Jeżeli ktoś kupował od 2004 roku akcje notowane na giełdzie i następnie sprzedał je z zyskiem, to powinien samodzielnie rozliczyć się z fiskusem z uzyskanych z takiej operacji dochodów. Samodzielnie nie muszą się natomiast rozliczać m.in. podatnicy, którzy otrzymują odsetki od lokat bankowych.

Czy fundusz parasolowy chroni przed podatkiem
Miałem jednostki uczestnictwa w funduszu inwestującym w akcje, ale przeniosłem je do funduszy stabilnego wzrostu. Odbyło się to w ramach tzw. funduszu parasolowego, obejmującego różne podfundusze. Czy w takiej sytuacji nie muszę płacić PIT?
Tak
Zamiana jednostek uczestnictwa poszczególnych podfunduszy w ramach funduszu parasolowego nie pociąga za sobą obowiązku podatkowego. Gwarantują to przepisy zawarte w art. 17 ust. 1c ustawy o PIT. Zgodnie z nimi, nie ustala się przychodu z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa subfunduszu funduszu inwestycyjnego z wydzielonymi subfunduszami, w przypadku zamiany jednostek uczestnictwa subfunduszu na jednostki uczestnictwa innego subfunduszu tego samego funduszu inwestycyjnego, dokonanej na podstawie ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. nr 146, poz. 1546 oraz z 2005 r. nr 183, poz. 1537). Oznacza to, że inwestorzy mogą bez płacenia podatku przemieszczać swoje aktywa między tymi subfunduszami. Podatek w wysokości 19 proc. dochodu uzyskanego z inwestycji w jednostki uczestnictwa płacony jest dopiero przy ich sprzedaży. Podatnicy nie muszą sami rozliczać się z fiskusem. Podatek bowiem potrąca i odprowadza do urzędu skarbowego fundusz. Inwestorzy zaś otrzymują kwoty obniżone o pobrany podatek.
Podstawa prawna
■ Art. 30b ust. 1 i art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy od akcji kupionych w 1999 roku jest PIT
W marcu 1999 roku nabyłem na giełdzie akcje jednej ze spółek sektora finansowego. Miesiąc temu sprzedałem je, osiągając z tego tytułu spory dochód. Czy będą musiał złożyć roczny PIT i zapłacić podatek dochodowy?
Nie
W tym przypadku mają zastosowanie przepisy znajdujące się w art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw. Jak wynika z tych regulacji, przepisów dotyczących opodatkowania dochodów ze zbycia papierów wartościowych uzyskanych po 31 grudnia 2003 r. nie stosuje się do dochodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, o których mowa w art. 52 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym przed 1 stycznia 2004 r. Warunek jest jednak taki, że papiery te musiały zostać nabyte 1 stycznia 2004 r. Z przepisu tego więc wynika, że dochód uzyskany ze zbycia akcji, nabytych na giełdzie papierów wartościowych przed 1 stycznia 2004 r. nie jest opodatkowany. Jeżeli zatem - jak w przypadku czytelnika zadającego pytanie - akcje zostały kupione w marcu 1999 r., to od osiągniętego dochodu z ich sprzedaży nie trzeba płacić podatku dochodowego. W związku z tym nie trzeba też w tej sytuacji składać rocznego PIT.
Podstawa prawna
■ Art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 202, poz. 1956 z późn. zm.).
Czy muszę samodzielnie obliczyć podatek
Czy muszę sam obliczyć podatek dochodowy i zapłacić go do kasy urzędu skarbowego w sytuacji, gdy kupiłem akcje pod koniec ubiegłego roku, a sprzedałem w październiku 2007 r.?
Tak
Zgodnie z przepisami zawartymi w art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, 19-procentowy podatek dochodowy pobierany jest od dochodów uzyskanych:
  •  z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających
  •  z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną
  •  z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.
Podatnicy osiągający dochody, m.in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych na giełdzie, muszą wypełnić formularz PIT-38. Obowiązek złożenia zeznania wynika z art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Inwestor powinien również sam obliczyć i zapłacić podatek dochodowy.
Podstawa prawna
■ Art. 30b ust. 1 i art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy wpłacać zaliczki w ciągu roku
Wiem, że muszę sama się rozliczyć, ponieważ w tym roku - mając rachunek w biurze maklerskim - kupowałam i sprzedawałam z zyskiem akcje na giełdzie. Czy jednak powinnam w trakcie roku wpłacać zaliczki na podatek?
