Niepełnosprawni odliczą w PIT w ramach ulgi rehabilitacyjnej m.in. wydatki na przewodnika, psa i dojazdy na zabiegi. Wymienione wydatki nie muszą być dokumentowane, aby uwzględnić je w zeznaniu, urzędy skarbowe mają jednak prawo sprawdzenia, czy podatnik wydatki poniósł.
Urzędnicy fiskusa sprawdzają rozliczenia PIT osób niepełnosprawnych. Chodzi o odliczanie od dochodu 2280 zł w ramach ulgi rehabilitacyjnej z tytułu ponoszenia wydatków na przewodników osób niewidomych; utrzymanie psa przewodnika przez osoby niewidome; używanie samochodu osobowego.
– Urząd skarbowy poprosił mnie o przedstawienie dokumentów potwierdzających, że w 2009 roku dojeżdżałam na zabiegi rehabilitacyjne własnym autem. Jakie dowody mam przedstawić, skoro ustawa podatkowa pozwala na odliczenie od dochodu 2280 zł bez dokumentowania takich wydatków – pyta pani Alicja w liście do naszej redakcji.
Niestety fiskus ma rację. Osoby niepełnosprawne lub które mają na utrzymaniu niepełnosprawnych członków rodziny mogą odliczyć od dochodu w ramach ulgi rehabilitacyjnej m.in. wydatki na przewodnika osób niewidomych, psa przewodnika czy dojazdy na zabiegi rehabilitacyjne. Wydatki na te cele rzeczywiście odlicza się do 2280 zł za rok, jeśli taką kwotę podatnik wydał na cele rehabilitacyjne.
Prawdą jest też to, że tego typu wydatków nie trzeba w sposób szczególny dokumentować. Nie oznacza to jednak, że podatnik z automatu odliczy 2280 zł od swojego dochodu tylko dlatego, że jest osobą z orzeczoną niepełnosprawnością. Po pierwsze, wydatek musi być poniesiony. Aby dochód pomniejszyć o cały limit, taką właśnie kwotę trzeba na rehabilitację wydać. Po drugie, fakt, że nie trzeba dokumentować wydatków poniesionych na przewodnika, psa osoby niepełnosprawnej lub dojazdy autem na zabiegi, nie oznacza, że żadne dokumenty nie będą potrzebne. Urząd skarbowy w każdej chwili może poprosić podatnika o potwierdzenie, że wydatek, który odliczył od dochodu, rzeczywiście poniósł.
W przypadku naszej czytelniczki takim dowodem może być np. karta zabiegowa czy skierowanie na zabiegi wypisane przez lekarza.

Dokumentowanie ulg

Podatnicy mają możliwość odliczenia od dochodów wydatków na cele rehabilitacji lub związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, w przypadku posiadania przez nich dokumentów stwierdzających ich poniesienie.
Jednak – jak podkreśla Małgorzata Pastuszek, asystent podatkowy w Taxplan – niektóre wydatki rehabilitacyjne mogą być odliczone od dochodu bez konieczności posiadania dokumentów ich poniesienia. Dotyczy to wydatków poniesionych na opłacanie przewodników określonych osób niepełnosprawnych, utrzymanie psa przewodnika oraz dojazdów na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Wydatki te mogą zostać odliczone od dochodu tylko w granicach ustawowego limitu, który wynosi 2280 zł rocznie.
– Nie oznacza to, że wskazane wydatki można odliczać bez ich faktycznego poniesienia – wskazuje Małgorzata Pastuszek.
Ekspert dodaje, że podstawą skorzystania z ulgi rehabilitacyjnej jest bowiem poniesienie wydatków na cele rehabilitacji lub związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.
– Brak ustawowego obowiązku udokumentowania wysokości określonego wydatku fakturą lub innym dokumentem nie pozbawia organu podatkowego prawa do zwrócenia się do podatnika o wykazanie, że dany wydatek został przez niego faktycznie poniesiony – ostrzega Małgorzata Pastuszek.
Z takiego uprawnienia fiskus może skorzystać w ramach czynności sprawdzających lub postępowania podatkowego.



Ryczałt 2280 zł

Nie trzeba posiadać dokumentów stwierdzających jednoznacznie wysokość poniesionych wydatków z tytułu dojazdów własnym samochodem na zabiegi rehabilitacyjne czy też korzystania z przewodnika lub pomocy wyszkolonego psa. Przemysław Powierza, doradca podatkowy w KZWS RSM International, przypomina, że odliczenie od dochodu ma w pewnym stopniu charakter ryczałtu – nie może przekroczyć 2280 zł. Osoba niepełnosprawna musi jednak udowodnić na żądanie organu podatkowego, że w ogóle korzystała z tych form pomocy i poniosła z tego tytułu wydatki.
– W szczególności musi być w stanie wskazać z imienia i nazwiska swojego przewodnika, posiadać certyfikat dla psa asystującego i okazać dowód zlecenia i wykonania zabiegów rehabilitacyjnych – podpowiada Przemysław Powierza.
Według eksperta fiskus zyskał precyzyjne uprawnienie do skontrolowania korzystania z ulgi, określone wprost w ustawie podatkowej. Wcześniej te dowody mógł skutecznie zbierać praktycznie wyłącznie podczas kontroli podatkowej.

Fiskus ma prawo do kontroli

Osoby korzystające z ulgi rehabilitacyjnej w postaci odliczenia wydatków na zabiegi rehabilitacyjne, przewodnika lub psa przewodnika mogą zostać poproszone przez fiskusa o udowodnienie faktu ich poniesienia. Małgorzata Dankowska, menedżer w TPA Horwath, zwraca uwagę, że takie działanie jest uprawnione, gdyż ulga rehabilitacyjna, podobnie jak inne preferencje podatkowe, stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania.
– W interesie fiskusa jest więc zweryfikowanie, czy nie jest wykorzystywana przez osoby nieuprawnione – argumentuje Małgorzata Dankowska.
Dodaje również, że uprawnienie to zostało określone wprost w ustawie o PIT, która wskazuje, że na żądanie organów podatnik powinien przedstawić dowody dokumentujące prawo do ulgi, w tym wskazać z imienia i nazwiska opłacanego przewodnika, okazać certyfikat o statusie psa asystującego i/lub okazać dokument potwierdzający zlecenie i odbycie zabiegów rehabilitacyjnych. Dodatkowo, podobnie jak przy innych wydatkach rehabilitacyjnych, warunkiem do odliczenia jest posiadanie orzeczenia o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, szkoleniową albo socjalną, albo orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia.

Przewodnik z przychodem

Dodatkowo trzeba wiedzieć, że obowiązki podatkowe przy odliczaniu wydatków rehabilitacyjnych mają nie tylko osoby korzystające z ulgi. Jeśli osoba niepełnosprawna płaciła za opiekę przewodnikowi, przewodnik ten uzyskuje przychód, który musi być wykazany przed fiskusem i opodatkowany.
Zatem podmioty świadczące usługi na rzecz osób niepełnosprawnych mają obowiązek rozliczyć uzyskiwane dochody na zasadach obowiązujących w ich indywidualnym przypadku.