Przedsiębiorcy, którzy chcą wypłacić zagranicznemu kontrahentowi należność np. za licencję, odsetki od pożyczki czy dywidendę, powinni potrącić podatek. Są jednak sposoby, by zmniejszyć jej stawkę albo nawet jej uniknąć.

Czy stawki podatku u źródła mogą być niższe

Przedsiębiorca zamówił w angielskiej kancelarii usługę prawną. Chce jej wypłacić wynagrodzenie. Wie, że powinien potrącić podatek u źródła. Zastanawia się, czy może go jakoś pomniejszyć albo w ogóle nie pobierać?
Pierwszeństwo przed polskimi przepisami mają ratyfikowane umowy międzynarodowe o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeśli takiej umowy z danym krajem nie ma lub kontrahent nie przedstawi certyfikatu rezydencji (dokument wydawany przez zagraniczne władze podatkowe, który potwierdza, że dana osoba czy spółka podlega w swoim kraju opodatkowaniu od całości dochodów), to w Polsce należy pobrać daninę u źródła według odpowiedniej stawki.
Umowy międzynarodowe w sprawie unikania podwójnego opodatkowania – także konwencja między Polską a Wielką Brytanią – oparte są na Modelowej Konwencji OECD i nie wymieniają usług prawnych (a także księgowych, doradczych) jako oddzielnego źródła przychodu. Są nimi za to dywidendy, należności licencyjne czy też odsetki. Dlatego też wynagrodzenie za usługi prawne powinno być zakwalifikowane jako zysk przedsiębiorstwa, który co do zasady opodatkowany będzie w państwie jego siedziby (chyba że takie przedsiębiorstwo ma w Polsce zakład i osiąga wynagrodzenie za jego pośrednictwem). Gdyby przedsiębiorca nie zamówił usług prawnych, a wypłacał angielskiemu klientowi np. odsetki, to zgodnie z konwencją między Polską a Wielką Brytanią mógłby pobrać podatek u źródła według stawki 5 proc. kwoty brutto tych odsetek.
Zarówno w przypadku usług prawnych, jak i odsetek polski przedsiębiorca musi pamiętać o otrzymaniu od zagranicznego kontrahenta certyfikatu rezydencji podatkowej. Jest to niezbędne, aby mógł zastosować postanowienia umowy międzynarodowej i nie pobierać podatku u źródła dla usług prawnych lub zastosować niższą stawkę dla odsetek.
Podstawa prawna
Art. 7, art. 10, art. 11, art. 12 konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od zysków majątkowych z 20 lipca 2006 r. (Dz.U. nr 250, poz. 1840).
Art. 29 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Art. 26 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).

Czy będą zwolnione odsetki w spółkach powiązanych

Prowadzę firmę, która regularnie wypłaca odsetki jedynemu udziałowcowi z Włoch. Słyszałem, że od lipca nie muszę już pobierać podatku u źródła. Czy to prawda?
1 lipca 2013 r. kończy się okres przejściowy na wdrożenie przez Polskę dyrektywy odsetkowej (2003/49/WE). Jej postanowienia pozwalają na zwolnienie z podatku u źródła wypłat odsetek bądź należności licencyjnych dokonywanych przez powiązane kapitałowo spółki unijne. Warunkiem jest jednak nieprzerwane posiadanie przez co najmniej dwa lata przynajmniej 25 proc. udziałów w drugiej spółce. Do tej pory Polska korzystała z okresu przejściowego i mogła w opisanej sytuacji pobierać daninę według stawki 5 proc.
Podstawa prawna
Art. 21 ust. 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).
Art. 6, art. 7 ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 254, poz. 2533).
Dyrektywa Rady 2003/49/WE z 3 czerwca 2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 157 z 26.06.2003, str. 49).

Czy danina obejmuje dywidendy dla cudzoziemców

Polska spółka ma niemieckiego udziałowca, któremu po raz pierwszy wypłaca dywidendę. Czy powinna od niej pobrać podatek?
Nie jest to jednak klasyczny podatek u źródła, który potrąca się tylko przy wypłacaniu należności zagranicznym kontrahentom. W przypadku dywidend zarówno podmioty zagraniczne, jak i polscy rezydenci płacą CIT lub PIT według zryczałtowanej stawki 19 proc. Zagraniczny kontrahent może jednak zmniejszyć wysokość daniny lub nawet jej nie płacić dzięki postanowieniom umowy międzynarodowej. W przypadku Niemiec, jeśli odbiorcą dywidendy będzie tamtejsza spółka, która przedstawi certyfikat rezydencji i jako uprawniony odbiorca wypłacanych sum będzie posiadała przynajmniej 10 proc. udziałów w kapitale zakładowym polskiej spółki, to stawka daniny zostanie zmniejszona z 19 do 5 proc. kwoty dywidendy brutto. W innym przypadku (także przy wypłacie osobie fizycznej) stawka zostanie zmniejszona do 15 proc.
Podatku od dywidendy można w ogóle nie płacić, jeśli niemiecki udziałowiec spełni warunki wymienione w ustawie o CIT. Musi więc mieć siedzibę w kraju unijnym (w tym w Polsce) lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, podlegać w nim opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania oraz posiadać bezpośrednio przynajmniej 10 proc. udziałów w spółce wypłacającej dywidendę przez nieprzerwany okres dwóch lat (przy czym może on minąć po dniu wypłaty dywidendy). Podobnego zwolnienia nie przewiduje ustawa o PIT.
Polska spółka musi także pamiętać, że zgodnie z treścią umowy z Niemcami powinna wypłacać dywidendę jej uprawnionemu odbiorcy (beneficial owner). Zgodnie ze słowniczkiem OECD ma to być jej rzeczywisty adresat, a nie tylko pośrednik, który nie będzie z dywidendy faktycznie korzystał, tylko przekaże ją faktycznemu odbiorcy. Jeśli więc dywidenda zostanie wypłacona pośrednikowi, to polska spółka powinna pobrać 19-proc. zryczałtowany CIT i zignorować postanowienia umowy międzynarodowej.
Ta sama zasada obowiązuje przy wypłacie za granicę odsetek albo należności licencyjnych – choć tylko gdy umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania z danym państwem zawiera zapis o wypłacie należności uprawnionemu odbiorcy.
Podstawa prawna
Art. 22 ust. 1, art. 22 ust. 4–4c, art. 22a, art. 26 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).
Art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Art. 10 umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku z 14 maja 2003 r. (Dz.U. z 2005 r. nr 12, poz. 90).

