Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że nie jest podatnikiem VAT osoba, która wykonuje czynności dla spółki na podstawie kontraktu menedżerskiego i przy tym jest na tyle związana ze spółką, że nie może samodzielnie wykonywać działalności gospodarczej.
W rozpatrywanej sprawie organy podatkowe zakwestionowały odliczenie podatku przez spółkę z deklaracji VAT-7 z faktur zakupowych, wystawionych przez menedżera z tytułu kontraktu. Uznały, że na podstawie przepisów o VAT, za samodzielną działalność gospodarczą nie uznaje się czynności związanej z uzyskiwaniem przychodów z działalności wykonywanej osobiście, wymienionej w ustawie o PIT, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym więzami tworzącymi stosunek prawny, co do warunków wykonywania, wynagrodzenia i odpowiedzialności.
Sędzia Stefan Marciniak podkreślił, że ocena, czy osoba na kontrakcie menedżerskim może być samodzielnym podatnikiem VAT zależy od zakresu podporządkowania spółce, formy otrzymywania wynagrodzenia oraz zakresu odpowiedzialności wobec osób trzecich.
Sąd uznał, że w tej sprawie nie może być mowy o samodzielności na gruncie VAT, ponieważ osoba, która wystawiła faktury, była zintegrowana ze spółką – była członkiem zarządu, dostała służbowe auto, komputer i komórkę, a koszty ich zużycia pokrywała spółka. Wynagrodzenie tej osoby nie było uzależnione od wyników działalności jako menedżera, ale miało charakter stały. Natomiast w zakresie odpowiedzialności osoby trzecie kierują swoje roszczenia do spółki, nie zaś do menedżera.
NSA przyznał rację fiskusowi, ale podkreślił, że polskie przepisy w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) zostały błędnie implementowane, ponieważ unijna dyrektywa 2006/112/WE w art. 10 odnosi się nie do stosunku prawnego, mającego charakter zlecenia, ale mającego formę stosunku pracy. Sąd odwołał się jednak do wielu orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości UE i dokonał prounijnej wykładni przepisów, wskazując na stopień zintegrowania danej osoby z pracodawcą. Dyrektywa wprost wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi, tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy.
Wyrok jest prawomocny.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 23 sierpnia 2012 r., sygn. akt I FSK 1645/11.