Wprowadzenie odliczania VAT przy transakcjach nieopodatkowanych lub zwolnionych z podatku, gdy kwota wykazana na fakturze została zapłacona, byłoby niezgodne z prawem unijnym – uważa Ministerstwo Finansów.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (m.in. wyrok C-342/87). Jednak przedsiębiorcy wskazują na kłopoty ze stosowaniem art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054). Krzysztof Modzelewski, członek Rady Podatkowej PKPP Lewiatan, twierdzi, że mimo iż wskazany przepis wydaje się zgodny z prawem unijnym, to jednak w praktyce jego stosowanie narusza zasadę proporcjonalności, a zatem i unijne przepisy. Jego zastosowanie powoduje ten skutek, że VAT przestaje być neutralny. Wystarczy, by podatnik wskutek niejasności interpretacyjnych błędnie przyjął, że dana czynność jest opodatkowana.
W wielu przypadkach uniemożliwia zastosowanie zasady neutralności podatku, gdy błędne uznanie danej czynności za opodatkowaną jest wynikiem niejasnych i skomplikowanych przepisów, a nie działania mającego na celu np. wyłudzenia odliczenia bezprawnie zafakturowanego podatku naliczonego, czemu zapobiegać ma kwestionowana regulacja.
– Nie można mówić o bezwzględnej zgodności analizowanego przepisu z prawem unijnym – twierdzi Krzysztof Modzelewski.
Ekspert dodaje, że nie mając możliwości zmiany art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT – ponieważ mogłoby być to zakwestionowane przez organy UE – polski ustawodawca oraz polskie organy podatkowe powinny dążyć do takiego stanu regulacji i wykładni prawa w zakresie przedmiotu opodatkowania VAT, które pozwolą ograniczyć, a najlepiej całkowicie wyeliminować, błędy co do podatkowej kwalifikacji danej transakcji popełniane przez zbywających towary i usługi, wynikające nie z ich złej woli lub samowoli, lecz z panującej niepewności i niestabilności prawa. Konsekwencje niezamierzonych błędów zbywającego towar lub wykonawcy usługi ponosi bowiem inny podmiot, którym jest nabywca pozbawiony odliczenia naliczonego podatku.
– W ten sposób wskazany przepis może przestać być barierą i będzie spełniał zadania, zgodne z jego ratio legis – proponuje Krzysztof Modzelewski.
Należy zgodzić się z uzasadnieniem do wymienionego orzeczenia TS UE, według którego podatnik nie może samowolnie decydować o opodatkowaniu danej transakcji, jeśli jest ona, zgodnie z prawem, jednoznacznie z podatku zwolniona albo mu nie podlega. Przepis taki jest jednak racjonalny, jeśli przepisy są precyzyjne i jednoznaczne. Przynosi natomiast odwrotny skutek i prowadzi do naruszenia zasady neutralności podatku, gdy błędy wystawcy faktury spowodowane są przez nieprecyzyjne przepisy oraz brak jednoznacznej ich interpretacji.
Lista barier
Lewiatan opublikował czarną listę barier komplikujących prowadzenie biznesu. Wśród nich znalazło się 40 utrudnień podatkowych i 10 niezwiązanych bezpośrednio z podatkami, ale będących w kompetencji Ministerstwa Finansów. Co tydzień konfrontujemy argumenty Lewiatana z MF.