Spółki będące rezydentami Słowenii podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od wszystkich swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Natomiast rezydenci innych państw podlegają opodatkowaniu w Słowenii, jeśli prowadzą tam działalność za pośrednictwem zakładu.

Dochody osiągane przez polskiego rezydenta podlegają opodatkowaniu w Słowenii w zakresie, w jakim wynikają z faktu posiadania przez niego nieruchomości położonej na terytorium Słowenii lub osiągane są za pośrednictwem tzw. zakładu, w rozumieniu konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej między Polską a Słowenią.
Definicja zakładu
Jak wyjaśnia Ewa Dolińska, konsultant podatkowy z Ernst & Young w świetle regulacji wynikających z konwencji, za zakład uważana jest stała placówka, przez którą przedsiębiorca całkowicie lub częściowo prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Słowenii. Przykładowo, zakładem może być siedziba zarządu, filia, biuro, fabryka, warsztat i kopalnia, a także inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.
Ponadto zakład polskiego przedsiębiorcy powstanie w Słowenii, gdy osoba posiadająca pełnomocnictwo do zawierania umów w imieniu przedsiębiorcy działa w sposób ciągły na terytorium Słowenii.
- W przypadku robót budowlanych zakład polskiego przedsiębiorcy powstanie, gdy przez okres dłuższy niż 12 miesięcy będzie on utrzymywał w Słowenii plac budowy lub też prowadził prace budowlane, montażowe lub instalacyjne - tłumaczy Ewa Dolińska.
Jednocześnie dodaje, że konwencja przewiduje zamknięty katalog sytuacji, gdy posiadanie przez przedsiębiorcę stałej placówki na terytorium Słowenii nie jest równoznaczne z posiadaniem zakładu dla celów lokalnego podatku dochodowego od osób prawnych, m.in. prowadzenie działalności o charakterze przygotowawczym i pomocniczym dla podstawowej działalności przedsiębiorstwa, składowanie, przechowywanie lub wystawianie dóbr należących do przedsiębiorstwa.
Wysokość podatku
Dochody osiągane przez słoweńskich podatników CIT podlegają opodatkowaniu 23-proc. stawką podatku dochodowego od osób prawnych.
WAŻNE LICZBY
23 proc. - stawka CIT obowiązująca w Słowenii
- Zgodnie z planowanymi zmianami, stawka CIT będzie stopniowo obniżana do 20 proc. w 2010 roku. Należy zauważyć, że w rozumieniu słoweńskiego prawa podatkowego, za podatników CIT uważani są również nierezydenci nieposiadający osobowości prawnej, którzy nie są jednocześnie podatnikami PIT, np. spółki osobowe - tłumaczy Sylwia Migdał, doradca podatkowy z Ernst & Young.
Za koszty uzyskania przychodów uważa się większość wydatków ponoszonych związanych bądź wynikających z prowadzenia działalności gospodarczej. Możliwe jest odliczenie do 50 proc. wydatków poniesionych na rozrywkę, reprezentację lub wydatków związanych z działalnością rady nadzorczej.
- Podstawą opodatkowania jest dochód wynikający ze sprawozdania finansowego sporządzonego zgodnie ze słoweńskimi standardami finansowymi z uwzględnieniem przepisów prawa podatkowego. Do kosztów podatkowych nie można zaliczyć m.in. darowizn, bonusów, nagród wypłacanych członkom zarządu, opłat karnych, kosztów związanych z defraudacją - dodaje Sylwia Migdał.
Koszty odsetek od pożyczek od podmiotów powiązanych są odliczalne do wysokości rynkowej stawki procentowej z dnia udzielenia pożyczki. Dodatkowo nie można zaliczyć do kosztów podatkowych odsetek od udziałowców, których udziały przekraczają 25 proc. od tej części zadłużenia, która przekracza ośmiokrotność kapitału zakładowego (od 2008 roku - sześciokrotność).
Do wyceny rozchodu zapasów stosuje się generalnie tę samą metodę co dla celów rachunkowych. Trzeba zwrócić jednak uwagę, że od 2006 roku nie jest dopuszczalne stosowanie do wyceny rozchodów zapasów metody LIFO (last-in, first-out). Dopuszczalne nadal są: FIFO (first-in, first-out), metoda średniego kosztu lub kosztu rzeczywistego. Wybrana metoda rozchodu powinna być stosowana przez co najmniej pięć lat.
Zyski kapitałowe
Zyski kapitałowe traktowane są na równi z pozostałymi dochodami z działalności przedsiębiorstwa i opodatkowane są standardową stawką CIT.
