Osoba, która składa PIT, może wnioskować o ulgę, gdy nie ma na zapłatę podatku. O odroczeniu terminu płatności podatku lub rozłożeniu go na raty decyduje fiskus. Podatnik może sam wpłacać PIT w ratach, tak aby ostatnia dotarła do urzędu 2 maja.
Osoba, która musi dopłacić podatek z rozliczenia PIT za 2010 rok, a nie ma środków na jego uregulowanie, ma jeszcze czas na uporanie się z tym problemem.
Termin na rozliczenie PIT za 2010 rok upływa w tym roku 2 maja 2011 r., bo 30 kwietnia to sobota. Zatem najpóźniej 2 maja musi trafić do urzędu skarbowego zeznanie roczne, a także musi zostać wpłacony należny podatek. Co ważne, nic nie stoi na przeszkodzie, aby druk deklaracji złożyć już teraz, a podatek wpłacić dopiero 2 maja. Wpłat można dokonywać w ratach tak, aby ostatnia wpłynęła na konto fiskusa ostatniego dnia.
Większy problem mają osoby, które nie mają pieniędzy na wpłacanie rat samodzielnie. Wtedy można złożyć wniosek do naczelnika urzędu skarbowego o przyznanie ulgi w zapłacie podatku. Może to być odroczenie terminu płatności podatku czy rozłożenie go na raty. Jednak na przyznanie tej ulgi nie mogą liczyć wszyscy. Przysługuje ona bowiem tylko wtedy, gdy zachodzi ważny interes publiczny lub osobisty wnioskującego.
Eksperci ostrzegają: ulgi w zapłacie podatków są przyznawane rzadko, a jej przyznanie jest uznaniową decyzją fiskusa.

Termin rozliczenia

Podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych ma obowiązek złożyć zeznanie podatkowe do 30 kwietnia następnego roku i w tym terminie wpłacić podatek, jeśli z zeznania wynika kwota do dopłaty. Warto pomyśleć o tym wcześniej i sprawdzić, czy nie powinniśmy dopłacić podatku. Jeżeli nie mamy gotówki na uregulowanie podatku w terminie, możemy rozważyć kilka rozwiązań.
Przepisy Ordynacji podatkowej umożliwiają organowi podatkowemu, na wniosek podatnika, udzielenie ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego. Dominika Dragan-Berestecka, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, podkreśla, że podatnik może złożyć do organu podatkowego wniosek o odroczenie terminu zapłaty podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty. Decyzje w sprawie ulg podejmowane są jednak przez urząd tylko jeśli jest to uzasadnione ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym.
– W praktyce wnioski takie są akceptowane tylko w sytuacjach losowych i wyjątkowych (np. utrata majątku, choroba) – ostrzega Tomasz Napierała, partner, doradca podatkowy w ABC Tax.
Również Maciej Grela, doradca podatkowy w kancelarii Gide Loyrette Nouel, dodaje, że pojęcia „ważnego interesu podatnika” lub „interesu publicznego” są nieostre, a o konkretnych okolicznościach spełniających ich kryteria można wnioskować jedynie z praktyki orzeczniczej organów i sądów w tym zakresie. Jako przykładowe okoliczności wypełniające zasadniczo przesłankę „ważnego interesu podatnika” można wskazać np. utratę dobytku wskutek klęski żywiołowej (np. powodzi), ciężką przewlekłą chorobę podatnika wymagają kosztownego leczenia itp.
– W praktyce to na podatniku ciąży wykazanie istnienia tego rodzaju okoliczności, które powinny być szczegółowo opisane we wniosku – mówi Maciej Grela.
Z kolei Wojciech Pławiak, ekspert w Ernst & Young, zwraca uwagę, że finansowa korzyść podatnika z udzielenia mu ulgi w zapłacie podatku polega na tym, że za okres odroczenia płatności podatku / danej raty organ ustala opłatę prolongacyjną równą 50 proc. stawki odsetki za zwłokę.



