• NOWE PRAWO Nowa ulga meldunkowa dotyczy łącznie obojga małżonków • Zameldowanie przez 12 miesięcy w mieszkaniu pozwoli uniknąć PIT przy jego sprzedaży • Przepisy nie precyzują, czy mąż i żona muszą być razem zameldowani w danym lokalu

Kliknij, aby powiększyć
Od początku 2007 roku podatnicy nie muszą płacić 19-proc. PIT od dochodu przy sprzedaży nieruchomości, jeśli będą zameldowani w mieszkaniu lub domu przez co najmniej 12 miesięcy przed datą zbycia. Nowa ulga dotyczy łącznie obojga małżonków. Przepisy jednak nie precyzują, w jaki sposób małżonkowie mogą skorzystać z ulgi. Możliwe są dwa sposoby rozumienia nowego przepisu. Pierwszy – mąż i żona muszą być zameldowani razem w jednym mieszkaniu przez co najmniej rok, aby przy jego sprzedaży nie zapłacić podatku. To wersja niekorzystna dla podatników. Druga możliwa interpretacja jest bardziej korzystna dla podatników. Wynika z niej, że dla skorzystania z nowej ulgi meldunkowej przez małżonków wystarczy, aby tylko jedno z nich było zameldowane w mieszkaniu, które potem ma być sprzedane. Ta druga interpretacja mogłaby dawać możliwości korzystnego, choć zgodnego z prawem, planowania podatków. Aby to lepiej zobrazować, przedstawmy przykład: małżonkowie kupili dwa mieszkania 2 stycznia 2007 r. Mąż melduje się w jednym, żona w drugim. Po 12 miesiącach, w lutym 2008 r., małżonkowie sprzedają oba mieszkania z zyskiem, ponieważ przez ten czas wzrosły ceny nieruchomości. Podatku dochodowego nie zapłacą, korzystając z nowej ulgi meldunkowej. Jednak przepis napisany jest w sposób niejednoznaczny. Eksperci podatkowi nie są zgodni, jaka powinna być właściwa interpretacja nowych przepisów. Najprawdopodobniej właściwą wypracują organy podatkowe.

19proc. dochodu wynosi od 1 stycznia 2007 r. podatek dochodowy od osób fizycznych przy sprzedaży nieruchomości

Ustawodawca mało dokładny

Wniosek z tego, że po raz kolejny ustawodawca, nowelizując przepisy podatkowe, nie dołożył należytej staranności, tak aby były jasne i nie stwarzały wątpliwości interpretacyjnych. Z ustawy o PIT nie wynika jasno, jak należy rozumieć łączne zastosowanie zwolnienia do obojga małżonków przy nowej uldze meldunkowej. Czy zwolnienie to należy traktować w ten sposób, że oboje muszą spełnić warunek zameldowania przez okres co najmniej roku przed datą zbycia, aby choć jedno z nich mogło skorzystać ze zwolnienia? Czy też wystarczy, że warunek ten jest spełniony przez jedno z małżonków dokonujących zbycia nieruchomości? Na te pytania odpowiedział dr Tomasz Nowak, prawnik z departamentu podatkowego kancelarii prawnej Grynhoff, Woźny i Wspólnicy. Jego zdaniem prawidłowa jest druga interpretacja. Każde z małżonków jest odrębnym podatnikiem. Nie można uzależniać prawa do zwolnienia jednego podatnika od okoliczności związanych z innym podatnikiem. – Jeśli zatem zbycia nieruchomości dokonują małżonkowie, to przychody uzyskane z tego zbycia przez obojga powinny być zwolnione z PIT, jeśli tylko warunki zwolnienia są spełnione przez jednego z nich – argumentował dr Tomasz Nowak.

Ulga wielokrotnego użytku...

Również mec. Bernard Łukomski, radca prawny i doradca podatkowy w White & Case, zwrócił uwagę, że jak większa część naszej legislacji podatkowej, tak i przepisy odnoszące się do nowej ulgi przy sprzedaży nieruchomości mogą budzić wątpliwości interpretacyjne. Najprawdopodobniej ustawodawcy chodziło o to, aby warunkiem skorzystania ze zwolnienia było zameldowanie obojga małżonków. Takie podejście jest dość logiczne, gdyż oparte jest na założeniu, że małżonkowie mieszkają (a przynajmniej powinni mieszkać) razem. – Trudno nie oprzeć się wrażeniu, że przepisy (po raz kolejny) nie zachęcają do zawierania małżeństw... przynajmniej osób zamożnych, których stać na dwa mieszkania. Skoro małżeństwo ma mieć prawo tylko do jednej ulgi, to jest oczywiste, że zawierać małżeństwa w pewnych przypadkach się po prostu nie opłaca – wskazał Bernard Łukomski. Jednocześnie dodał, że jest też pozytywny aspekt sprawy (aczkolwiek nie wiadomo, czy zamierzony przez ustawodawcę) – ustawa nie zabrania wielokrotnego korzystania z takiego zwolnienia. O tym, jak właściwie korzystać z ulgi, rozstrzygnie zapewne praktyka organów podatkowych i wydawane przez nie interpretacje podatkowe.

