Jeśli ustanowienie użytkowania wieczystego miało miejsce przed 1 maja 2004 r., czyli w czasie, gdy czynność ta nie podlegała opodatkowaniu VAT, to opłaty wnoszone na poczet tego ustanowienia nie będą również objęte tym podatkiem.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYGNĘŁA IZBA
Czy istnieje obowiązek uiszczania VAT od opłat rocznych wnoszonych z tytułu użytkowania wieczystego, których termin płatności przypadał przed 1 maja 2004 r., a uiszczone zostały po dniu wejścia w życie ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?
ODPOWIEDŹ IZBY
Opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed 1 maja 2004 r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.
W omawianym przypadku opłaty roczne pobierane z tytułu użytkowania wieczystego, których termin płatności przypadał przed 1 maja 2004 r. (ustanowienie prawa użytkowania wieczystego musiało zatem nastąpić również przed 1 maja 2004 r.), a które zostały uiszczone po tym dniu - nie są obciążone podatkiem od towarów i usług. Natomiast opłaty roczne z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowych, których termin płatności przypadł w terminie obowiązywania ustawy z 11 marca 2004 r. o VAT, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 22 proc. Należy jednak zauważyć, że w sytuacji gdy ustanowienie praw wieczystego użytkowania miało miejsce przed wejściem w życie ustawy z 11 marca 2004 r., tj. przed tym dniem dokonano wpisu użytkowania wieczystego w księdze wieczystej, w momencie ustanowienia wieczystego użytkowania czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym. Zatem opłaty dotyczące tych czynności realizowane zarówno przed, jak i po 1 maja 2004 r. nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Wejście w życie ustawy z 11 marca 2004 r. o VAT w stosunku do ustanowionych praw wieczystego użytkowania przed 1 maja 2004 r. (wobec których dokonano wpisu w księdze wieczystej) pozostaje neutralne dla sposobu opodatkowania. Skoro ustanowienie użytkowania wieczystego miało miejsce w czasie, gdy czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (przed 1 maja 2004 r.), to opłaty wnoszone na poczet uiszczenia należności za ustanowienie nie będą również objęte opodatkowaniem tym podatkiem (niezależnie od tego, kiedy zostały uiszczone, czy też kiedy przypadał termin ich realizacji).
Zasada ta nie będzie miała zastosowania wobec praw użytkowania wieczystego ustanowionych po 30 kwietnia 2004 r. - czynności te, jako objęte, co do zasady, katalogiem art. 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o VAT, będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według zasad ogólnych - niezależnie od okoliczności, czy czynność ta wypełniać będzie dostawę czy też świadczenie usług.
Decyzja w sprawie interpretacji prawa podatkowego dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu ośrodek zamiejscowy w Pile z 12 grudnia 2007 r. (nr P1-P-443/148/05).