SENTENCJA
Ustawodawca nie uzależnił uznania poniesionych wydatków za koszt uzyskania przychodów od niezbędności wydatku, ekonomicznej zasadności podjętej decyzji czy rezultatu, jaki wydatek przyniósł w postaci konkretnego przychodu. Wystarczy więc wykazanie, że działanie podatnika było uzasadnione wiedzą (w momencie podejmowania decyzji o wydatku) o związku przyczynowo-skutkowym z potencjalnymi przychodami.
Każdy, niewymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu stanowić zatem będzie koszt podatkowy, nawet jeżeli ten sam cel można byłoby osiągnąć przy niższych nakładach.
Wyrok WSA w Warszawie z 14 kwietnia 2004 r., niepublikowany
SYGN. AKT III SA 2893/02
UZASADNIENIE
Organy podatkowe zakwestionowały podatkowe rozliczenie spółki z o.o. za 2000 rok. Zarzuciły spółce m.in. błędne rozliczenie kosztów uzyskania przychodów. Ostatecznie sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, który doszedł do przekonania, że skarga jest zasadna, a naruszająca prawo decyzja winna być uchylona.
W uzasadnieniu wyroku przypomniał m.in., że zasady zaliczania kosztów podatnika do kosztów uzyskania przychodów dla potrzeb zadeklarowania należnego zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych regulują przepisy artykułów 15 i 16 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
O zakwalifikowaniu danego kosztu podatnika podatku dochodowego od osób prawnych do kosztów uzyskania przychodów decyduje spełnienie przede wszystkim jednej przesłanki, tj. by były to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Ustawodawca, opierając konstrukcję kosztów uzyskania przychodów na zasadzie klauzuli generalnej, enumeratywnie wyłączył jednak pewne rodzaje kosztów - zauważył sąd.
Wykazanie związku poniesionego wydatku z przychodami spoczywa na podatniku. Ma on obowiązek udokumentować, że wydatek został poniesiony (albo prawidłowo zarachowany) oraz wykazać, że poniesiony został w celu osiągnięcia przychodu. Ustawodawca nie uzależnił natomiast uznania poniesionych wydatków za koszt uzyskania przychodów od niezbędności wydatku, ekonomicznej zasadności podjętej decyzji czy rezultatu, jaki wydatek przyniósł w postaci konkretnego przychodu.
Wystarczy więc wykazanie, że działanie podatnika było uzasadnione wiedzą (w momencie podejmowania decyzji o wydatku) o związku przyczynowo-skutkowym z potencjalnymi przychodami.
Dlatego zdaniem składu orzekającego na uwzględnienie zasługuje zarzut skarżącej o bezpodstawności zakwestionowania jako kosztu wydatku na opracowanie dokumentu zawierającego analizę i prognozę finansową skarżącej oraz całej grupy prasowej P. Fakt, że sporządzenie projektu budżetu należało do wynikających z umów o pracę obowiązków członków zarządu spółki, którzy otrzymali zaliczane do kosztów uzyskania przychodów wynagrodzenie za pracę, nie pozbawiał bowiem podatnika możliwości korzystania także z usług osób trzecich.
Ustawa podatkowa nie ustanawia warunku minimalizacji kosztów, dlatego argument zaskarżonej decyzji, iż ten sam efekt mógł podatnik osiągnąć, egzekwując wykonanie obowiązków od członków zarządu, nie może zostać zaakceptowany jako zgodny z prawem.
Ocena funkcjonowania podatnika, optymalności podejmowanych decyzji gospodarczych, wywiązywania się pracowników podatnika z zawartych umów nie należy do organów podatkowych - podkreślił sąd.
O sposobie prowadzenia działalności gospodarczej, o tym, co jest celowe, decyduje podatnik prowadzący na własne ryzyko i rachunek działalność gospodarczą. Sąd nie miał wątpliwości, że każdy, niewymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy, wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu stanowić będzie koszt podatkowy, nawet jeżeli ten sam cel można byłoby osiągnąć przy niższych nakładach.
Sąd zważył również, że nie wszystkie koszty ponoszone przez podatników są bezpośrednio związane z osiągnięciem przychodu, związek ten może mieć charakter pośredni, jak np. w przypadku kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa podatnika. Koszty te, jakkolwiek poniesione w celu uzyskania przychodu, nie są bezpośrednim czynnikiem uzyskania konkretnego przychodu.
Z wyjaśnień składanych przez spółkę wynika, że materiał ten w części będącej analizą finansową pozostałych członków grupy służył m.in. podejmowaniu przez zarząd decyzji o strategii spółki, przedmiocie działalności i kierunkach rozwoju. Z tego względu uznać należy, że związek tego wydatku z przychodem został wykazany.
ALEKSANDRA TARKA
OPINIA
MAREK KOLIBSKI
doradca podatkowy z Kancelarii Ożóg i Współnicy
W aspekcie omawianego wyroku należy zwrócić uwagę, iż dotyczył on stanu prawnego sprzed ostatniej nowelizacji CIT. Obecnie bowiem nie może budzić wątpliwości, iż kosztem uzyskania przychodów są także wydatki na zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów oraz wydatki pośrednio związane z przychodami. Istotne jest więc to, że w wyroku przyjęto szeroką definicję kosztów także na gruncie ustawy CIT sprzed ww. nowelizacji. Ponadto sąd wyraźnie pozbawił organy podatkowe prawa do oceny wysokości danego wydatku i możliwości zastąpienia go innym wydatkiem. Sąd podkreślił wyraźnie, iż każdy, niewyłączony wyraźnie przez ustawę CIT wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu stanowi koszt podatkowy, nawet jeżeli ten sam cel można byłoby osiągnąć przy niższych nakładach. Kolejny praktyczny aspekt tego wyroku sprowadza się do potwierdzenia wykładni, iż wydatki na obsługę prawną w związku z decyzją o zakupie udziałów nie stanowią wydatków na nabycie udziałów i akcji i nie są rozliczane dopiero w dacie sprzedaży udziałów i akcji, a więc mogą być kosztem podatkowym w dacie poniesienia.