Z takiej ulgi będą mogli skorzystać wszyscy podatnicy, jeżeli przez minimum pięć lat ich środki będą gromadzone na specjalnym koncie, a następnie zostaną wydane na zakup domu lub mieszkania. I to nawet jeżeli znajdzie się ono w Irlandii, Wielkiej Brytanii czy innym kraju UE.
Propozycje resortu są zgodne z postulatami środowiska bankowego.
– Skorzystają na tym nie tylko instytucje finansowe, lecz także sami klienci – podkreśla Bolesław Meluch, doradca zarządu Związku Banków Polskich.
Wyjaśnia, że długoterminowe kredyty hipoteczne udzielane przez banki powinny być finansowane z długoterminowych źródeł, np. obligacji własnych banku czy depozytów na okres powyżej dwóch lat. Takim źródłem mogą być rachunki oszczędnościowe lub inne produkty, w ramach których Polacy będą zbierali pieniądze na cele mieszkaniowe zachęceni zwolnieniem z podatku od odsetek.
W tej chwili ze zwolnienia korzystają wyłącznie oszczędności gromadzone w PKO BP na książeczkach mieszkaniowych. Innych produktów tego typu brak, bo – zdaniem banków – dziś nie byłoby zainteresowania nimi właśnie z powodu podatku Belki (19 proc.).
Według Bolesława Melucha zmieni się to po wejściu w życie projektu Ministerstwa Finansów – czeka nas wysyp odpowiednich ofert bankowych. A dzięki gromadzeniu środków przez klientów na cele mieszkaniowe na minimum pięć lat banki automatycznie będą miały więcej pieniędzy na udzielanie kredytów hipotecznych innym klientom.
Zyskają również sami posiadacze rachunków mieszkaniowych. Po pięciu latach oszczędzania będą mogli się ubiegać o kredyty na preferencyjnych warunkach.
– Szkoda, że dopiero teraz rząd zdecydował się na wprowadzenie tego rozwiązania – dodaje rozmówca.
Nowe propozycje ministerstwa budzą też jednak wątpliwości.
Dariusz Orczykowski, doradca podatkowy w Grupie Gomułka, zastanawia się, czy zwolnienie z opodatkowania odsetek będzie obowiązywało w razie jednorazowej wpłaty utrzymywanej na koncie odpowiednio długo, czy też trzeba będzie oszczędzać systematycznie (proponowane przepisy posługują się pojęciem „gromadzone”).
Powstaje też pytanie, co w sytuacji, gdy zgromadzonych pieniędzy będzie więcej, niż wyniesie cena kupowanego mieszkania.
– Przepisy nie dają tu wprost odpowiedzi, niemniej wydaje się, że zwolnienie powinno dotyczyć całej kwoty – dodaje Dariusz Orczykowski.

Odsetki od oszczędności bez podatku

Ze zwolnienia skorzysta osoba, która będzie zbierała pieniądze na zakup domu lub mieszkania

W nowej wersji projektu nowelizacji ustawy o CIT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.) i PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) z 14 maja wynika, że resort finansów chce zrezygnować z podatku od odsetek, czyli tzw. podatku Belki, od oszczędności gromadzonych na cele mieszkaniowe.

Nie tylko w Polsce

W związku z tym w ustawie o PIT pojawią się art. 21 ust. 1 pkt 138 oraz ust. 34–38. Warunkiem skorzystania ze zwolnienia będzie m.in. zawarcie umowy rachunku bankowego na czas oznaczony, jednak nie krótszy niż pięć lat, a także późniejsze przekazanie na wskazany w niej cel mieszkaniowy całości zgromadzonych oszczędności. Resort zapewnia, że zwolnienie znajdzie zastosowanie również w przypadku zmiany, odnowienia lub przedłużenia umowy, jeżeli nadal będą spełnione jego warunki.

Jakie cele mieszkaniowe ustawodawca ma na myśli?

Chodzi o nabycie budynku mieszkalnego, jego części (udziału w nim), lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, a także związanych z nimi gruntów i praw użytkowania wieczystego. Resort nie pominął też spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu i prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.

Z ulgi będą mogły skorzystać też osoby, gdy cel mieszkaniowy położony jest w pozostałych krajach Unii Europejskiej lub państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo znajduje się w Konfederacji Szwajcarskiej.

Cashback z ryczałtem

To nie wszystkie modyfikacje w porównaniu z projektem nowelizacji ustaw o PIT i CIT z lutego tego roku. Ministerstwo Finansów zaproponowało zmianę opodatkowania środków otrzymywanych z tytułu dołączonej do rachunku bankowego usługi cashback (zwrot określonego procenta wartości transakcji w przypadku, gdy płaci się kartą). Mają one być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym – 19 proc. (a nie jak jest teraz według skali). Obecnie banki są zobowiązane do wystawiania PIT-8C, a podatnik powinien wykazywać te przychody w zeznaniu podatkowym (przy czym ma obowiązek to robić niezależnie od tego, czy bank przekazuje mu PIT-8C, z czym bywają problemy). Po zmianie tylko bank byłyby zobowiązany do sporządzenia rocznej deklaracji PIT-8AR.

Lokaty bez firmy

Kolejna zmiana dotyczy odsetek od lokat tworzonych na rachunkach związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą osoby fizycznej. Po nowelizacji ma już nie być wątpliwości, że stanowią one przychód z kapitałów pieniężnych, od którego bank jako płatnik ma obowiązek pobrać zryczałtowany podatek dochodowy według stawki 19 proc.

Ponadto resort zrezygnował z doprecyzowania art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o PIT. Chodzi o to, że obecne przepisy są tak skonstruowane, iż zgodnie z wyrokami sądów administracyjnych umożliwiają zaliczanie do kosztów podatkowych strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności łącznie z należnym VAT. W poprzedniej wersji projektu resort chciał tak sformułować przepisy, aby sprzedając ze stratą wierzytelność i zaliczając ją do kosztów podatkowych, podatnicy musieli brać pod uwagę kwotę netto, bez VAT.

Kiedy potrącenie

Podobnie jest z art. 15 ust. 4e ustawy o CIT i art. 22 ust. 5d ustawy o PIT, które regulują moment zaliczania kosztów pośrednich (nie da się ich przypisać do konkretnych przychodów) do kosztów podatkowych. Resort planował doprecyzowanie przepisów, aby jasno wskazywały, że wydatek musi być najpierw ujęty w księgach (na koncie „kosztowym”), aby mógł być zaliczony do kosztów podatkowych.

Obecnie nie jest to jasne, ale w większości orzeczeń sądy administracyjne stwierdzają, że za dzień poniesienia kosztu podatkowego należy uważać dzień ujęcia wydatku w księgach, ale niekoniecznie na koncie „kosztowym”. Obecna wersja projektu nie przewiduje zmian w tym zakresie.