...lub jednokrotnego

Trzeba pamiętać, że poza zameldowaniem, dla skorzystania z ulgi w PIT przy sprzedaży nieruchomości będzie trzeba spełnić dodatkowe warunki. Agnieszka Pytlas-Skwierczyńska, adwokat reprezentujący kancelarię Magnusson, wyjaśniła w rozmowie z nami, że nowe zwolnienie dotyczy mieszkań i domów nabytych po 1 stycznia 2007 r. Warunkiem zwolnienia jest złożenie we właściwym urzędzie skarbowym, w ciągu 14 dni od daty zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości, oświadczenia stwierdzającego spełnienie warunków do skorzystania ze zwolnienia. Zgodnie z przepisami znowelizowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnienie to dotyczy łącznie obojga małżonków. – Nie jest jednak jasne, czy w przypadku małżonków warunkiem skorzystania z tego zwolnienia będzie zameldowanie ich obojga na pobyt stały przez okres co najmniej 12 miesięcy. Niestety, brzmienie art. 21 ust. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może wskazywać na tę niekorzystną dla podatników interpretację – dodała Agnieszka Pytlas-Skwierczyńska.

Fiskus rozwiąże problem

Skoro kwestię skorzystania z ulgi mają rozstrzygnąć organy podatkowe – tak wskazują eksperci – to może warto byłoby już dziś wystąpić do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o wydanie interpretacji podatkowej w tej sprawie. Pomocne może to być zwłaszcza dla małżonków, którzy kupili po 1 stycznia nieruchomość i planują ją sprzedać. Jak stwierdziła Ewa Opalińska, doradca podatkowy w Kancelarii Prawnej GLN, mimo że nowe regulacje stanowią, iż zwolnienie z podatku dochodowego z tytułu zbycia nieruchomości mieszkaniowej ma zastosowanie łącznie do obojga małżonków, to w praktyce zwrot ten może budzić kontrowersje. – Jeżeli tylko jedno z małżonków spełnia kryterium okresu zameldowania, organy podatkowe mogą zakwestionować przyznanie zwolnienia obojgu małżonkom podnosząc, że kryterium zameldowania powinni oni spełniać łącznie. Z drugiej strony, zwrot ten może również sugerować, że zwolnieniem przysługującym jednemu małżonkowi objęty jest drugi, skoro zwolnienie stosuje się łącznie do obojga małżonków – przekonywała Ewa Opalińska. Jej zdaniem, ta ostatnia wykładnia jest właściwsza z punktu widzenia celu nowych regulacji. Trudno przyjąć, że zamysłem ustawodawcy było pogorszenie sytuacji małżonków, z których tylko jedno spełnia warunki uprawniające do uzyskania zwolnienia. W konsekwencji zwolnienie przysługujące małżonkowi samodzielnie zbywającemu nieruchomość mieszkaniową za zgodą współmałżonka, powinno mieć zastosowanie również do drugiego.

Warto wystąpić o interpretację

Zdaniem ekspertów należy oczekiwać, że praktyka organów rozstrzygnie w najbliższym czasie powstałe wątpliwości. – Małżonkowie, z których tylko jedno spełnia warunek okresu zameldowania, planujący obecnie zbycie nieruchomości należącej do majątku wspólnego, w celu uzyskania bezpieczeństwa podatkowego powinni wystąpić do organu podatkowego o wydanie interpretacji w tej sprawie – radziła Ewa Opalińska. Od wielu lat zapowiada się uproszczenie przepisów podatkowych, tak aby ich interpretacja nie była potrzebna. Przykład ulgi meldunkowej pokazuje jednak, że wszystko kończy się na dobrych chęciach. A podatnicy nadal nie mogą się doczekać prostych, zrozumiałych, a przez to przyjaznych dla nich przepisów.

POSTULUJEMY


Minister finansów powinien jak najszybciej przygotować projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i precyzyjnie w nim określić warunki, jakie muszą spełnić małżonkowie, aby móc skorzystać z ulgi meldunkowej przy sprzedaży nieruchomości.