Płatnik ma obowiązek obliczyć, pobrać oraz wpłacić podatek do urzędu skarbowego. Gdy tego nie zrobi, podlega odpowiedzialności podatkowej.

Podatnicy i płatnicy mają obowiązek wpłaty należnego podatku do urzędu skarbowego. Płatnik wpłaca pieniądze, które pobierze od podatnika. Obaj mogą zostać jednak ukarani, jeśli nie będą się wywiązywali ze swoich obowiązków. Płatnika z obowiązku pobrania podatku może zwolnić jednak organ podatkowy.

Szczególne sytuacje

Płatnikami są m.in. pracodawcy. Co miesiąc muszą oni pobrać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Płatnikiem może być również notariusz, jeśli ustawa nakłada na niego obowiązek pobrania podatku od czynności cywilnoprawnych lub podatku od spadków i darowizn. Jak wyjaśnia w wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku (sygn. akt I SA/Gd 651/11 oraz I SA/Gd 151/11), płatnik ma pełną wiedzę o świadczeniach wypłacanych pracownikowi, zatem powinien obliczać i odprowadzać na rzecz właściwego organu podatkowego zaliczki. Jeśli jednak nie pobierze zaliczek, podlega odpowiedzialności na podstawie art. 30 par. 1 Ordynacji podatkowej.

Alicja Sarna, doradca podatkowy w MDDP, zwraca uwagę, że Ordynacja podatkowa przewiduje sytuacje, w których płatnik może nie pobierać podatku, a więc także zaliczek na podatek. Z taką sytuacją możemy mieć do czynienia, gdy pobranie podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności jego egzystencji.

– Nie oznacza to, że podatnik lub płatnik mogą samowolnie zdecydować o tym, że zaliczki lub podatek nie będą pobierane – ostrzega Alicja Sarna.

Decyzję taką może podjąć wyłącznie organ podatkowy i to działający na wniosek podatnika.

Jak orzekł WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 586/10), organ podatkowy może zwolnić płatnika z obowiązku poboru podatku, ale musi wszechstronnie rozpatrzyć sprawę.

Większe szanse

Jak mówi Alicja Sarna, aby zwiększyć szanse na otrzymanie korzystnego rozstrzygnięcia (czyli zwolnienie płatnika z obowiązku pobrania podatku), podatnik powinien przedstawić jak najbardziej obszerny materiał dowodowy, z którego przekonująco wynikać będzie albo zagrożenie jego egzystencji, albo niewspółmierność zaliczek w stosunku do podatku należnego za dany rok.

– Wszystkie te dane muszą być wnikliwie przeanalizowane przez organ podatkowy – stwierdza nasza rozmówczyni.

Decyzja organu podatkowego ma jednak charakter uznaniowy. Oznacza to, że nawet jeżeli podatnik wykaże, iż w jego przypadku spełnione są powyższe przesłanki pozwalające na zwolnienie płatnika z jego obowiązków, to i tak nie obliguje to do przychylenia się do złożonego wniosku.

Pamiętać też należy, że zwolnienie płatnika z poboru daniny nie oznacza zwolnienia zobowiązanego z zapłaty podatku w ustawowym terminie. Podatnik może jednak ubiegać się o ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych, a więc umorzenie podatku, rozłożenie go na raty lub odroczenie terminu płatności.