Główny Urząd Miar nadaje homologację kasom fiskalnym na podstawie przepisów, które według resortu finansów już przestały obowiązywać.
Jeśli rację ma resort kierowany przez Jacka Rostowskiego, to od 1 kwietnia w Polsce nie powinna zostać wyprodukowana i dopuszczona do sprzedaży ani jedna kasa fiskalna. Powód? Mimo planów nie weszły w życie przepisy rozporządzenia m.in. w sprawie warunków technicznych dla kas, które miał wydać minister gospodarki. Teraz trwa spór o to, do kiedy były lub są ważne poprzednie przepisy: do 31 marca 2013 r. czy do 31 sierpnia 2013 r.

Dwa rozporządzenia

Dotychczas wszystkie kwestie związane z urządzeniami fiskalnymi regulowało rozporządzenie ministra finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków ich stosowania (Dz.U. nr 212, poz. 1338 z późn. zm.). Miały je zastąpić dwa nowe rozporządzenia. Pierwsze, techniczne, miał wydać minister gospodarki, drugie – dotyczące m.in. sposobu ewidencji za pomocą kas – minister finansów. Jest tylko to ostatnie.
Resort gospodarki tłumaczy, że nie zdążył przed 1 kwietnia, choć jego projekt został notyfikowany do Komisji Europejskiej już 21 grudnia 2012 r. Jednak tam – z powodu uwagi zgłoszonej przez Austrię – procedura legislacyjna została wstrzymana do 23 czerwca 2013 r.
Z kolei resort finansów wydał swoje rozporządzenie (Dz.U. z 2013 r., poz. 363) w pośpiechu, aby nie powstała luka w prawie. Jego zdaniem przepisy wykonawcze z 2008 r. mogły obowiązywać tylko do 31 marca 2013 r. Ministerstwo Gospodarki uważa zaś, że ma czas do końca sierpnia.
Rozbieżności wzięły się ze sposobu interpretacji ustawy z 18 marca 2011 r. nowelizującej m.in. ustawę o VAT (Dz.U. nr 64, poz. 332).

Spór o datę

Z jej art. 9 ust. 7 wynika, że rozporządzenie w sprawie kas z 2008 r. zachowa swoją moc do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych przez ministrów finansów i gospodarki, „nie dłużej jednak niż przez 24 miesiące od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy”. Problem w tym, że ustawa obowizuje od 1 kwietnia 2011 r., ale jej art. 9 – dopiero od 1 września 2011 r. Resort finansów liczy utratę ważności rozporządzenia od tej pierwszej daty, a resort gospodarki – od drugiej.
Podzieleni w tej kwestii są także eksperci. Marcin Zawadzki, doradca podatkowy z Ernst & Young, przychyla się do interpretacji MG. Większość podziela jednak opinię Ministerstwa Finansów. Jarosław Ferdyn, doradca podatkowy z Grupy Gomułka, ocenia, że zgodnie z literalnym brzmieniem art. 9 ust. 7 ustawy stare rozporządzenie w sprawie kas fiskalnych mogło obowiązywać najdłużej do 31 marca 2013 r. Za takim podejściem przemawiałoby także to, że sam minister gospodarki założył w swoim projekcie, że wejdzie on w życie 1 kwietnia 2013 r.

Luka prawna

– Oznaczałoby to, że obecnie istnieje luka prawna, jeśli chodzi o regulacje dotyczące kas fiskalnych w zakresie zastrzeżonym – na mocy art. 111 ust. 9 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dla ministra gospodarki – twierdzi Jarosław Ferdyn. Według niego wprawdzie interpretacja MG, zgodnie z którą jest jeszcze czas na wydanie nowego rozporządzenia, jest dla wszystkich najbardziej korzystna i racjonalna, ale poważnym problemem są wątpliwości co do jej prawidłowości.

1,724 mln tyle kas było zarejestrowanych w Polsce na koniec 2012 r.

Główny Urząd Miar podobnie jak Ministerstwo Gospodarki przyjął korzystną dla producentów kas interpretację. Nadal nadaje homologację urządzeniom rejestrującym.
Karol Markiewicz, dyrektor gabinetu prezesa GUM, informuje, że przed wydaniem potwierdzenia, iż kasy fiskalne spełniają określone funkcje oraz kryteria i warunki techniczne, sprawdzana jest ich zgodność z przepisami rozporządzenia z 28 listopada 2008 r. – Powyższy tryb postępowania dotyczy również wniosków złożonych po 31 marca 2013 r. – dodaje. Zapewnia, że GUM będzie stosował dotychczasowe przepisy wykonawcze do dnia wejścia w życie rozporządzenia ministra gospodarki wydanego na podstawie art. 111 ust. 9 ustawy o VAT, nie później niż do 1 września 2013 r.
Sami producenci kas nie chcą komentować sprawy i już zabezpieczyli się opiniami prawnymi, które potwierdzają korzystną dla nich interpretację. Nieoficjalnie jednak przyznają, że gdyby okazało się, iż przepisy nie obowiązują, oznaczałoby to zablokowanie na kilka miesięcy produkcji i wprowadzania na rynek nowych kas.
Co powinno znaleźć się w nowym rozporządzeniu
Minister gospodarki musi określić m.in.:
● szczegółowe kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące,
● sposób oznaczania pamięci fiskalnej kas rejestrujących numerami unikatowymi i warunki ich przydzielania,
● dokumenty, które powinny być dołączone do kasy rejestrującej przy wprowadzaniu jej do obrotu,
● dane, które powinien zawierać wniosek producenta o wydanie potwierdzenia prezesa GUM, że kasy spełniają odpowiednie warunki.
GUM a sprawa kas
Prezes Głównego Urzędu Miar potwierdza, że kasy rejestrujące spełniają funkcje, kryteria i warunki techniczne, którym te urządzenie muszą odpowiadać w myśl przepisów.
Takie zadania wykonuje od 1 września 2011 r. na podstawie przepisów ustawy z 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz.U. nr 64, poz. 332).
Z wnioskiem o wydanie decyzji GUM w odniesieniu do konkretnego rodzaju kasy może wystąpić osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej oraz osoba fizyczna mająca siedzibę lub miejsce zamieszkania na terytorium Polski, która w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej:
● wytworzyła i wprowadza do obrotu kasy, tj. producent krajowy,
● dokonała importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia kas i wprowadza je do obrotu, tj. importer.