Producenci towarów spożywczych przekazujący darowizny nie muszą rozliczać VAT. Handlowcy już takiego przywileju nie mają. Resort finansów nie zamierza tego zmieniać.

Od 1 stycznia 2009 r. ustawodawca wprowadził do krajowego systemu podatku od towarów i usług długo oczekiwaną i społecznie konieczną instytucję zwolnienia z opodatkowania VAT dla transakcji, których przedmiotem jest nieodpłatne przekazywanie produktów spożywczych przez producentów na rzecz organizacji pożytku publicznego z przeznaczeniem na cele charytatywnej działalności prowadzonej przez te organizacje. W związku z tym w roku 2009 producenci produktów spożywczych przekazali ok. 3500 ton więcej żywności niż w roku 2008, co stanowi wzrost o 60 proc. w stosunku do roku poprzedniego, w którym obowiązywały stare, niekorzystne dla dobroczyńców przepisy.

– Takiej możliwości nie ma ciągle sklepikarz, który chciałby pomóc osobom potrzebującym. Takie różnicowanie pozycji wytwórcy (piekarza) i właściciela sklepu, których intencją jest pomoc dla ubogich, jest niezasadne i społecznie krzywdzące – ocenia Marcin Chomiuk, wiceprzewodniczący Grupy VAT Rady Podatkowej PKPP Lewiatan.

Z takim podejściem nie zgadza się Ministerstwo Finansów. Zdaniem MF wprowadzenie zwolnienia z podatku od towarów i usług dla handlowców nie tylko nie ma uzasadnienia systemowego, ale prowadziłoby również wprost do niezgodności regulacji krajowych z prawem UE.

Według Marcina Chomiuka dotychczasowe argumenty Ministerstwa Finansów o możliwości skorzystania przez nieproducentów z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054) i ustalenie podstawy opodatkowania na podstawie wyceny towarów w momencie dokonywania darowizny jest bardzo trudny do zastosowania w praktyce.

– Podobnie nieuzasadnione wydaje się ograniczanie katalogu podmiotów, na rzecz których mogą być dokonywane zwolnione darowizny, jedynie do organizacji pożytku publicznego – uważa Marcin Chomiuk.

Ekspert uważa, że doświadczenie uczy, iż tego typu pomoc jest dystrybuowana do potrzebujących także przez organizacje pozarządowe oraz podmioty z nimi zrównane, nieposiadające takiego statusu, które funkcjonują na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.