NOWE PRAWO Podatnika, który zastosuje kurs waluty odbiegający od kursu średniego NBP, fiskus wezwie do zmiany kursu lub złożenia wyjaśnień.

Mimo ostatniej nowelizacji ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.) nie uproszczono w wystarczającym stopniu procedury rozliczania różnic kursowych. Łukasz Postrzech, konsultant podatkowy Accreo Taxand podkreślił w rozmowie z nami, że do istotnych zmian, wprowadzonych nowelizacją ustawy o CIT dotyczących ujęcia różnic kursowych, należy regulacja w zakresie tzw. korekty. Ma ona miejsce wtedy, gdy wartość faktycznie zastosowanego kursu walutowego różni się o więcej niż 5 proc. od wartości średniego kursu ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień faktycznego zastosowanego kursu waluty. – Na pewno zakres dopuszczalnych wahań jest stosunkowo duży, bowiem przy kursie wynoszącym np. 1 euro = 3,85 zł dopuszczalne odchylenia mieszczą się w zakresie od 3,6575 do 4,0425, jednak można sobie wyobrazić, że podatnik jest w stanie osiągnąć na rynku kurs jeszcze korzystniejszy – wskazał Łukasz Postrzech. Dlatego przepisy te budzą pewne zaniepokojenie podatników. Maria Kukawska, doradca podatkowy, starszy konsultant podatkowy Accreo Taxand podkreśliła, że w przepisach mowa jest o uprawnieniu organu podatkowego do wezwania stron umowy do zmiany zastosowanego kursu lub wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu waluty. – Oznacza to, że nie każdy przypadek odchylenia od kursu NBP będzie automatycznie wiązał się z wezwaniem oraz potencjalną korektą. Mimo to warto, by w systemach księgowych podatników funkcjonowały procedury pozwalające na wychwycenie takich transakcji – radziła nasza rozmówczyni. Jeśli podatnik zostanie wezwany do wskazania przyczyn uzasadniających zastosowanie kursu znacznie odbiegającego od kursu NBP organ oceni, czy wskazana przyczyna wystarczająco uzasadnia przyjęcie innego kursu. Przyczyną taką mógłby być np. fakt zakupu waluty w banku za granicą, gdzie pobierane marże mogą być wyższe. – Dopiero w praktyce okaże się, czy organy podatkowe uznają takie przyczyny za wystarczające, brak bowiem w tym zakresie opinii organów podatkowych – stwierdziła Maria Kukawska. Jednocześnie dodała, że przepis o korekcie stosuje się do podatników rozliczających różnice kursowe według metod określonych w ustawie o podatku dochodowym. Ci, którzy rozliczają je zgodnie z zasadami, o których mowa w ustawie o rachunkowości, nie są nim objęci. Eksperci Accreo Taxand wskazali także, że ustawa o CIT przewiduje wyłom od dotychczasowego stanowiska Ministerstwa Finansów, zgodnie z którym uregulowanie zobowiązania poprzez potrącenie nie powoduje powstania różnic kursowych. Tym razem zapłata rozumiana jest jako uregulowanie zobowiązania w jakiejkolwiek formie, czyli obejmuje również np. netting czy spłatę zobowiązania poprzez wydanie papierów wartościowych. Nadal jednak nie będzie dochodzić do realizacji różnic kursowych tam, gdzie faktycznie nie doszło do zapłaty (np. w przypadku zwolnienia dłużnika przez wierzyciela z długu).