Pierwsza nowelizacja VAT w zakresie usług medycznych weszła w życie 1 stycznia. Kolejna obowiązuje od 1 marca. Następna będzie miała miejsce 1 lipca.
Od początku lipca wejdzie w życie ustawa o działalności leczniczej, uchylająca ustawę o zakładach opieki zdrowotnej. Jednocześnie ustawa ta wprowadza zmiany w podatku od towarów i usług dotyczące opieki medycznej. Jak wskazuje Kinga Baran, doradca podatkowy, menedżer w Mazars, zwolnieniu z VAT mają podlegać usługi w zakresie opieki medycznej, wykonywane przez podmioty lecznicze, które to pojęcie zastąpi zakłady opieki zdrowotnej (ZOZ), świadczące obecnie również usługi zwolnione z VAT.

Indywidualna praktyka

Dorota Pokrop, menedżer w Ernst & Young, zwraca uwagę, że zgodnie z aktualnymi przepisami ustawy o VAT (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwolnienie dla usług medycznych dotyczy zarówno podmiotów instytucjonalnych (np. szpitali, klinik), jak i osób fizycznych działających w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej (np. lekarza posiadającego prywatny gabinet).
– Uchwalone 18 marca tego roku przez Sejm przepisy powodowały, że zwolnieniem z VAT nadal objęte byłyby świadczenia medyczne wykonywane przez lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarki oraz położne, ale tylko w formie spółki cywilnej, spółki jawnej albo spółki partnerskiej jako grupowa praktyka lekarska lub pielęgniarska – zauważa Rafał Kosiń, konsultant w Ernst & Young.
Zwolnienie nie znalazłoby zastosowania natomiast do świadczeń medycznych wykonywanych przez indywidualne osoby fizyczne.
– Byłoby to niezgodne z dyrektywą 112, która zwalnia z opodatkowania świadczenie opieki medycznej w ramach zawodów medycznych (co zawiera w sobie również zwolnienie dla usług wykonywanych indywidualnie) – argumentuje Kinga Baran.
Jednocześnie dodaje, że z ustawy o działalności leczniczej można wywnioskować (aczkolwiek budzi to pewne wątpliwości), że podmiotami leczniczymi są również przedsiębiorcy wykonujący działalność gospodarczą, czyli właśnie lekarze lub pielęgniarki wykonujące swój zawód w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, tj. indywidualnej praktyki lekarskiej. Oznaczałoby to, że również od 1 lipca jednoosobowa działalność lekarzy i pielęgniarek będzie zwolniona z VAT, z tym że zmieni się podstawa prawna tego zwolnienia – na art. 43 ust. 1 pkt 18, który będzie zwalniał od opodatkowania podmioty lecznicze, a nie jak dotychczas tylko ZOZ (podmiotami leczniczymi będą natomiast nie tylko samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, ale również przedsiębiorcy, czyli właśnie prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą).

Senat był czujny

W wersji uchwalonej w Sejmie ustawa budziła wątpliwości, bowiem było ryzyko wyłączenia z zakresu zwolnienia lekarzy wykonujących działalność w formie indywidualnej praktyki. Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, partner w KNDP, zwraca uwagę, że kolejna wątpliwość dotyczyła przywrócenia warunku ścisłego związku z procesem leczenia dla usług pomocniczych wykonywanych np. na terenie szpitali.
– Co dziwniejsze, warunek ten nie dalej jak miesiąc temu został po licznych dyskusjach usunięty z treści ustawy przez parlament. Senat usunął przepis budzący wątpliwości objęcia zwolnieniem indywidualnej praktyki lekarza i ponownie warunek bezpośredniego związku z procesem leczenia dla usług pomocniczych – uspokaja Andrzej Nikończyk.
Eksperci z Ernst & Young dodają, że na posiedzeniu 31 marca Senat uchwalił poprawki do ustawy o działalności leczniczej, które obejmują zwolnieniem z VAT również prywatne praktyki lekarskie. Udało się więc na czas załatać tę dziurę legislacyjną.
Ważne!
Od 1 lipca zwolnienie z VAT obejmuje m.in. usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów: a) lekarza i lekarza dentysty, b) pielęgniarki i położnej, c) medycznych, d) psychologa