Sam fakt zawarcia umowy i wypłata wynagrodzenia nie są wystarczające do zaliczenia wydatków z tytułu usług doradztwa podatkowego do kosztów uzyskania przychodów.

STAN FAKTYCZNY
Sprawa dotyczyła określenia kwoty nadwyżki VAT za okres od lutego do grudnia 1999 r. W ocenie organów podatkowych spółka nie wykazała celowości wydatku na nabycie usług doradczych z punktu widzenia podatku dochodowego. Ograniczyła się jedynie do stwierdzenia, że wydatki poniesione zostały na badania podatkowe i nie mogą być jednoznacznie powiązane z przychodami określonego roku podatkowego, a ich związek z przychodami jest pośredni. Podkreślono, że spółka nie udostępniła kontrolującym dowodów wykonania usług. Nie udowodniła też, że poniesione przez nią wydatki stanowią koszt uzyskania przychodu, ani w jaki sposób bezpośredni bądź pośredni wydatek ów przyczynił się lub mógł się przyczynić do powstania przychodów.
UZASADNIENIE
Spółka wniosła sprawę do sądu administracyjnego, ale ani sąd I instancji, ani Naczelny Sąd Administracyjny nie przyznał jej racji. Jak wyjaśnił NSA, zasadniczy zarzut dotyczy naruszenia art. 99 przepisów wprowadzających prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez uznanie, że Wojewódzki Sąd Administracyjny związany był oceną prawną zawartą we wcześniejszym wyroku NSA w tej samej sprawie.
Jak zauważył NSA, art. 99 wspomnianych przepisów stanowi, że ocena prawna wyrażona w orzeczeniu Naczelnego Sądu Administracyjnego, wydanym przed dniem 1 stycznia 2004 r., z zastrzeżeniem art. 100, wiąże w sprawie wojewódzki sąd administracyjny oraz organ, którego działanie lub bezczynność były przedmiotem zaskarżenia. Brzmienie tego przepisu jest jednoznaczne i nie nasuwa zastrzeżeń. Z wcześniejszego wyroku NSA jednoznacznie wynika, że zapłata przez podatnika kwoty z faktury za usługi doradztwa podatkowego nie może być dowodem wykonania tej usługi. Dla potrzeb prawnopodatkowych dowodem takim może być wyłącznie rezultat umowy dotyczącej takiej usługi, który powinien stanowić przedmiot oceny organów podatkowych.
Jak przypomniał NSA, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Treść tego uregulowania wskazuje, że ustawodawca świadomie użył pojęć niedookreślonych, dopuszczając ich elastyczne stosowanie w zależności od okoliczności faktycznych sprawy. Istota sporu w rozstrzyganej sprawie dotyczy ciężaru dowodu i sposobu dokumentowania poniesionych kosztów. Postępowanie dowodowe ma bezpośredni wpływ na prawidłowe rozstrzygnięcie w indywidualnej sprawie podatkowej. Sąd zauważył, że podatnik, uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu, odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu. Jeżeli podatnik chciałby zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki z tytułu umowy usługi doradztwa podatkowego, powinien wykazać, że usługa ta została wykonana. Sam fakt zawarcia umowy i wypłata wynagrodzenia nie są wystarczające do zaliczenia wydatków z tytułu usług doradztwa do kosztów uzyskania przychodów.
Ponieważ wydatki na wykonanie usługi doradztwa podatkowego nie zostały, z uwagi na brak ich należytego udokumentowania, zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, podatek naliczony wynikający z zakwestionowanej faktury nie mógł być odliczony od podatku należnego.
Wyrok NSA z 28 marca 2006 r.
SYGN. AKT I FSK 751/05, niepublikowany
ALEKSANDRA TARKA