- Do 50 proc. zysków kapitałowych ze sprzedaży udziałów może być zwolnione z opodatkowania CIT, jeżeli słoweńska spółka posiadała co najmniej 8 proc. udziałów w spółce zależnej przez minimum sześć miesięcy. Jednak w sytuacji sprzedaży udziałów w spółce zależnej przez słoweński podmiot w terminie do dziesięciu lat od jego założenia, zyski kapitałowe zwolnione z opodatkowania w ciągu ostatnich pięć lat od dokonania transakcji powinny być uwzględnione w podstawie opodatkowania CIT w roku dokonania sprzedaży udziałów. Analogicznie jedynie 50 proc. strat kapitałowych jest możliwe do odliczenia - wskazuje Sylwia Migdał.
Dywidenda otrzymana przez spółkę słoweńską od zagranicznej spółki może być zwolniona z opodatkowania, w sytuacji gdy spółka słoweńska posiada w spółce zależnej, będącej rezydentem jednego z państw Unii Europejskiej, co najmniej 15 proc. udziałów nieprzerwanie przez dwa lata.
Rozliczanie straty
Straty podatkowe mogą obniżać dochody uzyskiwane przez podatników w kolejnych latach podatkowych (bez ograniczenia czasowego). Ewa Dolińska podkreśla, że brak jest możliwości rozliczania straty z dochodem wypracowanym w latach poprzednich, jak również rozliczania strat w ramach podatkowej grupy kapitałowej. Jednak straty podatkowe mogą nie podlegać dalszemu odliczeniu w sytuacji, gdy w ciągu roku podatkowego uległ zmianie co najmniej 25-proc. pośredni lub bezpośredni udział w kapitale tej spółki lub istotnie zmienił się profil działalności spółki.
Podatek u źródła
Dywidendy, odsetki oraz należności licencyjne wypłacane ze spółek słoweńskich do polskich rezydentów opodatkowane są 25-proc. stawką podatku u źródła. W praktyce jednak stosowanych jest wiele zwolnień.
Zgodnie z konwencją, dywidendy wypłacane do polskiej spółki mogą być opodatkowane 15- proc. lub obniżoną 5 proc. stawką CIT, jeśli spółka otrzymująca ma co najmniej 25-proc. udział w kapitale spółki zależnej. Ponadto na mocy Dyrektywy 90/435/EWG dotyczącej wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych różnych państw członkowskich, dywidendy wypłacane ze spółki słoweńskiej do spółki polskiej, która posiada co najmniej 15 proc. udziałów (10 proc. od 1 stycznia 2009 r.) w kapitale spółki słoweńskiej nieprzerwanie przez okres co najmniej dwóch lat, mogą być zwolnione z podatku u źródła w Słowenii. Wymóg dwuletniego posiadania udziałów może być spełniony także po dacie wypłaty dywidendy, gdy odbiorca dywidendy przedłoży stosowną gwarancję bankową.
Jak wskazali eksperci z Ernst &Young, odsetki i należności licencyjne wypłacanych na rzecz podmiotu polskiego na mocy konwencji opodatkowane są 10-proc. stawką podatku u źródła. Jednak, na mocy implementowanej przez Słowenię Dyrektywy 2003/49/EC o wspólnym systemie podatkowym w odniesieniu do odsetek oraz należności licencyjnych płaconych między spółkami powiązanymi z różnych państw UE, odsetki i należności licencyjne wypłacane ze spółki słoweńskiej do spółki polskiej posiadającej co najmniej 25 proc. udziałów w kapitale spółki zależnej nieprzerwanie przez okres dwóch lat, mogą być zwolnione z podatku u źródła w Słowenii.
UNIKANIE PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA
W stosunku do dochodów wypracowanych za pośrednictwem słoweńskiego zakładu jako metodę unikania podwójnego opodatkowania stosuje się metodę wyłączenia z progresją.
GDZIE ROZLICZYĆ ZYSKI ZAKŁADU
Przychody i koszty polskiego przedsiębiorcy związane z działalnością słoweńskiego zakładu nie powinny być łączone z przychodami i kosztami wypracowanymi w Polsce. W konsekwencji zysk wypracowany za pośrednictwem słoweńskiego zakładu nie będzie podlegać opodatkowaniu polskim podatkiem dochodowym. Również strata zakładu nie może pomniejszyć dochodu osiągniętego w Polsce.
Ewa Matyszewska
PODSTAWA PRAWNA
■ Konwencja sporządzona dnia 28 czerwca 1996 r. w Lublanie między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Słowenii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (Dz.U. z 1998 r. nr 35, poz. 198).