Nabycie własności nieruchomości przez zasiedzenie nie jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn, gdyż przynosi wymierną korzyść dotychczasowemu posiadaczowi.
Prawo własności nieruchomości (a także ruchomości) można nabyć nie tylko od określonej osoby lub podmiotu na skutek zawartej umowy lub np. dziedziczenia (tzw. nabycie pochodne). W prawie cywilnym wyróżnia się także tzw. nabycie pierwotne, gdzie nie ma ani przenoszącego, ani zbywcy prawa. Do takiego nabycia dochodzi m.in. w drodze zasiedzenia. Prowadzi ono do nabycia prawa własności na skutek określonego ustawowo upływu czasu, a nie przeniesienia prawa własności nieruchomości z jednego podmiotu na drugi. W tym przypadku nie ma znaczenia, kto był wcześniej właścicielem danej nieruchomości: czy osoba należąca do najbliższej rodziny, czy osoba obca. Nabycie z tytułu zasiedzenia podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn według 7-proc. stawki.
Jak poinformowało Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 22255/11) nie ma uzasadnienia dla zwolnienia tego rodzaju nabycia z opodatkowania.
Resort nie zgodził się z poglądem, że nabycie prawa własności nieruchomości w drodze zasiedzenia nie przynosi dotychczasowemu posiadaczowi żadnych korzyści materialnych. MF argumentowało, że prawo własności jest objęte szczególną ochroną prawną, a właściciel rzeczy (w tym nieruchomości) ma znacznie więcej uprawnień niż jej posiadacz. Może w szczególności pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy oraz rozporządzać rzeczą według swojego uznania, łącznie z jej sprzedażą, dzierżawą, przeznaczeniem na różne cele.
W ocenie Ministerstwa Finansów funkcja, jaką spełnia zasiedzenie, tj. umożliwienie usunięcia długotrwałej niezgodności między stanem prawnym nieruchomości a stanem jej posiadania nie jest wystarczającym argumentem przemawiającym za wprowadzeniem zwolnienia z podatku od spadków i darowizn tego zdarzenia prawnego.
Resort podkreślił jednak, że biorąc pod uwagę skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn (od 3 proc. do 20 proc. podstawy opodatkowania), stopień obciążenia tym podatkiem osób fizycznych z tytułu zasiedzenia, tj. 7 proc. podstawy opodatkowania, jest niewielki.