Obowiązujących limitów dotyczących pracowniczych kosztów uzyskania przychodów nie ma w ustawie o PIT, lecz są w ustawie nowelizującej. Kwoty te są wyższe od ubiegłorocznych, więc pracownicy zapłacą nieco niższy podatek.

Część pracodawców ma w dalszym ciągu problemy z rozliczaniem tzw. pracowniczych kosztów uzyskania przychodów. Do tej pory obowiązujące w danym roku kwoty znajdowały się w zasadniczym tekście ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (nazywana ustawą o PIT). W tym roku jest inaczej. W podstawowym tekście ustawy są wymienione koszty dotyczące 2009 roku. Natomiast limitów na 2007 i 2008 rok należy szukać w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (nazywana ustawą nowelizującą).
Ustawa nowelizująca
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy nowelizującej, do obliczenia dochodu uzyskanego w 2007 roku ze stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej koszty uzyskania przychodów wynoszą 108 zł 50 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1302 zł (art. 8 ust. 2 pkt 1).
Z kolei koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć łącznie 1953 zł 23 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej (art. 8 ust. 2 pkt 2).
Natomiast koszty uzyskania przychodów wynoszą 135 zł 63 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1627 zł 56 gr, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę (art. 8 ust. 2 pkt 3).
Warto podkreślić, że koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć łącznie 2441 zł 54 gr za rok podatkowy, w przypadku gdy podatnik uzyskuje przychody równocześnie z więcej niż jednego stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej, a miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę (art. 8 ust. 2 pkt 4).
PRZYKŁAD: PRACA NA JEDNYM ETACIE
Pan Andrzej pracuje na pełnym etacie w przedsiębiorstwie produkcyjnym. Jego miejsce pracy znajduje się w tym samym mieście, w którym mieszka. Oznacza to, że do obliczenia dochodu uzyskanego w 2007 roku ze stosunku pracy koszty uzyskania przychodów wynoszą 108 zł 50 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1302 zł. Limity te zostały określone w art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1588).
PRZYKŁAD: PRACOWNIK DOJEŻDŻA DO ZAKŁADU
Pan Bartłomiej na stałe mieszka w miejscowości X. Do zakładu pracy dojeżdża do dużego miasta Y. Pracownik ten nie uzyskuje dodatku za rozłąkę. Oznacza to, że w jego przypadku koszty uzyskania przychodów wynoszą 135 zł 63 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1627 zł 56 gr. Także te kwoty ustalone są w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw.
W przyszłym roku
Przy okazji warto wspomnieć, że w art. 8 ust. 3 ustawy nowelizującej wymieniono pracownicze koszty uzyskania przychodów, które będą obowiązywać w przyszłym roku. I tak do obliczenia dochodu uzyskanego w 2008 roku z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej koszty uzyskania przychodów wyniosą:
  • dla pracujących w jednym zakładzie - 111 zł 25 gr miesięcznie, a za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł (art. 8 ust. 3 pkt 1);
  • dla pracujących w kilku zakładach nie mogą przekroczyć łącznie 2002 zł 05 gr za rok podatkowy (art. 8 ust. 3 pkt 2);
  • dla dojeżdżających, pracujących w jednym zakładzie - 139 zł 06 gr miesięcznie, a za rok podatkowy łącznie nie więcej niż 1668 zł 72 gr (art. 8 ust. 3 pkt 3);
  • dla dojeżdżających, pracujących w kilku zakładach nie mogą przekroczyć łącznie 2502 zł 56 gr za rok podatkowy (art. 8 ust. 3 pkt 4).
Faktyczne wydatki
Istotne regulacje zawarte są w art. 8 ust. 6 ustawy nowelizującej. Z regulacji tych wynika, że jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 2 i 3, w latach 2007-2008 są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika, w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
PRZYKŁAD: WYDATKI FAKTYCZNIE PONIESIONE
Pani Stefania dojeżdża do dwóch zakładów autobusami i pociągami. Na imienne bilety okresowe wydaje więcej niż wynoszą kwoty przewidziane w ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Oznacza to, że w przypadku pani Stefanii będzie można uwzględnić koszty faktycznie poniesione. Obowiązujące przepisy bowiem stanowią, że jeżeli określone w ustawie kwotowe roczne koszty uzyskania przychodów są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, to w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.
