We wzorach deklaracji podatku od nieruchomości nie może się znaleźć pouczenie o odpowiedzialności karnej.
W orzecznictwie sądów pojawiają się spory dotyczące możliwości pouczania podatników o odpowiedzialności za fałszywe dane w formularzach. Problem dotyczy druków podatku od nieruchomości. Zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 z późn. zm.) każda rada gminy czy miasta ma prawo ustalić na swoim terenie wzór takiego formularza.
Zdarzają się przypadki, gdy rady w uchwałach ustalających wzór deklaracji na podatek od nieruchomości (składają ją osoby prawne) oraz informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych (składają ją osoby fizyczne) zawierają pouczenie o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Odpowiedzialność taką przewiduje art. 233 kodeksu karnego. Jak wynika z wyroków (np. WSA w Kielcach, sygn. akt I SA/Ke 680/12 oraz II FSK 2735/12), rady gmin i miast nie są jednak upoważnione do zawarcia we wzorach formularzy informacji i deklaracji podatkowych zapisów dotyczących odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Sądy zwracają uwagę, że z art. 233 par. 6 kodeksu karnego (Dz.U. z 1997 r. nr 88, poz. 553 z późn. zm.) wynika, że sprawca odpowiada za podanie nieprawdy lub zatajenie prawdy w oświadczeniu, które ma służyć za dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy – ale tylko wtedy, gdy jej przepis przewiduje możliwość odebrania oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Regulacje ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie przewidują jednak takiej możliwości, dlatego zdaniem sądów takiego pouczenia nie może być we wzorach formularzy podatkowych. Jeśli się pojawią, to taka uchwała rady gminy lub miasta jest nieważna.
Dr Rafał Dowgier z Katedry Prawa Podatkowego Uniwersytetu w Białymstoku, zwraca z kolei uwagę, że odpowiedzialność z art. 233 kodeksu karnego nie może dotyczyć złożenia deklaracji, a jedynie np. składania zeznań w charakterze strony lub świadka w toku postępowania podatkowego albo też złożenia oświadczenia w toku takiego postępowania na podstawie art. 180 par. 2 ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.).
Nie oznacza to jednak, że podatnicy są bezkarni i mogą wpisywać do formularzy jakiekolwiek dane. Rafał Dowgier wyjaśnia, że deklaracja i informacja na podatek od nieruchomości są traktowane, pod względem odpowiedzialności, na identycznych zasadach jak np. deklaracja dotycząca podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).
– Oznacza to, że zgodnie z przepisami kodeksu karnego skarbowego, kto nie składa deklaracji (art. 54 k.k.s.) lub podaje w niej nieprawdę (art. 56 k.k.s.), przez co naraża na uszczuplenie dochody gminy, podlega odpowiedzialności karnej skarbowej – podsumowuje ekspert.
Wysokość kary zależy co do zasady od wysokości narażenia podatku na uszczuplenie. W przypadku niewielkich kwot (do 8 tys. zł) sankcją zwykle jest mandat, a jego wysokość może maksymalnie wynieść 3200 zł.