Od ustanowienia hipoteki trzeba zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku jest uzależniona od rodzaju zabezpieczonych wierzytelności.
Krajowa Informacja Podatkowa przypomina, że 20 lutego 2011 r. weszła w życie ustawa z 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 131, poz. 1075). Ustawa nowelizująca wprowadziła wiele zmian w kształcie i funkcjonowaniu ksiąg wieczystych i hipoteki. Jedną z nich jest zniesienie podziału hipoteki na zwykłą i kaucyjną. Nowelizacja, likwidując ten podział, pozostawiła tylko jeden rodzaj hipoteki umownej.
W nowym stanie prawnym nawiązuje ona do modelu dawnej hipoteki kaucyjnej, zabezpieczając zarówno wierzytelności istniejące, jak i przyszłe oraz odsetki, koszty postępowania i inne świadczenia uboczne wskazane w dokumencie będącym podstawą wpisu do księgi wieczystej – akcie notarialnym lub oświadczeniu bankowym.
Hipoteka zabezpiecza więc mieszczące się w sumie hipoteki roszczenia o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenia o świadczenia uboczne, jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę jej wpisu do księgi wieczystej.
Hipoteką można również zabezpieczyć kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych przysługujących temu samemu wierzycielowi albo kilka wierzytelności przysługujących różnym podmiotom, a służącym sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia.
Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie odwołują się do pojęć „hipoteka zwykła” lub „hipoteka kaucyjna”, wskazując, że przedmiotem opodatkowania jest ustanowienie hipoteki, zaś zastosowanie odpowiedniej stawki podatku jest uzależnione od rodzaju zabezpieczonych wierzytelności.
W przypadku gdy ustanowiona zostanie hipoteka zabezpieczająca wyłącznie wierzytelności istniejące – podatek wyniesie 0,1 proc. od łącznej kwoty zabezpieczonych wierzytelności.
W przypadku natomiast ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie zarówno wierzytelności istniejącej, jak i wierzytelności o wysokości nieustalonej np. w sytuacji zabezpieczenia całości wierzytelności kredytowych (kapitału kredytu, roszczenia o odsetki oraz o przyznane koszty postępowania, jak również inne roszczenia) lub w przypadku ustanowienia hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej, stawka podatku wyniesie 19 zł.
Ważne!
W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela
Podstawa prawna
Ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 z późn. zm.).