Wskaźniki procentowe
Części osób mogą natomiast dotyczyć przepisy zawarte w art. 22 ust. 9 zasadniczego tekstu ustawy o PIT. Otóż z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego koszty uzyskania przychodów określa się w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu. Z kolei z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierw- szym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną, koszty uzyskania przychodów określa się w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 2). Także z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami koszty uzyskania przychodów określa się w wysokości 50 proc. uzyskanego przychodu, z tym jednak zastrzeżeniem, że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód (art. 22 ust. 9 pkt 3).
Natomiast z tytułów określonych w art. 13 pkt 2, 4, 6 i 8, czyli m.in. uzyskanych na podstawie umów zlecenia lub umów o dzieło, koszty uzyskania przychodów określa się w wysokości 20 proc. uzyskanego przychodu. Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe.
Ważne! Jeżeli roczne koszty uzyskania przychodów są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte w wysokości faktycznie poniesionej, udokumentowanej wyłącznie imiennymi biletami okresowymi
Koszty dla menedżerów
W latach 2007-2008 koszty uzyskania przychodów z tytułów określonych w art. 13 pkt 5, 7 i 9 ustawy o PIT, czyli m.in. uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem i kontraktów menedżerskich, ustala się:
  • w 2007 roku - w wysokości określonej w art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy nowelizującej, a jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskuje od więcej niż jednego podmiotu albo od tego samego podmiotu, ale z tytułu kilku stosunków prawnych, roczne koszty uzyskania przychodu nie mogą przekroczyć 1953 zł 23 gr;
  • w 2008 roku - w wysokości określonej w ust. 3 pkt 1 ustawy nowelizującej, a jeżeli podatnik tego samego rodzaju przychody uzyskuje od więcej niż jednego podmiotu albo od tego samego podmiotu, ale z tytułu kilku stosunków prawnych, roczne koszty uzyskania przychodu nie mogą przekroczyć 2002 zł 05 gr.
PRACOWNICZE KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW
2007 rok
  • dla pracujących w jednym zakładzie: miesięcznie - 108 zł 50 gr, rocznie - 1302 zł
  • dla pracujących w kilku zakładach rocznie nie może przekroczyć 1953 zł 23 gr
  • dla dojeżdżających, pracujących w jednym zakładzie: miesięcznie - 135 zł 63 gr, rocznie - 1627 zł 56 gr
  • dla dojeżdżających, pracujących w kilku zakładach rocznie nie może przekroczyć 2441 zł 54 gr
2008 rok
  • dla pracujących w jednym zakładzie: miesięcznie - 111 zł 25 gr, rocznie - 1335 zł
  • dla pracujących w kilku zakładach rocznie nie może przekroczyć 2002 zł 05 gr
  • dla dojeżdżających, pracujących w jednym zakładzie: miesięcznie - 139 zł 06 gr, rocznie - 1668 zł 72 gr
  • dla dojeżdżających, pracujących w kilku zakładach rocznie nie może przekroczyć 2502 zł 56 gr
2009 rok
  • dla pracujących w jednym zakładzie: miesięcznie - 111 zł 25 gr, rocznie - 1335 zł
  • dla pracujących w kilku zakładach rocznie nie może przekroczyć - 2002 zł 05 gr
  • dla dojeżdżających, pracujących w jednym zakładzie: miesięcznie - 139 zł 06 gr, rocznie - 1668 zł 72 gr
  • dla dojeżdżających, pracujących w kilku zakładach rocznie nie może przekroczyć 2502 zł 56 gr
KRZYSZTOF TOMASZEWSKI
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 13 i 22 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
■ Art. 8 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 217, poz. 1588).