Decyzja urzędu

Nawet wystąpienie wskazanych przesłanek nie przesądza, że organ podatkowy udzieli ulgi w spłacie zobowiązania. Tak uważa Dominika Dragan-Berestecka, która wyjaśnia, że decyzja w tej sprawie podejmowana jest na podstawie uznania administracyjnego. Oznacza to, że organ podatkowy może podjąć różne rozstrzygnięcia w analogicznych stanach faktycznych.
– Jeżeli jednak organ podatkowy uzna, że wniosek podatnika zasługuje na uwzględnienie, podatnik będzie mógł wpłacić podatek w terminie późniejszym niż wynikający z przepisów lub płacić podatek w ratach. Terminy wpłat poszczególnych rat ustala organ podatkowy – stwierdza Dominika Dragan-Berestecka.
Maciej Grela zauważa, że organy podatkowe są stosunkowo powściągliwe w szafowaniu tego rodzaju ulgami, a to restrykcyjne podejście w okresie obecnego kryzysu finansów publicznych będzie ulegać – w jego ocenie – pogłębieniu. Niemniej jednak samo złożenie wniosku nie wiąże się zasadniczo z żadnymi negatywnymi konsekwencjami lub dodatkowymi kosztami, dlatego podatnicy, którzy znaleźli się w obiektywnie trudnej sytuacji, powinni próbować występować z takimi wnioskami.
Na rozpatrzenie wniosku urząd ma miesiąc.
– Warto zatem złożyć wniosek możliwie szybko, aby uniknąć sytuacji, gdy pozostanie on nierozpatrzony w dniu upływu terminu płatności podatku – sugeruje Wojciech Pławiak.



Uprawnienia podatników

Podatnik po złożeniu zeznania na podatek dochodowy od osób fizycznych ma obowiązek uregulować zobowiązanie podatkowe do 30 kwietnia (w rozliczeniu za 2010 rok jest to 2 maja 2011 r.). Dominika Dragan-Berestecka tłumaczy, że podatnik może złożyć zeznanie np. w styczniu, a podatek wpłacić dopiero w kwietniu. Nie powinno być także problemu z tym, że podatnik będzie wpłacał podatek wynikający z zeznania w ratach – ważne jest to, aby całość zobowiązania została uregulowana najpóźniej do końca kwietnia roku następującego po roku, za który składane jest zeznanie.
Również Wojciech Pławiak podkreśla, że pod warunkiem, że całość należnego podatku zostanie zapłacona do końca terminu, nie ma przeszkód, aby wpłat dokonywać ratami bez konieczności uzyskania zgody organu podatkowego.
– W takim przypadku warto pamiętać o należytym opisaniu przelewów, w celu uniknięcia późniejszych problemów z identyfikacją wpłat przez urząd skarbowy – sugeruje Maciej Grela.
Z kolei Tomasz Napierała podpowiada, że pewnym rozwiązaniem może być zapłata podatku z opóźnieniem (podatek należy zapłacić wraz z odsetkami). Obecnie wynoszą one 12,5 proc. W przypadku spóźnionej płatności należy liczyć się jednak z zarzutami karnymi skarbowymi ze strony organów podatkowych.
Jeżeli chcemy uniknąć ryzyka sporu z urzędem skarbowym, można rozważyć zaciągnięcie kredytu bankowego na zapłatę podatku. Argumentem może być porównanie kosztu kredytu na ten cel z wysokością odsetek od zaległości podatkowych.
O uldze podatkowej decyduje naczelnik urzędu skarbowego
Jakie obowiązki związane z rozliczeniem rocznym mają podatnicy PIT?
Zeznanie podatkowe (PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39) składa się do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W terminie określonym dla złożenia zeznania podatkowego podatnicy są obowiązani odpowiednio wpłacić różnicę między podatkiem należnym wynikającym z zeznania a sumą należnych za dany rok zaliczek, w tym również zaliczek pobranych przez płatników lub należny podatek dochodowy wynikający z zeznania. Podatnik, składając w terminie wcześniejszym zeznanie, z którego wynika obowiązek dopłaty podatku, nie jest zobowiązany dokonać zapłaty podatku na konto urzędu skarbowego. Termin zapłaty podatku nie ulega skróceniu i nadal obowiązuje termin 30 kwietnia.
Czy podatnik może wpłacać podatek do urzędu w ratach tak, aby ostatnia wpłynęła na konto 30 kwietnia (2 maja w 2011 roku)?
Nie ma przeszkód, aby podatnik do upływu tego terminu dokonał zapłaty podatku w dowolnie ustalonych częściach. Ponadto organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty, odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, a w uzasadnionych przypadkach umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.
Decyzje w sprawie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych mają charakter uznaniowy. Co to oznacza w praktyce?
Organem właściwym do podejmowania decyzji w sprawie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych z tytułu podatków stanowiących dochód budżetu państwa jest organ podatkowy pierwszej instancji, który na podstawie materiału dowodowego ocenia, czy w konkretnej sprawie wystąpiły przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego i podejmuje w tym zakresie stosowną decyzję.
Wniosek w sprawie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych może być złożony zarówno przed, jak i po 30 kwietnia. W przypadku złożenia wniosku o odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty przed tym terminem, odroczony termin płatności podatku lub termin płatności pierwszej raty podatku, będzie przypadał po 30 kwietnia.
Załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie znanych i dowodów znanych z urzędu organowi prowadzącemu postępowanie.
Rozliczenie PIT za 2010 rok / DGP