Potwierdziły się wcześniejsze doniesienia dotyczące opodatkowania wydobycia gazu łupkowego i ropy naftowej. Zgodnie z projektem o specjalnym podatku węglowodorowym, o zmianie ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin oraz o zmianie niektórych innych ustaw, który przedstawiło Ministerstwo Finansów, poziom opodatkowania firm wydobywających gaz łupkowy wyniesie prawie 40 proc.

Kilka podatków

Oznacza to podwyższenie obciążeń podatkowych, ponieważ obecnie wynoszą one ok. 21 proc. W porównaniu jednak z innymi krajami, w których wydobywa się gaz z łupków, jak Norwegia (ponad 70 proc.) czy Wielka Brytania (ponad 60 proc.), jest to atrakcyjny poziom opodatkowania.
Projekt jest zgodny z wcześniejszymi założeniami, które przedstawiło Ministerstwo Środowiska. Jak wynika z propozycji resortu finansów, podatek od wydobycia gazu ziemnego będzie zależał od rodzaju eksploatowanego złoża. W przypadku gazu wyniesie on 3 proc. (złoża konwencjonalne) lub 1,5 proc. (złoża niekonwencjonalne), a w przypadku ropy odpowiednio: 6 proc. lub 3 proc.
Poziom opodatkowania jest więc niższy od wcześniej zapowiadanego. Podatek od wydobycia kopalin miał wynieść 5 proc. w przypadku gazu oraz 10 proc. w przypadku ropy.
Kolejnym obciążeniem będzie specjalny podatek węglowodorowy. Stawka wyniesie 12,5 proc. lub 25 proc. od nadwyżki przychodów nad wydatkami i będzie zależała od specjalnie określonej relacji przychodów do wydatków kwalifikowanych (są to wydatki, które dotyczą tylko i wyłącznie przychodów z wydobytych węglowodorów).
Przedsiębiorstwa będą musiały również płacić podatek dochodowy od osób prawnych (CIT) według stawki 19 proc. Wyższe będą opłaty eksploatacyjne. Obecna opłata wynosząca 5,89 zł za 1000 m sześc. gazu ziemnego wzrośnie do 24 zł w przypadku gazu ziemnego wysokometanowego lub 20 zł w przypadku gazu ziemnego zaazotowanego. Z kolei opłata za wydobycie ropy wzrośnie z 34,89 zł za tonę do 50 zł.
Dodatkowo, tak jak obecnie, firmy będą musiały płacić podatek od nieruchomości (2 proc. od budowli), który zasila budżety gmin, oraz opłatę za ustanowienie użytkowania górniczego.



Rozliczanie strat

Eksperci komentujący założenia resortu środowiska zwracali uwagę, że przedsiębiorstwa wydobywające gaz i ropę interesują się nie tylko poziomem stawek podatkowych, ale również szczegółowymi rozwiązaniami dotyczącymi np. rozliczania strat z działalności wydobywczej oraz amortyzacji urządzeń. Z omawianego projektu wynika, że jeśli firma nie odliczy całej straty w podatku dochodowym, to pozostałą część będzie mogła odliczyć od specjalnego podatku węglowodorowego. Ponadto do ustawy o CIT (Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 z późn. zm.) zostanie wprowadzona nowa stawka, zgodnie z którą przedsiębiorcy będą amortyzować otwory wiertnicze.
Projekt nakłada również na firmy wydobywcze obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej do celów specjalnego podatku węglowodorowego i określa, jakie wydatki można uznać za kwalifikowane. Podstawą opodatkowania jest bowiem nadwyżka przychodów z wydobycia węglowodorów nad poniesionymi w danym roku wydatkami kwalifikowanymi.
Korzystnym rozwiązaniem jest możliwość bezterminowego rozliczenia straty powstałej z działalności wydobywczej (dla porównania w CIT straty można rozliczać przez pięć lat).
Opodatkowanie węglowodorów oznacza dodatkowe wpływy do budżetu państwa. Resort finansów szacuje, że w latach 2015–2017 będzie to nieco ponad 200 mln zł, natomiast w kolejnych latach wpływy będą rosły. Ustawa ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r.
Złoża gazu i ropy w Polsce w liczbach
● 5,3 bln m sześc. – zasoby z gazu łupkowego według raportu Agencji Informacji Energetycznej USA
● 346 do 768 mld m sześc. – zasoby z gazu łupkowego według raportu Państwowego Instytutu Geologicznego
● 38,1 mld m sześc. – zasoby z gazu łupkowego według U.S. Geological Survey
● 14 mld m sześc./rok – poziom konsumpcji gazu ziemnego w Polsce
● 111 – tyle koncesji na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego udzieliło Ministerstwo Środowiska do 1 grudnia 2012 r.
● Ok. 21 proc. – obecny poziom opodatkowania firm wydobywających węglowodory
● Ok. 40 proc. – proponowany poziom opodatkowania firm wydobywających węglowodory






Etap legislacyjny
Projekt przekazany do uzgodnień społecznych