Czy daninę u źródła pobiera się od każdego dochodu

Prowadzę małą firmę, która handluje z kontrahentami z Danii. Czy muszę pobierać podatek u źródła od każdej należnej im płatności?
Podatek u źródła płacą zagraniczne podmioty – zarówno osoby fizyczne, jak i prawne, które osiągają wynagrodzenie na terytorium Polski. Ustawy o PIT i o CIT zawierają ściśle określony katalog przychodów, od których należy go pobrać. Zgodnie z ich treścią polski przedsiębiorca potrąci zagranicznemu kontrahentowi daninę przy wypłacie wynagrodzenia, np. z tytułu działalności artystycznej i sportowej, praw autorskich i praw pokrewnych, praw do wynalazków, znaków towarowych i wzorów zdobniczych (w tym ze sprzedaży takich praw), za użytkowanie urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego i za informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej. Obowiązuje ona też przy wypłacie odsetek od pożyczek (w przypadku osób fizycznych są tu wyjątki), wynagrodzenia za usługi doradcze, księgowe, prawne i marketingowe, przychodów uzyskanych przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej czy też opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w polskich portach przez zagraniczne firmy.
Daninę pobiera się według zryczałtowanej stawki 20 proc. od osiągniętego przychodu. Niższa stawka – 10 proc. – obowiązuje, gdy wynagrodzenie wypłacane jest zagranicznym liniom lotniczym bądź armatorom.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 2, art. 21 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74 poz. 397 z późn. zm.).
Art. 3 ust. 2a, art. 29 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy trzeba od razu rozliczyć się z fiskusem

Przedsiębiorca zamierza kupić od czeskiej firmy urządzenia techniczne. Czy musi natychmiast przekazać pobrany podatek do urzędu skarbowego?
Podatek u źródła od należności wypłacanej zagranicznej osobie prawnej powinien zostać przekazany na rachunek właściwego urzędu skarbowego do 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu wypłaty wynagrodzenia. Natomiast do 31 stycznia po zakończeniu roku podatkowego płatnicy powinni złożyć do urzędu skarbowego właściwego dla opodatkowania zagranicznych przedsiębiorców niemających siedziby w Polsce roczną zbiorczą deklarację CIT-10Z. Muszą w niej wpisać kwoty wypłacone łącznie wszystkim kontrahentom oraz podatek wpłacony w poszczególnych miesiącach i odrębnie za rok podatkowy. Nie mają takiego obowiązku, jeśli nie pobiorą daniny.
Natomiast niezależnie od tego, czy ją potrącili, do 31 marca następującego po roku podatkowym płatnicy powinni dla każdego swojego zagranicznego kontrahenta sporządzić informację o wysokości pobranego podatku u źródła (IFT-2R). Należy ją także złożyć w urzędzie właściwym dla zagranicznych przedsiębiorców niemających siedziby w Polsce. Jeśli w ciągu roku kontrahent wystąpi o wydanie takiej informacji dotyczącej konkretnej transakcji, to należy ją wystawić na druku IFT-2 w terminie 14 dni od złożenia wniosku.
W przypadku należności wypłacanych osobom fizycznym podatek u źródła powinien być przekazany na rachunek właściwego urzędu skarbowego do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym go pobrano. Do tego samego urzędu i do swoich kontrahentów płatnik powinien do 31 stycznia następnego roku przesłać deklarację roczną PIT-8 AR.
Należy także sporządzić informację roczną o wypłacanym podatku u źródła (IFT-1R) – w terminie do końca lutego następnego roku, a na wniosek kontrahenta – informację IFT-1 o konkretnej transakcji. IFT-1R trzeba przesłać do urzędu właściwego dla opodatkowania zagranicznych przedsiębiorców w danym województwie (wykaz jest w rozporządzeniu ministra finansów w sprawie właściwości organów podatkowych).
Podstawa prawna
Art. 26, art. 26a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.).
Art. 42 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).
Rozporządzenie ministra finansów z 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz.U. nr 165 poz. 371).