prawnych Krystian Ślązak, Arkadiusz Robert Zapiór i Partnerzy w Katowicach zrzeszona w Consortio Lex
Nie
Pod warunkiem jednak, że miejsca zamieszkania takiej osoby nie stanowi Polska, a podatnik potrafi udowodnić, że centrum interesów życiowych znajduje się w Danii.
Regulacje polskiej ustawy o PIT z uwzględnieniem umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z Danią wskazują jako istotne na właściwe ustalenie miejsca zamieszkania. Za osobę, która ma miejsce zamieszkania w Polsce, uważa się osobę, która posiada w naszym kraju centrum interesów osobistych, gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na naszym terytorium dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Jeśli zatem podatniczka przed upływem 183 dnia wyjechała z Polski i potrafi właściwie to udokumentować (obowiązek wykazania miejsca zamieszkania spoczywa na niej), w tym zabrała ze sobą rodzinę - będzie to oznaczać, że centrum interesów życiowych przeniosła do Danii - i nie będzie musiała się rozliczać w Polsce. W tym kierunku należy podjąć starania o uzyskanie certyfikatu rezydencji podatkowej od administracji podatkowej w Danii i przesłania go do dotychczasowego urzędu skarbowego w Polsce. Można też postarać się o aktualizację NIP czy dokonać wymeldowania z Polski. Wszystko po to, aby udowodnić, że miejsce zamieszkania zostało przeniesione poza granice kraju. Wówczas obowiązek podatkowy w Polsce zostaje ograniczony tylko do dochodów, które taka osoba osiągnęła w Polsce. Praktyka jednak pokazuje, że w większości przypadków będziemy mieć do czynienia z koncentracją powiązań rodzinnych, społecznych, politycznych, kulturalnych, a więc takich, które wyznaczają owe centrum w Polsce.
Sposób rozliczenia osoby fizycznej posiadającej miejsce zamieszkania w Polsce z działalności gospodarczej prowadzonej w Danii jest uzależniony od tego, gdzie taki przedsiębiorca ma swoją siedzibę, ponieważ podatki dochodowe płaci się w państwie siedziby. Z takim wyjątkiem, że podlegają opodatkowaniu w Danii dochody tam uzyskane tylko wówczas, gdy działalność jest tam wykonywana przez położony zakład. Wówczas należy prowadzić urządzenia księgowe wg miejscowych przepisów, a i w Polsce należy prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów w taki sposób, aby wynikało z niej, jaki dochód został osiągnięty poza granicami. Jeżeli działalność w tym innym kraju nie jest prowadzona w formie zakładu - dochody uzyskane w Danii podlegają opodatkowaniu tylko w Polsce. Kluczowe będzie, po pierwsze, ustalenie, jakie jest miejsce zamieszkania, a po drugie, jeśli miejsce zamieszkania tej osoby jest w Polsce, czy wykonuje ona działalność i czy robi to przez zakład położony w Danii. Chodzi o taką placówkę, która ma charakter stały, a nie pomocniczy. Określenie zakład obejmuje np. siedzibę zarządu, filię, biuro. Podatniczka, która w myśl obowiązujących przepisów ma swoje miejsce zamieszkania w Polsce, będzie obowiązana w Polsce rozliczyć swoje dochody uzyskane z zakładu położonego w Danii poprzez proporcjonalne odliczenie zapłaconego za granicą podatku. Będzie musiała złożyć zeznanie podatkowe w Polsce nawet wówczas, jeśli tylko uzyskała dochód z zakładu położonego w Danii.
(MGM)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 3 ust. 1 i ust. 1a, art. 27 ust. 9 i 9a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
■ Art. 22 konwencji sporządzonej w Warszawie dnia 6 grudnia 2001 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 2003 r. nr 43, poz. 368).