Czy należy opodatkować VAT kawę, herbatę i cukier, które są zużywane przez pracowników w czasie pracy, gdy obowiązek podawania takich napojów nie wynika z przepisów kodeksu pracy?
ELŻBIETA LIWANOWSKA
doradca podatkowy, Tarwid, Liwanowska, Mazur i partnerzy
W myśl ogólnej zasady przez opodatkowaną dostawę towarów rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części. Z przypadkiem przekazania towarów przez podatnika VAT będziemy mieli do czynienia między innymi, gdy pracodawca udostępni bezpłatnie napoje swoim pracownikom.
Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług udostępnienia pracownikom napojów, takich jak napoje, kawa i herbata oraz dodatku w postaci cukru budzi liczne kontrowersje, w szczególności gdy obowiązek zapewnienia pracownikom napojów tego typu nie został wprowadzony np. regulaminem pracy lub nie wynika wprost z przepisów prawa pracy. Organy podatkowe w indywidualnych interpretacjach wydawanych na wniosek podatników różnią się w kwalifikacji tego zjawiska i uznając je za czynności podlegające opodatkowaniu VAT jako przekazanie tych towarów na potrzeby osobiste pracowników (zob. postanowienie naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 24 lutego 2006 r., nr 1471/NUR1/443-589/2/05/GW, postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Katowicach z 22 marca 2005 r., nr IIUSPP/443/16/6b/442/2005) lub za niepodlegające opodatkowaniu, wskazując - jako argument przemawiający przeciwko opodatkowaniu przekazania tych towarów - związek tego przekazania z prowadzonym przedsiębiorstwem oraz to, że napoje itp. spożywane w czasie pracy nie służą osobistym potrzebom pracowników (zob. postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Tomaszowie Lubelskim z 24 lutego 2005 r., nr PP/443-8/05, postanowienie Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z 28 lipca 2005 r., nr 1473/WV/443/175/116/2005/EŻ).
W mojej ocenie skłonić się należy ku drugiemu ze stanowisk, opowiadającemu się za brakiem obowiązku opodatkowania udostępnionych w czasie pracy nieodpłatnie do spożycia pracownikom artykułów spożywczych w postaci kawy, herbaty i cukru. Takie przekazanie towarów przez pracodawcę na rzecz pracownika nie służy celom osobistym pracownika i fakt, że towary te zostaną spożyte przez pracowników, nie może być rozpatrywany w oderwaniu od celu, w jakim towary te udostępnia pracownikom pracodawca, a którym jest wykonywanie przez pracowników pracy na rzecz przedsiębiorstwa.
W przypadku natomiast, gdy kawa, herbata i cukier nie są jedynie udostępniane pracownikom do spożycia w czasie pracy, lecz pracownik ma możliwość dowolnego nimi rozporządzania - np. zabrania ich do domu - takie przekazanie będzie już miało charakter przekazania na cele osobiste pracownika.
Wskazać jednak należy, że w świetle tak dużych rozbieżności stanowisk organów podatkowych brak opodatkowania udostępnienia pracownikom do spożycia w godzinach pracy kawy, herbaty i cukru - w przypadku gdy obowiązek ten nie wynikał z przepisów prawa pracy - w sytuacji gdy podatnikowi (pracodawcy) przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych zakupów, wiąże się z ryzykiem podatkowym.
(SVB)
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 7 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).