NOWE PRAWO Fiskus myli się twierdząc, że najbliższa rodzina osób zmarłych w 2006 roku nie może korzystać z nowego zwolnienia od podatku spadkowego. Może, jeśli śmierć spadkodawcy nastąpiła po 12 maja 2006 r.

Zdaniem Ministerstwa Finansów, najbliższa rodzina osób zmarłych w 2006 roku nie może skorzystać ze zwolnienia od podatku spadkowego, które obowiązuje od 1 stycznia 2007 r. Taki wniosek można wyciągnąć z art. 3 ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. nr 222, poz. 1629), który jest przepisem przejściowym. Przewiduje on, że do nabycia rzeczy i praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie nowelizacji, stosuje się przepisy ustawy o spadkach i darowiznach w brzmieniu obowiązującym do końca 2006 roku. Wniosek – wszystkie spadki otwarte do końca 2006 roku są opodatkowane na starych zasadach. Wynikać to ma z tego, że, po pierwsze, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy (art. 924 k.c.). Po drugie, że spadkobierca nabywa prawo do spadku z chwilą otwarcia spadku (art. 925 k.c.), czyli właśnie z chwilą śmierci spadkodawcy.

Resort finansów się myli

Z taką interpretacją trzeba polemizować, o czym pisałem już na swoim blogu w grudniu. Otóż to, na co powołują się urzędnicy, faktycznie w ustawie zapisano w art. 3 ust. 1 nowelizacji. Ale ten sam art. 3 przewiduje pewne wyjątki. Jeden z nich (art. 3 ust. 2) stanowi, że nowe brzmienie art. 4 ust. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn stosuje się także do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po 12 maja 2006 r., czyli na długo przed wejściem nowelizacji w życie. Nowy przepis art. 4 ust. 4 przewiduje, że zwolnienia określone w art. 4 ust. 1 i w art. 4a (to artykuł zwalniający z podatku najbliższą rodzinę) stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca miał obywatelstwo polskie lub jednego z państw członkowskich UE lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Polski lub na terytorium wymienionych państw. Zwolnienie od 12 maja 2006 r. Z zestawienia tych dwóch przepisów płynie wniosek, że spełnienie warunków określonych w art. 4 ust. 4 w jego nowym brzmieniu umożliwia skorzystanie ze zwolnienia dla najbliższej rodziny (nowy art. 4a) w stosunku do wszystkich spadków nabytych po 12 maja 2006 r. Inaczej zastrzeżenie wynikające z art. 3 ust. 2 ustawy nowelizującej byłoby bez sensu, bo i tak nie można byłoby ani art. 4 ust. 1, ani art. 4a stosować do nabycia (także w drodze spadku) między 12 maja a 31 grudnia 2006 r. Z takim poglądem resort nie zgadza się twierdząc, że nie można nowego art. 4 ust. 4 stosować do zwolnienia dla najbliższej rodziny, dlatego że przewidujący je przepis wszedł w życie dopiero 1 stycznia 2007 r. To prawda. Chciałbym tylko przypomnieć, że art. 4 ust. 4 też wszedł w życie 1 stycznia, o czym ministerstwo zdaje się nie pamiętać.