Dziedziczenie oraz nieodpłatne przekazanie majątku podlegają zgłoszeniu do urzędu skarbowego. Z podatku od spadków i darowizn zwolniona jest jednak najbliższa rodzina. Dalsi krewni i osoby obce płacą najwyższą daninę.

Czy trzeba dokumentować przekazanie pieniędzy

Matka chce wesprzeć syna darowizną w wysokości 100 tys. zł. Czy przekazanie tej sumy trzeba udokumentować w określony sposób, aby obdarowany uniknął podatku?
Nieodpłatne przekazywanie majątku najbliższej rodzinie, w tym krewnym w linii prostej, np. przez matkę dziecku, zwolnione jest z podatku od spadków i darowizn bez względu na wysokość wsparcia. Jeśli jednak przekracza ono kwotę wolną od podatku, która w przypadku nabywców z najbliższej rodziny wynosi 9637 zł (limit ten dotyczy wartości majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat) trzeba spełnić wymogi dokumentacyjne.
Otrzymanie darowizny należy zgłosić w urzędzie skarbowym na druku SD-Z2. Obdarowany ma na to pół roku od momentu dostania darowizny. Dodatkowo – gdy ma ona postać pieniężną – konieczne jest udokumentowanie jej otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy, jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym. Przelew warto zatytułować go tak, aby nie było wątpliwości, że chodzi o darowiznę.
Podstawa prawna
Art. 4a ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

Czy przy sprzedaży potrzebne jest zaświadczenie

Podatniczka chce sprzedać mieszkanie spółdzielcze, które było własnością jej i zmarłego wiele lat temu męża, po którym odziedziczyła połowę lokalu. Uzyskała wówczas sądowe stwierdzenie nabycia spadku i zgłosiła go w urzędzie skarbowym. Organ podatkowy w wydanej decyzji wskazał, że nie ma obowiązku zapłaty podatku. Czy przy sprzedaży konieczne jest poświadczenie fiskusa?
Zaświadczenia z urzędu skarbowego będzie wymagał notariusz sporządzający umowę sprzedaży mieszkania. Jeżeli bowiem przedmiotem aktu notarialnego jest zbycie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych m.in. tytułem spadku, notariusz może dokonać tej czynności tylko po przedstawieniu zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nabycie jest zwolnione z podatku, należny podatek został zapłacony albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia. Koszt wydania zaświadczenia to 17 zł.
Podstawa prawna
Art. 19 ust. 6 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

Czy zięć ma prawo do zwolnienia z podatku

Teść chce dać w prezencie zięciowi samochód. Czy taka darowizna będzie zwolniona z opodatkowania?
Z podatku od spadków i darowizn zwalnia się nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Jak widać, w tym gronie nie znaleźli się zięć, synowa oraz teściowie. Darowizny między takimi osobami podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych dla I grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn. Daninę trzeba zatem uiścić. W I grupie podatkowej kwota wolna od podatku wynosi 9637 zł. Opodatkowaniu podlega nadwyżka wartości darowizny ponad tę kwotę i w zależności od tego, ile wynosi podstawa opodatkowania, zastosowanie będzie miała odpowiednia stawka podatku, tj. 3 proc., 5 proc. lub 7 proc. Podatek od spadków i darowizn płaci się bowiem według progresywnej skali podatkowej.
Obdarowany w ciągu miesiąca od zawarcia umowy darowizny powinien złożyć zeznanie podatkowe na formularzu SD-3. Następnie trzeba poczekać na wydanie decyzji ustalającej wysokość podatku. Na jego zapłatę jest 14 dni od dnia doręczenia takiej decyzji.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 1 pkt 1, art. 14 ust. 3 pkt 1, art. 15 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).
Art. 47 par. 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.).

Czy trzeba złożyć zeznanie przy nieruchomościach

Ciotka chce przekazać swojej dorosłej bratanicy działkę budowlaną w darowiźnie. Czy obdarowana będzie musiała złożyć zeznanie podatkowe w urzędzie skarbowym?
Jeśli osobą obdarowaną są zstępni rodzeństwa, to zastosowanie mają przepisy o opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn nabywców z II grupy podatkowej. Do tego grona zalicza się ponadto: rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych. Dla osób tych kwota wolna od podatku wynosi 7276 zł, a stawki od nadwyżki – 7 proc., 9 proc. lub 12 proc.
Zasadą jest, że osoby zobowiązane do zapłaty podatku składają zeznanie. Mają na to miesiąc od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli np. zawarcia umowy darowizny. Nie dotyczy to jednak darowizny nieruchomości, która – jak każda inna umowa przenosząca własność – dla swej ważności wymaga formy aktu notarialnego. W takiej sytuacji funkcję płatnika podatku pełni notariusz. Obowiązek złożenia zeznania jest wyłączony. Podatek od darowizny bratanica zapłaci więc u notariusza.
Podstawa prawna
Art. 17a ust. 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

