Już za pół roku kary przewidziane dla podatników, płatników i inkasentów w kodeksie karnym skarbowym poszybują ostro w górę. Najczęściej stosowany ostatnio wobec przedsiębiorców mandat karny wzrośnie do 3 tys. zł. Dokładnie takim mandatem od 1 stycznia 2012 r. będzie mógł być ukarany np. podatnik, który nie zaewidencjonuje sprzedaży w kasie fiskalnej. Obecnie maksymalny mandat, którego musi się w takiej sytuacji obawiać, wynosi 2772 zł, czyli o ponad 200 zł mniej niż za kilka miesięcy.

W podobny sposób wzrosną inne kary przewidziane za wykroczenia i przestępstwa skarbowe. Najniższa grzywna za wykroczenie skarbowe wzrośnie np. do 150 zł. Najwyższa aż do 30 tys. zł. Grzywny za przestępstwa skarbowe wyniosą zaś od 500 zł do 14,4 mln zł.

Wyższa płaca minimalna

Ten gwałtowny wzrost kar to wynik czekającego nas od 1 stycznia 2012 r. podniesienia płacy minimalnej z obecnych 1386 zł do 1500 zł. Co prawda w ramach Komisji Trójstronnej nie udało się dojść do porozumienia co do jej wysokości, jednak taka kwota jest już przesądzona. Minimalne wynagrodzenie ma szerokie zastosowanie w przepisach kodeksu karnego skarbowego. Za pomocą tego wskaźnika określana jest wysokość kar grzywny za przestępstwa i wykroczenia skarbowe. Ma on również wpływ na wyznaczenie granicy między wykroczeniem a przestępstwem skarbowym.

Wykroczenie skarbowe jest czynem zabronionym pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo, jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia.

Jest to tzw. ustawowy próg, który wyznacza kwotową granicę pomiędzy wykroczeniem a przestępstwem. W 2011 roku wynosi on 6930 zł. W przyszłym roku wskaźnik ten wzrośnie do 7,5 tys. zł. Oznacza to, że dopóki skutki popełnianych przez nas przy rozliczeniu błędów nie przekroczą tej kwoty, dopóty będą groziły nam niższe kary przewidziane za wykroczenia. Po przekroczeniu tego progu poziom kar gwałtowanie wzrośnie.

Kodeks karny skarbowy przewiduje dwa rodzaje grzywny: określoną kwotowo oraz w stawkach dziennych. Kwotowo grzywnę orzeka się za wykroczenia skarbowe, a grzywnę w stawkach dziennych – za przestępstwa skarbowe.

Decyzja sądu

Przy określaniu zarówno wielkości stawki dziennej kary grzywny, jak i wysokości grzywny kwotowej sąd bierze pod uwagę wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. W praktyce oznacza to, że kary grzywny za wykroczenia i przestępstwa skarbowe ulegają zmianie wraz ze zmianą wysokości minimalnego wynagrodzenia. Im wyższa jest płaca minimalna, tym wyższe są grzywny.

W systemie stawek dziennych orzekanie grzywny za przestępstwa następuje w dwóch etapach.

W pierwszym orzekana jest liczba stawek, w drugim – wysokość jednej stawki. Stawka dzienna nie może być niższa od 1/30 części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej 400-krotności. Taka stawka ustalana jest dla każdego odrębnie. Robi to sąd, biorąc pod uwagę m.in. takie okoliczności, jak sytuacja majątkowa i rodzinna.

Karę grzywny za wykroczenia skarbowe sąd wymierza w granicach od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (z wyjątkiem sytuacji, gdy kodeks karny skarbowy stanowi inaczej).

To właśnie taka kara może nas spotkać, gdy np. nie złożymy w terminie zeznania rocznego podatkowego.