Nie
Jeżeli indywidualny inwestor osiąga dochody ze sprzedaży papierów wartościowych, to w ciągu roku nie ma obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Po zakończeniu roku podatkowego jednak powinien złożyć w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym odrębne zeznanie podatkowe na formularzu PIT-38, w którym wykaże dochody wymienione w art. 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, m.in. dochody ze sprzedaży akcji. Od tych dochodów musi również odprowadzić podatek w wysokości 19 proc.
Osoby, które miały rachunek w biurze maklerskim i za jego pośrednictwem dokonywały transakcji giełdowych, otrzymają formularz PIT-8C. Jest to imienna informacja o uzyskanych przez podatnika w ciągu roku podatkowego przychodach ze sprzedaży akcji oraz związanych z nimi kosztach. Informacje PIT-8C biura maklerskie przekazują podatnikowi i naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika niebędącego polskim rezydentem podatkowym, naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. PIT-8C powinien być przesłany w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.
Podstawa prawna
■ Art. 30b ust. 1 i art. 45 ust. 1a pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy uwzględnię odsetki w rocznym zeznaniu
W 2006 roku kupiłem czteroletnie obligacje Skarbu Państwa w banku zajmującym się ich sprzedażą. W tym roku wypłacono mi odsetki od tych obligacji. Czy odsetki te trzeba uwzględnić w zeznaniu rocznym PIT-37?
Nie
Kwestie opodatkowania dochodów w postaci odsetek od oszczędności uregulowano w art. 30a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem, od odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów, pobiera się 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy. Od odsetek naliczonych od zakupionych na rynku pierwotnym obligacji Skarbu Państwa, w tym czteroletnich, wspomniany podatek pobiera - generalnie - instytucja finansowa prowadząca ich sprzedaż. Osoba, która jest właścicielem obligacji, otrzymuje naliczone odsetki od swoich oszczędności już pomniejszone o 19-proc. zryczałtowany podatek.
W rocznym zeznaniu PIT-37 nie wykazuje się dochodów opodatkowanych w formie ryczałtu z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podatnika lub w innych formach oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, prowadzonych przez podmiot uprawniony na podstawie odrębnych przepisów. Osoby otrzymujące odsetki od zakupionych na rynku pierwotnym obligacji Skarbu Państwa nie muszą również wypełniać i składać formularza PIT-38. Jest on bowiem przeznaczony m.in. dla tych, którzy uzyskali dochody z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających.
Podstawa prawna
■ Art. 30a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy samodzielnie rozliczyć sprzedaż akcji
W latach 2005-2006 kupiłem samodzielnie na giełdzie akcje kilku spółek. W tym roku sprzedałem je, a za uzyskane pieniądze nabyłem jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego. Czy muszę rozliczyć się samodzielnie?
Tak
W tym przypadku sprzedaż akcji powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Zwolnienie podatkowe dla dochodów uzyskiwanych na giełdzie obowiązywało do 31 grudnia 2003 r. Jeżeli zatem ktoś kupował akcje notowane na giełdzie poczynając od 2004 roku i następnie sprzedał je z zyskiem, to musi samodzielnie rozliczyć się z fiskusem z uzyskanych dochodów. W takiej sytuacji nie ma znaczenia, że za pieniądze uzyskane ze sprzedaży posiadanych akcji inwestor kupił jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym. Od dochodu uzyskanego ze sprzedanych akcji musi zapłacić podatek.
Podstawa prawna
■ Art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Czy właściciel lokaty nie musi się rozliczać
Na początku tego roku założyłam trzymiesięczne lokaty bankowe. Po upływie przewidzianych terminów naliczono mi od nich odsetki. Z moich informacji wynika, że już nie muszę się z tego tytułu samodzielnie rozliczać z fiskusem. Czy to prawda?
Tak
Przypomnijmy, że od odsetek od pieniędzy zgromadzonych na rachunku pobierany jest zryczałtowany podatek dochodowy, który wynosi 19-proc. Podatek ten jest obliczany i potrącany przez bank, w którym oszczędzający ma taką terminową lokatę. Podatnik, do którego należy lokata bankowa, otrzymuje odsetki od oszczędności już pomniejszone o wspomniany 19-proc. podatek. Nie ma zatem obowiązku samodzielnie rozliczać się z tego tytułu urzędem skarbowym.
Podstawa prawna
■ Art. 30a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Krzysztof Tomaszewski