Czy przy schedzie jest ulga mieszkaniowa

Podatnik odziedziczył 70-metrowe mieszkanie po swoim wujku. Do tej pory mieszkał w wynajętym lokalu. Czy przysługuje mu zwolnienie z podatku od spadku?
Osoby zobowiązane do zapłaty podatku, a tak jest w opisanym przykładzie (nabywca należy do II grupy podatkowej), mogą korzystać ze specjalnej ulgi mieszkaniowej. W przypadku nabycia własności (współwłasności) domu lub mieszkania w drodze m.in. dziedziczenia przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości (bez długów i ciężarów) do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 mkw. powierzchni użytkowej. Ponieważ podatnik odziedziczył mieszkanie o powierzchni 70 mkw., podatku w ogóle nie musiałby płacić.
Aby ze zwolnienia skorzystać, spełnić trzeba wiele warunków. Nie można posiadać na własność innej nieruchomości lub praw spółdzielczych do lokalu (chyba że nabywca przekaże je zstępnym, Skarbowi Państwa lub gminie). Osoby, które są najemcami, muszą natomiast rozwiązać umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego. Aby nie stracić ulgi, trzeba zamieszkiwać – będąc zameldowanym na pobyt stały – w nabytym mieszkaniu i nie można go zbyć przez 5 lat od dnia złożenia zeznania (jeśli nabywca był już w lokalu zameldowany) albo od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały (jeśli nabywca zamieszka i zamelduje się w nabytej nieruchomości w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego).
Podstawa prawna
Art. 16 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

Czy konkubent zapłaci wysoki podatek od spadku

Podatniczka chce ustanowić w testamencie konkubenta swoim spadkobiercą. Czy dziedziczenie będzie się w przyszłości wiązać dla niego z obciążeniami fiskalnymi?
Konkubenci traktowani są przez fiskusa jako osoby obce, a więc należące do III grupy podatkowej w rozumieniu ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nieodpłatne przekazywanie majątku między nimi (np. darowizny, nieodpłatne zniesienie współwłasności), a także dziedziczenie obciążone jest najwyższymi podatkami. Obowiązuje ich progresywna skala podatkowa ze stawkami 12 proc., 16 proc. i 20 proc. Jednocześnie stosują oni najniższą ze wszystkich grup kwotę wolną od podatku, tj. 4902 zł.
Podstawa prawna
Art. 9 ust. 1 pkt 3, art. 15 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

Czy należy zgłosić spadek do urzędu skarbowego

Córka jest jedyną spadkobierczynią ojca. Spadek chce przyjąć u notariusza. Czy będzie musiała zawiadomić urząd?
Stwierdzenie nabycia spadku można uzyskać nie tylko w postępowaniu sądowym, lecz także u notariusza, który sporządzi stosowny akt notarialny. Będzie miał on taką samą moc prawną, jak prawomocne stwierdzenie nabycia spadku. Niezależnie jednak od tego, w jakiej formie podatniczka dopełni formalności związanych z dziedziczeniem, będzie musiała zwrócić się jeszcze do urzędu skarbowego. Zgłoszenie nabycia spadku po ojcu pozwoli jej skorzystać z podatkowego zwolnienia.
Podatniczka musi zatem – na zasadach ogólnych – w ciągu 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu notarialnego zawiadomić urząd skarbowy o nabyciu spadku na formularzu SD-Z2.
Podstawa prawna
Art. 4a ustawy ust. 1 pkt 1 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).

Czy długi spadkowe obniżą należną daninę

Spadkobierca musi zapłacić podatek. Czy aby ustalić podstawę opodatkowania, odlicza długi, ciężary spadku i inne koszty związane z dziedziczeniem?
Podstawę opodatkowania stanowi czysta wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych, a więc wartość po potrąceniu długów i ciężarów. Wartość tę ustala się według stanu rzeczy w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli spadkobierca został obciążony obowiązkiem wykonania zapisu, jego wartość stanowi ciężar spadku.
Do długów i ciężarów zalicza się również koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy (o ile nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku), koszty pogrzebu łącznie z nagrobkiem (jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie). To samo dotyczy kosztów postępowania spadkowego, wynagrodzenia wykonawcy testamentu, poleceń testamentowych czy wypłat z tytułu zachowku.
Podstawa prawna
Art. 7 ust. 1–3 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 93, poz. 768 z późn. zm.).