Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w sprawie spółki, która kupiła od miasta teren dawnego stadionu żużlowego. W notarialnej umowie sprzedaży nie zostały ujawnione żadne budynki ani budowle. W rzeczywistości jednak na kupionych działkach znajdowały się m.in. trybuny, lokal gastronomiczny i budynki kasowe, z których w przeszłości korzystał klub sportowy. Spółka nie była zainteresowana wyceną tych obiektów, bo miała zamiar je wyburzyć i postawić centrum handlowe.
Spór między nią a ministrem finansów dotyczył tego, czy transakcja stanowi dostawę budynków oraz budowli wraz z przynależnym gruntem, czy też – ze względu na brak wartości ekonomicznej przeznaczonych do rozbiórki obiektów – przeznaczonego pod zabudowę terenu niezabudowanego. Od rozstrzygnięcia tego zależało, czy będzie to sprzedaż zwolniona z VAT czy opodatkowana – w tym drugim przypadku firma miałaby prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Sporne budynki

Miasto wystawiło fakturę w całości kwalifikującą transakcję jako sprzedaż zwolnioną (bez wykazania kwoty VAT) na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem zwolniona z VAT jest dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Spółka nie miała wątpliwości, że w przypadku tej transakcji tego zwolnienia nie można zastosować, bo działki zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego są przeznaczone pod zabudowę. Uważała więc, że faktura została wystawiona błędnie i gmina powinna ją skorygować. Wtedy zaś spółka będzie mogła odliczyć VAT.
Minister finansów zgodził się, że nie ma tu zastosowania zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Uznał jednak, że transakcja prawidłowo została udokumentowana fakturą bez VAT, bo jej przedmiotem był grunt zabudowany wraz z posadowionymi na nim budynkami i budowlami. Zastosowanie ma więc zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy. Zgodnie z nim wolna od podatku jest dostawa budynków i budowli, pod warunkiem że w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a sprzedawca nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do odliczenia VAT. Tak właśnie było w tej sprawie. Według MF, mimo że budynki nie przedstawiały dla firmy żadnej wartości, to w rzeczywistości spółka stała się ich właścicielem, a więc była stroną dostawy gruntu wraz z tymi obiektami.

Aspekt ekonomiczny

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w tym sporze przyznał rację spółce. Orzekł, że właściwym celem ekonomicznym transakcji było to, aby doszło do dostawy niezabudowanego gruntu przeznaczonego pod zabudowę.
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił jednak ten wyrok. Stwierdził, że aspekt ekonomiczny, który nakazuje brać pod uwagę Trybunał Sprawiedliwości UE, nie może być oceniany tylko na podstawie subiektywnej oceny stron umowy sprzedaży, ale obiektywnie. W tej sprawie grunt był zabudowany, nawet jeśli nabywca zamierzał wyburzyć znajdujące się na nim obiekty.
Wyrok jest prawomocny.

Do 31 marca 2013 r. art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT określał, że zwolniona z VAT jest dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Od 1 kwietnia 2013 r. przepis ten został zmodyfikowany w ten sposób, że zwolniona z VAT jest dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Zgodnie jednak z dodaną do ustawy definicją terenów budowlanych są nimi obecnie grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu – zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 7 listopada 2013 r. (sygn. I FSK 1436/13).