Aby transakcja sprzedaży gruntów rolnych podlegała podatkowi od towarów i usług, konieczne jest, by podmiot dokonujący transakcji był podatnikiem tego podatku.
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą. Zamierza sprzedać grunty rolne.
– Czy zapłacę VAT od takiej transakcji – pyta pan Jerzy z Oleśnicy.
Jak podkreślił NSA w wyroku z 29 października 2007 r. (sygn. akt I FPS 3/07), sam fakt posiadania statusu zarejestrowanego podatnika VAT, jak też wykonywania czynności opodatkowanych nie spowoduje automatycznie opodatkowania transakcji VAT.
– Niezbędne jest, aby w odniesieniu do danej konkretnej czynności przedsiębiorca występował w roli podatnika VAT – wyjaśnia Małgorzata Nicewicz, konsultant w TPA Horwath.
Zatem – jak dodaje ekspert – jeśli sprzedaż dokonywana jest z majątku prywatnego przedsiębiorcy działającego jako osoba prywatna, nie podlega opodatkowaniu VAT. Jeśli jednak sprzedaż nieruchomości wykonywana jest w ramach prowadzonej działalności, podlega ona VAT.
W doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że pod pojęciem działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT należy rozumieć działalność zawodową, profesjonalną, wykonywaną w sposób zorganizowany i powtarzalny.
– O powtarzalności działań podatnika świadczy fakt, że w chwili zawierania transakcji zakładano, że w przyszłości będą zawierane analogiczne transakcje – tłumaczy Małgorzata Nicewicz.
Podkreśla też, że dla oceny, czy podatnik prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, nie jest istotna ani liczba zawieranych transakcji, ani czasokres, w którym są one zawierane (miesiąc, rok).
– Wyjątkiem od generalnej zasady opodatkowania VAT sprzedaży nieruchomości dokonywanej w ramach prowadzonej działalności jest art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, zgodnie z którym sprzedaż terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę jest zwolniona z podatku – zastrzega nasza rozmówczyni.
Jej zdaniem o możliwości skorzystania ze zwolnienia decyduje przeznaczenie gruntów, a w szczególności wymóg, by sprzedawane grunty nie stanowiły terenów budowlanych ani terenów przeznaczonych pod zabudowę. Przeznaczenie gruntów ustala się na podstawie miejskiego planu zagospodarowania przestrzennego. Podstawą do ustalenia przeznaczenia może być także decyzja o warunkach zabudowy.
Małgorzata Nicewicz podpowiada, że w orzecznictwie prezentowane jest stanowisko, że wypis z ewidencji gruntów będący zaświadczeniem o faktycznym sposobie korzystania z nieruchomości, a nie o jej przeznaczeniu, nie stanowiłby zatem dowodu na niebudowlane przeznaczenie gruntów.
W wyroku z 23 marca 2010 r. NSA zaprezentował odmienne stanowisko. Wyjaśnił, że studium warunków i zagospodarowania przestrzennego gminy nie jest aktem prawa miejscowego i nie może kształtować sytuacji prawnej podmiotów spoza sfery administracji publicznej. Małgorzata Nicewicz podpowiada, aby każdorazowo analizować stan faktyczny oraz obowiązującą linię orzeczniczą.
Podstawa prawna
Art. 15, 43 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).