Pracownicy spółek, które w 2010 roku zostały sprywatyzowane, a ich akcje zostały dopuszczone na giełdę, będą musieli rozliczyć przychód osiągnięty ze sprzedaży tych akcji.
W 2010 roku do obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie dopuszczone zostały akcje pracownicze prywatyzowanych spółek energetycznych. Posiadacze akcji pracowniczych tych spółek, którzy zdecydowali się sprzedać te akcje na giełdzie w zeszłym roku, muszą przygotować się na to, że do 2 maja 2011 r. będą musieli złożyć roczne zeznanie podatkowe, w którym wykażą przychód ze sprzedaży tych akcji.

Przychód podatkowy

Organy podatkowe niekorzystnie dla podatników podchodzą do kwestii opodatkowania przychodu z akcji pracowniczych czy opcji na takie akcje. Zdaniem fiskusa dochód taki powstaje już w momencie nabycia akcji, ponieważ organy podatkowe uznają, że nabycie akcji po cenie niższej od rynkowej stanowi świadczenie częściowo nieodpłatne. W zależności od tego, czy pracodawca finansuje program motywacyjny, to dochód może być traktowany przez organy podatkowe albo jako pochodzący ze stosunku pracy, albo jako uzyskany z pozostałych źródeł.
W opinii Marka Kozaczuka, radcy prawnego, doradcy podatkowego w Dewey & LeBoeuf, opodatkowanie powinno być odroczone dopiero do momentu zbycia tych akcji przez uczestnika. Wtedy powinna zostać opodatkowana różnica pomiędzy rynkową wartością akcji stanowiącą cenę sprzedaży a wydatkami na nabycie tych akcji.
W takim przypadku zgodnie z przepisami ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.) dochód otrzymany z odpłatnego zbycia akcji przez akcjonariusza będącego osobą fizyczną jest opodatkowany 19-proc. stawką. Dom maklerski, który pośredniczy w sprzedaży akcji, wystawia sprzedającemu informację PIT-8C, na podstawie której podatnik wypełnia roczne zeznanie PIT-38.

Ustalenie kosztów

Przy rozliczeniu przychodu ze sprzedaży akcji podatnicy mogą uwzględnić wydatki, które ponieśli na nabycie akcji, dzięki czemu pomniejszą przychód, a w konsekwencji dochód do opodatkowania. Będą to takie koszty jak prowizje domu maklerskiego od dokonanych transakcji czy koszty rachunku maklerskiego. Głównym kosztem są jednak wydatki poniesione na nabycie akcji.
Niestety w przypadku akcji pracowniczych w rozliczeniu nie są brane pod uwagę koszty nabycia tych akcji. Zazwyczaj pracownicy otrzymują te akcje nieodpłatnie lub za niewielką preferencyjną cenę. To oznacza, że podatek będzie płatny od całości przychodu, który nie będzie pomniejszany o koszty. Przychodem będzie więc w większości przypadków uzyskana na rynku cena ze sprzedaży takich akcji pracowniczych.
PRZYKŁAD
Jak opodatkować przychód uzyskany z akcji pracowniczych
Podatnik otrzymał nieodpłatnie opcje na 100 akcji spółki, w której był zatrudniony, o wartości 100 zł każda. Pracownik zrealizował te opcje i dokonał sprzedaży akcji po cenie rynkowej 130 zł za akcję. W jaki sposób dokona rozliczenia podatkowego?
Podatnik będzie musiał uzyskany przychód rozliczyć w zeznaniu PIT-38. W pozycji przychodów będzie musiał wykazać 13 000 zł (130 zł x 100 akcji), natomiast w pozycji kosztów 0 zł (akcje zostały przekazane nieodpłatnie). Podatek do zapłaty wyniesie 2470 zł (19 proc. x 13 000 zł).