Od 2014 r. właściciele gospodarstw rolnych będą musieli płacić podatek od odszkodowań za straty związane z rozbudową infrastruktury technicznej - mówi Paweł Szymański, doradca podatkowy, starszy menedżer w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy.
Paweł Szymański, doradca podatkowy, starszy menedżer w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
Ministerstwo Finansów w projekcie nowelizacji ustawy o PIT chce opodatkować wynagrodzenia za służebność przesyłu, czyli instalację na działkach energetycznych urządzeń przesyłowych, np. stacji przekaźnikowych, kabli, rur czy słupów. Na podstawie obecnych przepisów sądy orzekają, że taka rekompensata jest wolna od podatku. Kogo najbardziej dotkną projektowane zmiany?
Zmiany są niekorzystne dla osób fizycznych, które prowadzą gospodarstwa rolne. Jeżeli na ich terenie będą prowadzone np. prace przedsiębiorstw energetycznych związane z rozbudową infrastruktury technicznej, to kwoty wypłacone na podstawie zawartych umów w zakresie rekompensaty poniesionych strat, w tym utraconych korzyści, nie będą dalej korzystać ze zwolnienia podatkowego.
Co resort finansów chce zmienić?
Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 120 ustawy o PIT (tj. Dz.U z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.) zwolnione z podatku są m.in. odszkodowania wypłacone na podstawie wyroków sądowych i zawartych umów (ugód) właścicielom gospodarstw rolnych z tytułu ustanowienia służebności gruntowej. Chodzi np. o szkody powstałe w wyniku prowadzenia na tych gruntach inwestycji dotyczących budowy infrastruktury przesyłowej ropy naftowej czy budowy urządzeń infrastruktury technicznej. Resort finansów uważa, że przepis ten nie obejmuje należności z tytułu ustanowionej służebności przesyłu, lecz dotyczy tylko odszkodowań za ustanowienie służebności gruntowej.
Sądy jednak nie zgadzają się ze stanowiskiem fiskusa.
Dotychczas Naczelny Sąd Administracyjny (m.in. w wyrokach z 29 września 2011 r., sygn. akt II FSK 654/10 oraz z 1 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 88/10) podkreślał, że odszkodowanie za służebność przesyłu jest wolne od PIT, ponieważ jest odmianą służebności gruntowych. Wynika to z tego, że również dotyczy korzystania przez przedsiębiorców z cudzej nieruchomości w celu wybudowania i eksploatacji urządzeń przesyłowych. Służebność przesyłu została wprowadzona do kodeksu cywilnego w 2008 r., aby zabezpieczyć interesy przedsiębiorstw będących właścicielami sieci przesyłowych oraz właścicieli gruntów, przez które taka sieć przebiega, a służebność gruntowa. Obecnie jednak MF planuje wprost wyłączyć ze zwolnienia służebności przesyłu, aby przepis nie budził wątpliwości, że dotyczy tylko służebności gruntowych.
Ile podatnicy mogą zapłacić w związku ze zmianami?
Generalnie odszkodowania stanowią przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej. W przypadku niektórych właścicieli gospodarstw rolnych grunty stanowią dla nich środki produkcji służące do produkcji rolnej czy gospodarczej. Dlatego też warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację podatkową, czy odszkodowania nie trzeba będzie zaliczyć do innego źródła przychodów np. z działów specjalnych produkcji rolnej.
Czy właściciele nieruchomości mogą zacząć żądać większych odszkodowań w celu pokrycia należności podatkowej?
Potencjalna kwota podatku, jaką należałoby zapłacić w związku z otrzymanym odszkodowaniem, prawdopodobnie nie będzie wchodzić w wycenę strat w związku z realizowaną na gruncie podatnika inwestycją. Poza tym przedsiębiorstwa realizujące inwestycje mogą nie chcieć finansować kosztów podatku.