Pracownicy skarbówki przeprowadzili od początku swojej działalności już 460 tys. postępowań, ujawniając blisko 50 mld zł zaniżonych podatków.
Dziś kontrola skarbowa obchodzi 20-lecie swojej działalności. Została powołana 7 lutego 1992 r. jako wyspecjalizowana i wyodrębniona organizacyjnie służba ministra finansów. Główne jej zadania to ochrona interesów finansowych i praw majątkowych Skarbu Państwa.

Struktura zatrudnienia

Praktycznie od początku działania kontroli skarbowej zatrudnienie w niej maleje, a obowiązków przybywa. W 1993 r. było zarejestrowanych blisko 2 mln podmiotów gospodarczych, a pracowników skarbówki 6,6 tys. Na jednego przypadało 300. W 2010 r. liczba podmiotów zwiększyła się do 3,9 mln, a pracowników zmalała do ok. 5,5 tys. W efekcie liczba podmiotów na 1 zatrudnionego przekroczyła 700 – wzrosła o 137 proc. Szczególny wzrost wystąpił w 2003 r., w związku z przeniesieniem pracowników szczególnego nadzoru podatkowego do służby celnej, co spowodowało spadek zatrudnienia o blisko 2 tys. pracowników.
Pomimo tego skuteczność prowadzonych działań wzrasta dzięki stosowaniu narzędzi informatycznych oraz unowocześnienia metod wyszukiwania i analizy danych. Obecnie wartość ustaleń po kontroli ustabilizowała się na poziomie 2– 2,5 mld zł rocznie.

Skuteczność typowania

Obecnie kontrole skarbowe przygotowywane są znacznie lepiej niż w pierwszych latach działalności. Inspektorzy mają coraz większą wiedzę o podmiocie, czego odzwierciedleniem jest wskaźnik określający efektywność kontroli podatkowych. W pierwszych latach działania wynosił 30 – 40 proc., w 2005 r. przekroczył 50 proc., a po wdrożeniu narzędzi informatycznych i przeszkoleniu analityków w latach 2009 – 2011 zbliża się do poziomu 80 proc.
Od kilku już lat szczególne zainteresowanie urzędników wzbudzają transakcje, w których mogło dojść do wystawiania fikcyjnych faktur, obrót paliwami, ukrywanie dochodów czy ewidencja sprzedaży w kasach fiskalnych.
Tylko w ciągu dwóch lat – 2009 i 2010 – w ewidencjach podatników ujawniono 165 tys. faktur nie dokumentujących rzeczywistych transakcji, na łączną wartość 8,2 mld zł. Ich średnia kwota wyniosła blisko 50 tys. zł. Dla porównania w 2011 r. kontrolerzy skarbowi wykryli 119 tys. faktur na kwotę 5,4 mld zł.
Jeśli chodzi o branżę paliwową, to w latach 2001 – 2010 przeprowadzono w tym zakresie ponad 5,8 tys. kontroli, a ujawnione zaniżenie podatków VAT i akcyzowego wyniosło łącznie ponad 7,1 mld zł.
Z kolei kontrole w zakresie ujawniania ukrywanych dochodów ukierunkowane są na osoby nabywające nieruchomości, majątek ruchomy lub posiadające znaczne lokaty na rachunkach bankowych bądź udziały w spółkach. Tylko w ostatnich 6 latach skontrolowano w tym zakresie blisko 5,5 tys. osób, ustalając zobowiązanie podatkowe według stawki 75-proc. na kwotę ponad 650 mln zł.
Obszarem będącym pod szczególnym nadzorem inspektorów skarbowych jest też internet. Tu w latach 2007 – 2010 zakończono blisko 1,1 tys. kontroli, w wyniku których urzędnicy stwierdzili zaniżenie zobowiązań podatkowych w łącznej kwocie ponad 73 mln zł. Średnia kwota ujawnionych nieprawidłowości wyniosła ok. 70 tys. zł, w przeliczeniu na jedną przeprowadzoną kontrolę. Blisko 45 proc. skontrolowanych podatników nie zarejestrowało i nie opodatkowało swojej działalności.
W zakresie kontroli kas fiskalnych statystyka również jest imponująca. W latach 2005 – 2010 urzędnicy wystawili ponad 240 tys. mandatów na łączną kwotę blisko 48 mln zł.
Urzędy kontroli skarbowej to nowoczesna formacja
Andrzej Parafianowicz, wiceminister finansów
Kiedy 7 lutego 1992 r. powołano do życia kontrolę skarbową, oczekiwano, że w głównej mierze zapewni ona nadzór nad wykonaniem przez podatników ich obowiązków oraz wykorzystaniem środków publicznych i gospodarowaniem mieniem Skarbu Państwa.
Dziś troszczymy się już nie tylko o finanse państwa, lecz także aktywnie uczestniczymy w zwalczaniu zorganizowanej przestępczości gospodarczej, prowadzimy audyt środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz organizujemy cykliczne akcje edukacyjno-prewencyjne.
W dniu tak szczególnym dla pracowników kontroli skarbowej składam wszystkim koleżankom i kolegom podziękowania za trud włożony w budowanie nowoczesnej służby.