Wynagrodzenie dla osoby świadczącej usługi mediacji na zlecenie sądu będzie powiększone o VAT.
Takie przepisy zawiera projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym, opracowany przez ministra sprawiedliwości. Projekt znajduje się na etapie konsultacji społecznych.
Zasady opodatkowania mediatorów VAT są różne, w zależności od treści umowy, na podstawie której mediator świadczy usługi.
– Jeżeli mediator działa na zlecenie osób fizycznych, przedsiębiorstw, organizacji i urzędów, a jednocześnie z umowy-zlecenia wynika, że zlecający ponosi odpowiedzialność za wykonanie czynności mediatora wobec osób trzecich, usługi mediatora nie są opodatkowane VAT – tłumaczy Andrzej Pośniak, doradca podatkowy w kancelarii CMS Cameron McKenna.
Wszystko dlatego, że nie zostanie spełniony przez mediatora warunek uzyskania statusu podatnika VAT, jakim jest prowadzenie działalności gospodarczej w sposób samodzielny (niezależny). Jeżeli natomiast z umowy-zlecenia będzie wynikało, że to mediator ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich za świadczone przez siebie usługi, wtedy będzie podlegał VAT.
– Dlatego praktycznie w każdym przypadku świadczenie usług mediacji przez mediatora na zlecenie sądu będzie podlegało VAT – dodaje Andrzej Pośniak.
Zdaniem eksperta w związku z tym, że usługi mediacji nie stanowią usług doradztwa ani prawniczych, a mediator według klasyfikacji zawodów i specjalności (Kod 244504) nie jest prawnikiem, lecz specjalistą do spraw społecznych, może korzystać ze zwolnienia podmiotowego. Jego warunki określa art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Wynika z niego, że mediator korzysta ze zwolnienia do czasu przekroczenia w roku kwoty obrotów 150 tys. zł, o ile prowadząc działalność w zakresie rozwiązywania konfliktów – mediacji, nie wykonuje czynności w zakresie doradztwa.
Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, partner w KNDP, zwraca uwagę, że czynności syndyków, biegłych, mediatorów oraz wykonujących podobne czynności w postępowaniach sądowych są przez organy podatkowe traktowane jako działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów o VAT, zaś podmioty te są podatnikami tego podatku.
– W konsekwencji konieczne staje się uwzględnienie VAT w ich wynagrodzeniach, gdyż podatek ten nie może obciążać podatnika – wyjaśnia Andrzej Nikończyk.
Wynagrodzenie powinno być określane w kwocie netto (na wypadek gdyby w incydentalnej sytuacji świadczący nie był podatnikiem) i w przypadku podatników podwyższane o VAT.
Andrzej Nikończyk przypomina, że Polska jest zobowiązana do implementacji dyrektywy VAT do polskiego porządku prawnego. Jeśli przepisy dotyczące wynagrodzeń np. mediatorów nie umożliwiają doliczenia VAT do ich wynagrodzenia, mamy do czynienia z naruszeniem zobowiązań Polski. Może to stanowić podstawę do dochodzenia odszkodowania od państwa przez podatników, którzy musieli ponieść ciężar podatku.
Ważne!
Mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych. Organizacje społeczne i zawodowe mogą prowadzić listy stałych mediatorów oraz tworzyć ośrodki mediacyjne