Obowiązek uiszczenia podatku z pustej faktury nie wyłącza odpowiedzialności karnej skarbowej.
Wystawianie fikcyjnych faktur, a więc takich, które nie dokumentują żadnej rzeczywistej transakcji, to jeden ze sposobów na wyłudzenie VAT. Podmiot wystawiający uchyla się od zapłaty podatku, a otrzymujący fakturę korzysta z prawa do odliczenia lub zwrotu VAT.
Za sporządzanie nierzetelnych faktur grożą kary grzywny za wykroczenie lub przestępstwo skarbowe. Nieuczciwy wystawca płaci też podatek. Wynika to z art. 108 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), który nakazuje zapłatę podatku wykazanego na fakturze, niezależnie od okoliczności jej wystawienia.
Zdaniem niektórych podatników oznacza to podwójne karanie za ten sam czyn. Argumentują też, że wystawianie fikcyjnych faktur – jako czyn sprzeczny z ustawą o VAT – nie może podlegać opodatkowaniu. Zgodnie z jej art. 6 pkt 2 przepisów tej ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.
Marek Bielawski, doradca podatkowy w KPMG, zwraca uwagę, że w art. 6 pkt 2 ustawy o VAT mowa jest o czynnościach, które, co do zasady, są objęte tym podatkiem, a więc spełniających definicję odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług.
Także Marta Szafarowska, doradca podatkowy, partner w MDDP, ocenia, że przepis ten nie może być odczytywany w oderwaniu od art. 5 ustawy o VAT, który określa zakres opodatkowania. – W konsekwencji nie podlegają VAT czynności polegające na dostawie towarów czy świadczeniu usług, w przypadkach gdy nie mogą one być przedmiotem prawnie skutecznej umowy – wyjaśnia.
Dodaje, że wystawienie faktury, także pustej, nie jest ani dostawą towarów, ani świadczeniem usług, a tym samym nie jest czynnością, o której mowa w art. 6 pkt 2 ustawy o VAT. W efekcie, w razie wystawienia takiej faktury nie można wykluczyć opodatkowania z powołaniem się na ten przepis.
– Obowiązek zapłaty podatku z pustej faktury powstaje w oderwaniu od innych przepisów normujących opodatkowanie VAT – potwierdza Marek Bielawski.
Marta Szafarowska tłumaczy, że zakres zastosowania art. 108 ustawy o VAT jest bardzo szeroki. Dotyczy zarówno wystawienia faktury z podatkiem, gdy czynność nie podlega opodatkowaniu, przypadków wykazania kwoty VAT w wysokości wyższej od należnej, jak i wystawiania fikcyjnych faktur.
Tomasz Groszyk, prawnik w Zespole VAT Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, podkreśla, że obowiązek zapłaty przewidziany w tym przepisie odnosi się do kwot podatku wykazanego na każdej fakturze wprowadzonej do obrotu. Jest on niezależny od wystąpienia świadczenia. Przeciwnie obowiązek zapłaty może wynikać właśnie z braku świadczenia udokumentowanego fakturą.
– W związku z tym, niezależnie od okoliczności, czy pusta faktura stanowi podstawę ustalenia zobowiązania podatkowego, jej wystawienie stanowi samoistną podstawę do uregulowania udokumentowanej w ten sposób należności wobec fiskusa – podkreśla Tomasz Groszyk.
W ocenie Andrzeja Nikończyka, partnera w kancelarii KNDP, art. 108 ustawy o VAT nie ma charakteru sankcyjnego, tylko zabezpieczający.
– Obowiązek zapłaty kwot wykazanych jako VAT na fakturze ma charakter przejściowy i po skorygowaniu takich faktur podatnik ma prawo do uzyskania zwrotu z urzędu skarbowego – przypomina.
Andrzej Nikończyk zwraca uwagę, że z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że celem tego przepisu nie jest opodatkowanie faktu wystawienia faktury (skoro nie jest to czynność opodatkowana), tylko zabezpieczenie systemu przed wyłudzeniami.
– Obowiązek zapłaty wynika z tego, że w obrocie znajduje się faktura, z której ktoś może odliczyć VAT, więc tak długo, jak nie zostanie ona wyeliminowana z obrotu, powinna być opłacona przez wystawcę – podkreśla Andrzej Nikończyk.
Ponieważ art. 108 ustawy o VAT nie ma charakteru sankcji, nie można mówić o podwójnym karaniu. Przepis ten tak samo obowiązuje do zapłaty VAT podatnika, który pomylił się np. co do stawki podatku, jak i wystawcę fikcyjnych faktur.
– Jednak w tym drugim przypadku, niezależnie od obowiązku wpłaty kwot wykazanych w fakturze jako VAT, ich wystawca może, a nawet powinien podlegać odpowiedzialności karnej – podsumowuje Andrzej Nikończyk.
Skutkiem stosowania art. 108 ustawy o VAT jest to, że wystawienie faktury z wykazanym VAT kreuje samoczynnie obowiązek podatkowy, również gdy sama transakcja nie miała miejsca
Pozostało
92%
treści
Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A. Kup licencję
Reklama
Reklama