Istotną pozycją aktywów powszechnych towarzystw emerytalnych (PTE) pod względem wpływu na wynik finansowy okresu bieżącego są rozliczenia międzyokresowe kosztów.
Na koniec czerwca 2011 roku stanowiły one 24 proc. łącznych aktywów PTE. Wynika to z opublikowanego pod koniec listopada raportu Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącego sytuacji finansowej PTE.
Zgodnie z określoną w przepisach ustawy z 29 sierpnia 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) zasadą współmierności przychodów i kosztów, na wynik finansowy bieżącego okresu odnoszą się jedynie te koszty, które dotyczą tego okresu. Stosując powyższą zasadę, część powszechnych towarzystw emerytalnych nie kwalifikuje do wyniku finansowego okresu bieżącego kosztów, akwizycji, tj. kosztów poniesionych w związku z pozyskiwaniem członków otwartego funduszu, którego aktywami zarządzają. Jak czytamy w raporcie, poniesione koszty akwizycji wykazywane są w bilansie po stronie aktywnej jako rozliczenia międzyokresowe. W konsekwencji wynik finansowy tych PTE nie jest jednorazowo obciążany poniesionymi w danym roku kosztami, tylko jest obciążany równomiernie w kolejnych okresach w powiązaniu z generowanymi przychodami.

Jednostki dokonują czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów, jeżeli dotyczą one przyszłych okresów sprawozdawczych, a biernych – w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy

Tomasz Orłowski, menedżer w Dziale Audytu Instytucji Finansowych PwC, wyjaśnia, że PTE, ponosząc z góry koszty akwizycji, nabywają prawo do osiągania przychodów z tytułu prowizji od składki oraz wynagrodzenia za zarządzanie tak długo, jak pozyskany członek otwartego funduszu emerytalnego (OFE) gromadzi w nim swoje składki. Odroczenie poniesionych kosztów akwizycji wynika z zasady współmierności, o którym mowa w art. 6 ustawy o rachunkowości. Dzięki zastosowaniu takiego podejścia wyniki finansowe PTE nie są obciążane całą kwotą prowizji należnych agentom za członków pozyskanych do OFE w danym roku obrotowym.
Tomasz Orłowski podkreśla, że wynik jest obciążany przypadającą na dany rok obrotowy częścią kosztów akwizycji poniesionych zarówno w danym, jak i w poprzednich latach obrotowych na pozyskanie członków, dzięki którym PTE generuje przychody w danym roku obrotowym.