Jeśli spółka sprzeda coś odbiorcy spoza Unii Europejskiej, a organy podatkowe dowiodą, że taki kontrahent nie istniał, będzie musiała zapłacić podatek VAT według stawki podstawowej.
Polska firma sprzedała płyty kompaktowe do nauki języka angielskiego oraz wykonała usługę na rzecz nabywców z Ukrainy. Transakcje były opodatkowane 0-proc. VAT, ponieważ był to eksport. Spółka wykazała więc w deklaracji nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy.
Administracja skarbowa wszczęła kontrolę. Ustalono, że spółka miała takie dokumenty, jak dowód wpłaty i dokument SAD potwierdzający wywóz poza terytorium UE. Organy kontrolne poszły jednak dalej i poprosiły ukraińskie władze skarbowe o informację, czy nabywca towarów i usług jest zarejestrowanym podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą. Z uzyskanych wyjaśnień wynikało, że nabywcy nie zarejestrowali działalności, nie ma takiego adresu jak wykazany na fakturach oraz nie wiadomo, jakie jest ich miejsce zamieszkania. W związku z tym organy podatkowe uznały, że nie doszło do eksportu, a w konsekwencji dostawa podlegała opodatkowaniu według stawki określonej w art. 41 ust. 1 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), czyli 22 proc. (obecnie obowiązuje stawka 23 proc.).
Sąd uznał, że organy podatkowe dostatecznie wyjaśniły sprawę. Orzekł, że transakcje rzekomo dokonane na rzecz podmiotów ukraińskich są opodatkowane stawką podstawową VAT. Z dokumentów wynika, że doszło do wywiezienia towarów poza UE, ale nie można mówić o eksporcie, ponieważ to nie była sprzedaż. Mamy z nią do czynienia w przypadku, gdy obie strony transakcji są oznaczone i identyfikowalne. Skarżąca spółka nie udowodniła jednak, że nabywcy faktycznie istnieli, a więc że doszło do eksportu towarów. Nie wykazała nawet, że była pośrednikiem. W rezultacie organy prawidłowo przyjęły, że nastąpiła nieodpłatna dostawa towaru na rzecz nieustalonego podmiotu, dlatego nie można było zastosować 0-proc. stawki VAT, tylko 22-proc. Wyrok jest nieprawomocny.
ORZECZNICTWO
Wyrok WSA w Rzeszowie z 21 maja 2013 r., sygn. akt I SA/Rz 293/13.